Copyright: Jan A. Baaijens, pastorale hulpverlening.
Hoe kun je worden verlost van een laag zelfbeeld en angst? Waardoor is er herstel mogelijk van een trauma of depressie?
Professionele hulpverlening kan dan nodig zijn en helpen. Daarbij is er op geestelijk gebied zeker ook herstel mogelijk, al tob je er al jaren mee. De pastorale zorg kan goed samengaan met de christelijke GGZ.
Vanuit bijbels perspectief herstel je door liefde, geloof en hoop, door liefdevolle relaties, vernieuwing van denken, en vooral ook: ‘door je geliefd te weten’.
Er is herstel van trauma en angst
door helende liefde en geloof.
Het Woord van God is er duidelijk over en de praktijk bewijst het. Door liefde van God wordt de angst uitgedreven en komt er herstel van emotionele beschadigingen. We lezen in 1 Johannes 4:18:
‘Er is in de liefde geen vrees,
maar de volmaakte liefde drijft de vrees uit.’
Gelovigen kunnen zeggen, wat we lezen in 1 Joh. 4:16: ‘En wij hebben de liefde die God tot ons heeft gekend en geloofd. God is liefde en wie in de liefde blijft, blijft in God, en God in Hem. ‘ Je leven krijgt in de liefdevolle aanwezigheid van je Schepper weer een waardevolle betekenis en een heerlijk doel.
Hoeveel ben je als gelovige waard voor God? Als we bij Jezus horen, worden we volgens Efeze 3:6 ‘begenadigd en aanvaard in de Geliefde’ (in een Engelse vertaling: ‘Accepted in the Beloved’). Dat word je pas echt geaccepteerd! Als we ons door God geliefd en geaccepteerd weten, raakt een laag zelfbeeld uit beeld en komt er innerlijke heling, vrede en vreugde.
Ben je veilig en geliefd?
Veiligheid is één van de belangrijkste levensbehoeften van een mens. Veel geestelijke vluchtelingen gaan gebukt onder een gevoel van onveiligheid. Dat kan al zijn ontstaan in de vroegste kinderjaren. Voelde je jezelf wel veilig in het gezin?
Als klein kind ben je erg kwetsbaar. Je moet jezelf veilig en geborgen weten. Kleine kinderen klampen zich vast aan een vader of moeder. Ze schrikken van harde en dreigende woorden. Als er een sfeer van ruzie en angst heerst, kunnen kinderen innerlijk beschadigen.
Een klein kind moet in liefde worden gedragen. Liefde is hun veilige schuilplaats. Zonder liefde en geborgenheid kan het leven ondragelijk eenzaam worden. Het is de pijn van ‘het niet gedragen te zijn’.
Ken je de pijn van ‘het niet gedragen te zijn’?
Heb je jezelf al laten dragen door te geloven?
Geloven betekent: laat je dragen. Daartoe word je in het Evangelie uitgenodigd door de Heiland, Die je kan bevrijden en helen.
Is het volgende lied herkenbaar in je leven?
Als het leven soms pijn doet, en de storm gaat te keer
in een tijd van moeite en verdriet.
Alsof de zon niet meer opkomt en het altijd donker blijft
en de ochtend het daglicht nooit meer ziet.
Juist op die momenten als het echt niet meer gaat,
laat me merken laat me voelen dat U werkelijk bestaat.
Dat Uw armen om mij heen zijn, en Uw liefde mij omgeeft.
Dat ik zal zien als ik terugkijk, dat U mij gedragen heeft.
Als ik kom met al mijn vragen, met mijn twijfels en mijn pijn,
met mijn angst en onveiligheid, lijkt de hemel soms van koper.
Geen gebed komt er doorheen, en ik verstik in onzekerheid.
Heer wilt U mij helpen, als ik moe ben of verward,
dat het geloof in mijn verstand ook zal leven in mijn hart !
En dat Uw armen om mij heen zijn, en uw liefde mij omgeeft.
Dat ik zal zien als ik terugkijk, dat U mij gedragen heeft.
(Auteurs: Elisa Krijgsman/Marcel Zimmer.)
YouTube-video Als het leven soms pijn doet
Gezongen door Danielle Schaap
***
Het venster van de hoop
Intussen kan het nog steeds zo zijn dat je kijkt vanuit het gebroken venster van het beschadigde gevoel. Dan blijft het schemerig en wazig in je benauwde binnenkamer en je duistere bovenkamer. Dan heb je licht en liefde nodig! Heb je al geprobeerd om te kijken door het venster van de hoop? Daardoor kun je weer naar buiten en naar boven kijken.
Geef het licht en de liefde kans om naar binnen te schijnen en je hart te verwarmen. Dat geeft je de moed om het raam van het geloof te openen en uit te kijken naar een hoopvolle toekomst door het vertrouwen in God.
De HEERE bemoedigt gevangen ballingen in Jeremia 29:11-14: ‘Ik immers, Ik ken de gedachten die Ik over u koester, spreekt de HEERE. Het zijn gedachten van vrede en niet van kwaad, namelijk om u toekomst en hoop te geven. 12. Dan zult u Mij aanroepen en heengaan, u zult tot Mij bidden en Ik zal naar u luisteren. 13. U zult Mij zoeken en vinden, wanneer u naar Mij zult vragen met heel uw hart. 14. Ik zal door u gevonden worden, spreekt de HEERE, Ik zal een omkeer brengen in uw gevangenschap…’
De profeet Daniël had in het bovenvertrek van zijn huis open vensters naar Jeruzalem. We lezen ervan in Dan. 6:11: ‘Op drie tijdstippen per dag ging hij op zijn knieën, bad hij en dankte hij voor het aangezicht van zijn God, precies zoals hij voordien had gedaan.’ Hij geloofde in God, hoopte op Hem en had Hem hartelijk lief. In het boek Daniël zien we hoe God hem nabij was, wijsheid gaf, bemoedigde, beveiligde en zelfs heeft gered uit de leeuwenkuil.
Zie daarom door het venster van de hoop op God. Als Hij Zijn licht en liefde laat schijnen, zal de nacht verdwijnen.
Open daarbij ook het raam van het geloof
Laat de frisse lucht in je bedompte kamer binnenkomen. Als je meer door dit venster van de hoop leert kijken, ben je minder gefixeerd op de gebarsten ruit in je leven. Dat geeft steeds weer opnieuw lucht, hoop, geloof en liefde. Je heft dan je hoofd op uit de gebreken. Je krijgt dan weer uitzicht op een open hemel.
***
Hieronder kun je aanklikken op een opdrachtenblad waarmee je in een groep Bijbelstudie kunt doen over het onderwerp van dit artikel
Opdrachtenblad
Helende liefde voor een angstige Mefiboseth
***
Je kunt hier aanklikken op de PowerPoint over David en Mefiboseth, Waarbij je ook ziet dat de liefde van God de angst uitdrijft en uitwerpt:
David en Mefiboseth
De liefde van God werpt de angst uit
***
David en Mefiboseth
We komen het tegen in de geschiedenis van Mefiboseth, die als vijfjarige door zijn verzorgster werd opgepakt, maar zij heeft hem bij de haastige vlucht laten vallen. Hij raakte daardoor verlamd aan beide voeten (2 Sam 4:4). Wat een tragisch ongeluk in een panieksituatie! Vanaf dat moment hield de zoon van Jonathan zich min of meer schuil in het verre oord Lodebar (een zeer dor land). Het Hebreeuwse ‘Lo-dabar’ betekent: ‘niets’, en ‘Lo-Debar: ‘een ding van niets’.
Ken je ook een traumatische gebeurtenis in je leven, waardoor je tot aan de grens van het bestaan bent gekomen, in ‘borderline-land’? De mensen kunnen je ook in moeilijke situaties laten vallen, en dan niet per ongeluk. Dan ben je eigenlijk een ‘drop-out’, die er als mislukt buiten is gevallen, of als een ‘down and out’: een uitgerangeerde. En als je ‘down’ bent, dan ben je ‘depri’ (depressief). Je kunt jezelf dan ervaren in het zeer dorre land Lodebar, als ‘een mens van niets’.
Zie in dit artikel hoe je vanuit zo’n lage positie en laag zelfbeeld, met een verlammende angst, kunt komen tot een prachtige positie, waar je gedragen wordt door liefde.
Mefiboseth werd door koning David gehaald uit zijn eenzame vluchtoord en ongegronde angst. De koning liet hem weten dat deze angsthaas, die zichzelf ‘dode hond’ noemt, juist het voorwerp van zijn liefde en bewogenheid is. De gehandicapte Mefiboseth mocht daarna als een geadopteerde eregast bij David aan zijn koninklijke tafel zitten. Door de helende liefde van David kon Mefiboseth herstellen.
Na een inleidend gedeelte hieronder ga ik uitgebreider op deze geschiedenis in, die ook terugkomt in de Bijbelstudie aan het einde van dit artikel. In dit artikel wordt vanuit verschillende invalshoeken aangetoond:
We hebben liefde, geloof en hoop nodig
om veilig en gelukkig te kunnen zijn
***
Worden onze geestelijke behoeften vervuld?
We gaan eerst kijken wat we nodig hebben om geestelijk veilig en gezond op te groeien. Dat heeft te maken met de vervulling van onze behoeften, die we vanaf onze geboorte nodig hebben. Ik wil in dit artikel uitleggen en uitbeelden hoe je geestelijk kunt opgroeien door geloof, hoop en liefde.
Hieronder zie je de eerste afbeelding van een voltooide behoeftenpiramide voor geestelijke groei
(Als je er op aanklikt, wordt de afbeelding uitvergroot. Met het pijltje ‘terug’, linksboven, kom je dan weer op de tekst.)
Op de beide afbeeldingen zie je 10 geestelijke behoeften in de ontwikkelingsfase vanaf onze geboorte. In de getekende piramide zit een geestelijk model voor groei en herstel. Van onder naar boven zie je welke behoeften vanaf de vroegere kinderjaren behoren te worden vervuld. Dat is de taak van ouders, opvoeders en opleiders.
Onvervulde geestelijke behoeften
Wat gebeurt er als de belangrijke geestelijke behoeften vanaf de kinderjaren niet worden vervuld? Hoe ziet het plaatje er dan uit? Dan wordt het geestelijke, psychische en emotionele leven bepaald door derving of gemis. Je kunt dat zien op de afbeelding hieronder. In de ontwikkelingsfase van kind naar jongvolwassene zie je van onder naar boven het gemis aan de nodige bouwstenen in de piramide geestelijke behoeften. Herken je er iets in bij jezelf of anderen?
Zoals je leest in de piramide, worden de missen zaken als zodanig ervaren. Men gaat er onder gebukt. Het zijn emotionele en geestelijke problemen die het leven donker kleuren. Het zijn zaken die door relaties worden aangedaan, maar ook negatief worden opgevat. Mensen in problemen maken meestal ook de verkeerde keuzes, waardoor de problemen aanhouden.
Getraumatiseerde en depressieve mensen
worden bepaald en gekenmerkt door de zin:
‘help, ik heb een probleem’.
Velen van hen proberen het te verdoven door een verslaving. Verslaafden hebben problemen, maar maken ook problemen.
Als een kind emotioneel wordt verwaarloosd, en de nodige behoeften niet worden vervuld, kan er een A-trauma ontstaan. Mede hierdoor komen vele duizenden Nederlanders op latere leeftijd in een depressie terecht.
Hoe kan er nog herstel komen
als je een gezonde basis voor geestelijke groei hebt gemist?
***
Herstellen door geloof, hoop en liefde
Door trauma’s, emotionele verwaarlozing, langdurige afwijzing en andere pijnlijke ervaringen kan de geestelijke ontwikkeling stagneren en verdere groei naar volwassenheid worden geblokkeerd. Er ontstaan problemen bij de hersenchemie, zodat de hersenen niet verder uitontwikkelen. Daarbij spelen de functies binnen de rechter- en linkerhersenhelft een belangrijke rol. De logica zit aan de linkerkant en het gevoel in de rechterhersenhelft. Deze verschillende hersenfuncties moeten zich op tijd evenwichtig en gezond kunnen ontwikkelen.
Het komt er eigenlijk ook op neer dat geestelijk en emotioneel beschadigde mensen teruggeworpen kunnen worden op hun basisbehoeften. Geestelijk en emotioneel blijven ze dan hangen in de ontwikkelingsfase van een kind. Je blijft dan bezig met de basisbehoeften die we zien bij de nummers 1 t/m 4 van de piramide. De verdere geestelijke behoeften voor de groei naar de volwassenheid verdwijnen dan in de mist van het verwarde denken.
Emotioneel beschadigde mensen kunnen inactief en passief worden voor de zaken die worden genoemd bij de nummers 5 t/m 7 van de piramide van geestelijke groei. Door de innerlijke problemen kunnen ze daarvoor te verward, chaotisch en stressvol zijn. Ze zoeken hoofdzakelijk naar acceptatie, liefde en veiligheid. En dat zijn juist ook de zaken die ze kunnen vinden bij God!
***
Geestelijk herstel door Jezus Christus
In de relatie met Hem is er herstel mogelijk. Bij Hem kom je tot rust. Hij nodigt ons in Matth. 11:28: ‘Kom naar Mij toe, allen die vermoeid en belast bent, en Ik zal u rust geven.’ Als we door Jezus we tot God komen, kunnen we door Hem worden hersteld. Jezus is de Heiland: de Redder, Bevrijder en Heler.
Jezus kan ons gebrek, ons gemis en onze leegte
met Zichzelf vervullen
In Lukas 4:16-19 geeft Jezus aan waarvoor Hij is gekomen en wat Hij kan betekenen voor mensen die geestelijk herstel nodig hebben. Hij zegt van Zichzelf: ‘De Geest van de Heere is op Mij, omdat Hij mijn gezalfd heeft; Hij heeft Mij gezonden om aan de armen het Evangelie te verkondigen, om te genezen die gebroken van hart zijn, om aan gevangenen vrijlating te prediken en aan blinden het gezichtsvermogen, om verslagenen weg te zenden in vrijheid, om het jaar van het welbehagen van de Heere te prediken.’
Tot op heden zien we dat mensen
zowel geestelijk als lichamelijk worden genezen door God,
door de wonderen die gebeuren in de Naam van Jezus Christus.
***
Geestelijk herstel bij een verslaafde man
In mijn werk bij de verslavingszorg en geestelijke hulpverlening heb ik al langere tijd contact met een ex-verslaafde. Hij is ook al met mij meegegaan als ervaringsdeskundige bij voorlichtingen voor jongeren en op school. Hij is als moslim opgegroeid, maar al in zijn jeugdjaren verslaafd geraakt aan softdrugs en verschillende harddrugs. Daardoor heeft hij geen opleiding in zijn jeugdjaren afgerond. Verder is hij meer dan 20 jaar verslaafd geweest.
Bij De Hoop in Dordrecht is hij uiteindelijk geholpen. Lichamelijk, psychisch en geestelijk bevond hij zich in een ernstig kritische toestand.
De professionele hulpverlening was zwaar, maar men heeft met liefde en volharding aan hem gewerkt. Hij ging er uiteindelijk in mee en deed de nodige stappen om zijn leven te redden. Hij heeft het herstelproces tijdens de behandeling met goed gevolg mogen afronden, dankzij de liefde en genade van God en het ontvangen geloof.
Hij kwam in Dordrecht in aanraking met het Evangelie. Jezus Christus, Zijn verlossend en helend werk, en Zijn woorden drongen tot hem door. Vooral de eerder aangehaalde tekst uit Matth. 11:28 raakte hem: ‘Kom naar Mij toe, allen die vermoeid en belast bent, en Ik zal u rust geven.’ Hij werd steeds weer ontroerd als hij in een samenkomst het lied hoorde over Jezus: ‘Man van smarten, Lam van God.’ (Man Of Sorrows van Kingdom Culture). Hij kwam bevrijdend en helend in zijn leven.
Tijdens de Sta Op Cursus Geestelijk herstel zongen we op 15 maart 2016 samen met de deelnemers Opwekking 358, met de helende tekst:
Uw tederheid genas, wat er bitter in mij was.
Uw heil neem ik aan, o Heer.
Uw liefde overwon, keerde al mijn boosheid om.
Uw heil neem ik aan, o Heer (3x)
(O, Lord, Your tenderness van Graham Kendrick, Ned. tekst: Jan Visser)
De ex-verslaafde man was aanwezig, en werd diep geraakt door het lied. Later zei hij me dat deze heerlijk ervaring uitsteeg boven alle ervaringen met drugs, die hij had gebruikt.
Ik heb hem toen ook een test afgelegd over positieve bouwstenen voor geestelijke groei en de blokkades voor geestelijke groei. Vanaf zijn jeugd t/m zijn verslaving, tot hij bijna half de veertig was, kon weinig positieve bouwstenen in zijn leven herkennen, behalve dan dat hij wel liefde van zijn ouders heeft ervaren.
Niettemin vertelde hij mij dat inmiddels alle positieve bouwstenen en kenmerken daarvan in zijn leven toch wel aanwezig waren. Dat duidt op maximaal geestelijk herstel in zijn situatie. Op het gebied van geestelijk herstel en geloofsgroei is er echter nog veel te leren, waar hij ook open voor staat (en ik met hem).
Het zal duidelijk zijn dat je dan wel psychiatrische behandeling nodig hebt, die wel jaren kan duren om tot herstel te komen. Hij is weliswaar een tijd bij De Hoop in behandeling geweest, en daarna nog ambulant bij Sta Op Zorg. Daar volgt hij nu dus ook al een aantal jaren de Sta Op cursus Geestelijk herstel.
Hij kwam pas in juni 2014 bij De Hoop.
Daarbij heeft hij geloof, hoop en liefde gevonden
bij God en Jezus Christus.
Tijdens de behandeling spraken ‘De twaalf stappen op weg naar een nieuw leven’ hem erg aan. Hij zag in dat dit de weg van herstel voor hem zou kunnen zijn, en kreeg hierdoor hoop en energie. (De methode van de twaalf stappen komt van de Anonieme Alcoholisten.)
De eerste drie stappen luiden:
1. Wij erkenden dat wij machteloos stonden tegenover onze verslaving – dat ons leven stuurloos was geworden.
2. We kwamen tot het geloof dat God ons weer geestelijk gezond kan maken.
3. Wij besloten ons over te geven in de hoede van God, zoals Hij Zich in Zijn Zoon Jezus Christus heeft geopenbaard.
We zien dat onze gast in korte tijd geestelijk is gegroeid. Hij bezoekt al verschillende jaren trouw pastorale samenkomsten. Hij heeft ook vrijmoedig getuigd van de genade van God en zijn geloof. Daarbij heeft hij ook nieuwere problemen moeten doorstaan, waarbij een voortgaande bekering en karaktervorming van belang zijn.
We zien dus in zijn leven een bewijs van voorspoedig geestelijk herstel door het werk van Jezus. God werkt in hem door Woord en Geest.
Bij zijn leven kun je de afbeelding van de behoeftenpyramide leggen. Door het snelle herstel van zijn basisbehoeften door de liefde van God, de hoop, en het geloof in Jezus Christus kan er ook een herstel en groei komen bij de jarenlang ontbrekende nummers 5 t/m 7 van de hierboven beschreven geestelijke behoeftenpiramide.
***
Wat leren we van het veelbewogen leven van Mefiboseth?
Lezen: 2 Sam.4:4 en 2 Sam.9:1-13
We gaan in deze sessie voor ons onderwerp uitvoerig in op de geschiedenis van David en Mefiboseth. Je kunt het allemaal lezen in 2 Sam.4:4, 2 Sam.9:1-13, 2 Sam.16:1-4 en 2 Sam.19:24-30. Daaruit wil ik lessen halen over de oorzaken en gevolgen van trauma’s, depressies en angst, en ook de weg naar geestelijk herstel. Daarbij komt ook het overwinnen van een negatief zelfbeeld door het vinden van een nieuwe identiteit in Jezus Christus.
De identiteit van de verlamde Mefiboseth in zijn vluchtoord was naar zijn zeggen: ‘dode hond’. Hij zag zichzelf eigenlijk als ‘Mefiboseth Dode Hond’. Denk je ook eens in welke traumatische gebeurtenissen hij heeft meegemaakt vanaf zijn vroege kinderjaren.
Toen hij vijf jaar oud was, nam zijn voedster hem op en vluchtte zij met hem weg. Na de dood van Sauls zoon Isboseth werd ten onrechte gevreesd voor de wraak van de nieuwe koning David. De voedster haastte zich weg met de kleine jongen, hij viel daarbij en werd kreupel aan zijn beide voeten. Dit ziet dus op een verlamming.
We lezen erover in 2 Sam. 4:4: ‘Jonathan, de zoon van Saul, had een zoon die aan beide voeten verlamd was. Hij was vijf jaar oud toen het bericht over Saul en Jonathan uit Jizreël kwam. Zijn voedster had hem opgepakt en was gevlucht, maar toen zij haastig op de vlucht sloeg, gebeurde het dat hij viel en kreupel werd. Zijn naam was Mefiboseth.’
Uiteindelijk verbleef hij in een uithoek van het land, in Lodebar (wat kan duiden op: ‘een zeer dor land’). Het Hebreeuwse ‘Lo-dabar’ betekent: ‘niets’, en ‘Lo-Debar: ‘een ding van niets’. Dat was ook een ‘borderland’, een landgebied op de grens. Men denkt dat Lodebar zich in het zuidelijk deel van het Golangebergte in het Overjordaanse bevond. Als een verlamde angsthaas leefde Mefiboseth daar in een eenzaam isolement.
Mefiboseth kan in die situatie worden gezien als een angsthaas, die zich ver uit de buurt in een droge kuil schuilhield. Hij noemt zichzelf tegenover David ‘dode hond’. Een hond staat in het Oude Testament model voor minderwaardigheid. Hij zag zijn identiteit zelfs als een dode hond. Daarbij kon hij zich als verlamde niet oprichten uit zijn lage positie. Kan het minder?
Herken je zo’n verlammend denkpatroon? Angst kan je geestelijk verlammen. Een verlamde, door angst voortgedreven hond zal zich zoveel mogelijk willen verschuilen. Je verbergt je dan in je eigen verduisterde wereld.
In het zeer dorre land was Mefiboseth als ‘een mensje van niets’, zonder betekenis of doel. Denk hierbij aan de betekenis van het Latijnse ‘filius nullius’ (geen zoon, een kerel van generlei waarde, een bastaard). In zo’n eenzaam isolement leef je onverbonden, in derving en gemis. Ons geestelijk, emotioneel en psychisch leven heeft geloof, hoop en liefde nodig. Om geestelijk te kunnen groeien en bloeien hebben we liefhebbende relaties nodig. Als we onverbonden met God leven hebben we Jezus nodig, om ons in verbinding met het liefdevolle Vaderhart van God te brengen.
Wat trauma’s en angst met je kunnen doen
Een trauma ontstaat als je één of meer schokkende gebeurtenissen in je leven niet goed hebt kunnen verwerken, en geen plek hebt kunnen geven. Door traumatische ervaringen kun je problemen krijgen met jezelf en anderen. Je kunt de controle over je gevoelens en gedrag min of meer verliezen. Je bent dan kwetsbaar en overgevoelig. Je kunt jezelf in somberheid terugtrekken.
Er kan sprake zijn van vluchtgedrag, isolement, verslechterde contacten met familie en vrienden, relatieproblemen, prikkelbaarheid, problemen op het werk, zich onbegrepen en miskend voelen, verslaving, concentratieproblemen, angst, woede, schaamte, spanningsklachten, nachtmerries en herbelevingen (flashbacks).
Uit het levensverhaal van Mefiboseth kun je lessen halen met betrekking tot trauma’s, wegvluchtende angst, het overleven op de grens: borderline en een laag zelfbeeld.
We kunnen twee soorten trauma’s onderscheiden:
- A-trauma’s: het afwezig zijn van de goede dingen die we nodig hebben om geestelijk gezond te kunnen opgroeien.
- B-trauma’s: slechte, bedreigende ervaringen, die blijvende angst en/of boosheid veroorzaken.
Als klein kind kun je jezelf daartegen niet verweren. Het komt over je, en kan zelfs een blijvende negatieve impact hebben op de rest van je leven.
Mensen met trauma’s uit de kinderjaren
vechten zich vaak door het leven
Deze trauma’s spelen zich meestal af binnen de relationele sfeer, waarbij vooral ook de kinderen het slachtoffer zijn. Een getraumatiseerd, wegvluchtend kind heeft zo spoedig mogelijk bescherming, speciale zorg en liefdevolle, betrouwbare relaties nodig.
Uitnodigende liefde en psychische problemen
Psychiater J.S. Reedijk schrijft ons in zijn boek ‘Psychische problemen’ over angstgevoelens: ‘Paniek is het gevoel dat mensen radeloos maakt en hun verstand verbijstert.’ Hij stelt: ‘Begrip (empathie) voor iemands nood kan een grote troost betekenen.’
Reedijk geeft aan dat je mens met angst gevoelsmatig moet aanspreken:
‘Als verstandige woorden niet overkomen moet men mensen op hun gevoel aanspreken. Radeloze mensen zijn gevoelig voor de sfeer die je schept en de rust die je uitstraalt.
Via oogcontact kun je iets overbrengen. Die mensen zien onmiddellijk of je een prettige oogopslag hebt, of de harde blik van iemand die de baas over hen speelt.’
***
Pas op voor negatief denken en handelen vanuit het verleden
Ik wil ingaan op wat negatieve gedachten over jezelf en je verleden nog met je kunnen doen. Bedenk hierbij ‘dat woorden kracht hebben’.
Spreek geen negatieve woorden of verwachtingen
over jezelf of anderen uit!
Sommigen hebben het over een ‘self fulfilling prophecy’ (‘een zichzelf vervullende voorspelling’). Daarmee kan worden bedoeld, ‘dat je verwachting over hoe het zal gaan, invloed kan hebben op de uitkomst. Je kunt het verleden mee laten bepalen over hoe je de toekomst inziet. Je kunt denken: in mijn verleden is er veel misgegaan, dat zal in de toekomst dan ook wel zo gaan.
Je kunt jezelf dan als een pechvogel gaan zien,
of als een mislukkeling.
Er zijn er genoeg die dit ook regelmatig hardop uitspreken over zichzelf. Het kan zelfs in het gedrag en de houding zichtbaar worden voor de omgeving. Dat kruip je in een slachtofferrol en zet je jezelf weg in de hoek waar de klappen zullen vallen.
Kruip niet in een slachtofferrol!
Het zal duidelijk zijn dat dit helemaal verkeerd is. Hier is duidelijk vernieuwing van denken en doen nodig. Dit is ook wat bekering vanuit de grondtekst betekent, namelijk: ‘verandering van denken en doen.’
Toch zie je in dit soort ‘moedeloze uitspraken’ bij Mefiboseth naar voren komen, juist ook toen hij weer in de problemen kwam door het bedrog van Ziba. Bij nieuwe problemen zie je inderdaad nogal eens dit oud gedrag.
In 2 Sam. 9:6-7 zien we dat David de angstige Mefiboseth gerust stelt, en hem verhoogt en verrijkt naar een heerlijke positie. We lezen in vers 8 over de reactie van Mefiboseth: ‘Toen boog hij zich en zei: Wat is uw dienaar dat u aandacht schenkt aan een dode hond als ik ben?’
De liefde van David was gebaseerd op het verbond dat hij had gemaakt met Jonathan, de vader. We lezen in 1 Sam. 18:3: ‘Jonathan sloot een verbond met David, omdat hij hem liefhad als zichzelf. ‘
Als Mefiboseth dit had geweten en voortdurend beseft, was hij wel meer vertrouwend geweest. Toch zie je dat hij het er later weer moeilijk mee kreeg: toen David moest vluchten en Ziba hem bedroog.
In 2 Samuël 16:1-4 lezen we hoe Ziba zijn meester Mefiboseth op een laffe manier bedriegt en aanklaagt bij David, terwijl de koning moest vluchten voor zijn zoon Absalom. Ziba wil hiermee het grote bezit van Mefiboseth tot zich halen. Je ziet dat David het bedrog gelooft en het bezit aan Ziba toezegt. Je kunt lezen in die teksten hoe doortrapt en gemeen Ziba handelde.
Door de genade en hulp van God behaalt David de overwinning in de strijd en keert hij terug naar Jeruzalem, waar hij de ontredderde Mefiboseth ontmoet.We lezen er het volgende over in 2 Samuël 19:24-30:
‘Ook Mefiboseth, de kleinzoon van Saul, kwam de koning tegemoet. Hij had zijn voeten niet schoongemaakt, zijn baard en snor niet geschoren en zijn kleren niet gewassen, van de dag af waarop de koning was weggegaan tot de dag toe waarop hij in vrede terugkeerde. En het gebeurde, toen hij in Jeruzalem de koning tegemoetkwam, dat de koning tegen hem zei: Waarom bent u niet met mij meegegaan, Mefiboseth?’
‘En hij zei: Mijn heer koning, mijn dienaar heeft mij bedrogen, want uw dienaar zei: Ik zal een ezel voor mij zadelen, en daarop rijden en naar de koning trekken; uw dienaar is immers kreupel. Bovendien heeft hij uw dienaar bij mijn heer de koning belasterd. Mijn heer de koning is echter als een engel van God; doe maar wat goed is in uw ogen. Heel het huis van mijn vader was immers bij mijn heer de koning ten dode opgeschreven; toch hebt u uw dienaar geplaatst bij hen die aan uw tafel eten. Wat voor recht heb ik dan nog, en hoe kan ik dan nog een beroep doen op de koning?’
‘Toen zei de koning tegen hem: Waarom spreekt u nog langer over uw zaken? Ik zeg: U en Ziba, u moet het land delen. En Mefiboseth zei tegen de koning: Hij mag ook alles wel nemen, omdat mijn heer de koning in vrede in zijn huis is gekomen.’
Mefiboseth wist zich als verlamde bedrogen en belasterd, als een onmachtig slachtoffer van de gemene Ziba. Hij zag op zijn afkomst: ‘als een ten dode opgeschreven persoon’, die geen rechten kon laten gelden naar de koning toe. Hij geeft ook blijkt van zijn liefde, onderdanigheid en dankbaarheid naar David toe.
Je ziet dus bij Mefiboseth dat het traumatisch verleden een rol kan blijven spelen bij nieuwe problemen. Dit is dus ook vaak het geval bij mensen met trauma’s, ook al zijn ze tot geloof gekomen.
Denk na over wat een counselor opmerkte:
‘Ik kan het verleden niet veranderen,
maar ik zal me er niet meer door laten beheersen.’
***
Hoe word je bevrijd van een laag zelfbeeld?
Heb je een laag zelfbeeld, zoals Mefiboseth? Als je dan alleen maar naar jezelf en je omstandigheden kijkt, is het uiterst triest met je gesteld. Dit kan echter wel veranderen! Bij wie wil je graag horen?
In de zomer van 2009 zat er een jongen in mijn bijbelstudiegroepje die een laag zelfbeeld had. Hij was gepest op de basisschool. Ik denk dat hij de naam waarmee hij was gepest zelfs had opgenomen in zijn e-mailadres. (Het was zoiets als: krekel10@hotmail.com.) Hij zei dat hij het niet erg vond. Het had te maken met zijn identiteit: hoe hij zichzelf zag. Wat is jouw identiteit? Wat weet je van jouw geestelijke positie? Ik kom er verderop in de tekst op terug, hoe deze jongen geestelijk werd aangeraakt. We hadden het toen over David en Mefiboseth.
Wegschuilende mensen met een laag zelfbeeld kunnen gemakkelijk het slachtoffer worden van angstige ingevingen en infiltraties in de gedachten van kwade geesten. Depressieve angsthazen kunnen zelfs behept zijn met een occulte belasting van demonische aasgieren. Zij hebben bemoedigende woorden en bevrijdingspastoraat nodig, met de nodige nazorg. Herken je wat je leest en ziet hieronder in je eigen leven?
Geestelijk herstel vanuit Psalm 32
De weg van bevrijding en herstel wordt ons getoond in Psalm 32, in de ervaringen van David. Misschien herken je jezelf in Psalm 32, waarin de verdorde geestelijke toestand van David wordt getekend, waarin hij zich door eigen schuld had gebracht. Hij verkeerde in een Lodebar, een zeer dor land, waar hij ook lichamelijk zwaar onder leed. God zocht hem gelukkig weer op in zijn vastgelopen weg. David beleed oprecht zijn zonden en ontrouw. Hij ontving weer vergeving, levenskracht en vreugde in God. Je ziet en hoort het in Psalm 32 van The Psalm Project.
Psalm 32 – The Psalm Project
Als nieuw geboren
Zo liefdevol, Heer, rust op mij Uw oog.
U leidt mij uit de diepte weer omhoog.
Mijn schuld en ontrouw hebt U weggedaan.
Als nieuwgeboren ziet U mij nu aan
U zult mij voortaan door Uw trouw bewaken.
U zult mijn leven vol van vreugde maken.
Zo zal Uw weg mij wijzen waar te gaan.
U gaat mij voor, U maakt voor mij ruim baan.
Zolang ik zweeg verdorde mijn bestaan.
Ik was bezwaard zo greep de schuld mij aan.
Zwaar woog Uw hand op mij, Heer, dag en nacht.
In zelfbeklag verdween mijn levenskracht.
Mijn ontrouw, Heer, heb ik aan U beleden;
U die vergeeft, tot U heb ik gebeden.
Ben ik om omringd door storm en watervloed,
op U vertrouw ik, Heer, U die mij hoedt
U zult mij voortaan door Uw trouw bewaken,
U zult mijn leven vol van vreugde maken.
Zo zal Uw weg mij wijzen waar te gaan.
U gaat mij voor, U maakt voor mij ruim baan.
(Psalm 32 van The Psalm Project: Egbert van der Stouw en Eelco Vos)
Opdrachten
1. Denk samen na over de liedtekst van Psalm 32. Wat spreekt je aan? Waarom?
2. Wat wil je erover delen en getuigen vanuit je eigen leven? Hoe vond je herstel?
David als de opzoekende goede herder
David ging op zoek naar Mefiboseth. Hij lijkt hierin op de goede herder in de gelijkenis. Die was ook op zoek naar zo’n verloren schaap. Hij wilde het schaap weer bij zich hebben, in de kudde. Het schaap moest in zijn ellendige positie niet op zichzelf blijven.
Zoals zo’n schaap verward kan zitten in een stekelige struik, kun jij verward zijn in jouw negatieve gedachten over jezelf. Je bent dan maar alleen, je voelt je in de steek gelaten. Is er nog iemand die om je geeft? Dat heeft Mefiboseth misschien ook wel gedacht.
David had eerder een verbond gemaakt met zijn vriend Jonathan (in 1 Sam.20). Omdat Mefiboseth de zoon van Jonathan was, hoorde hij ook bij het verbond met David. In 1 Sam. 20:14 vraagt Jonathan aan David om hem de barmhartigheid van de HEERE te bewijzen, ook met betrekking tot zijn familie. In 2 Samuël 9:3 wordt het Hebreeuwse ‘hesed’ veelal vertaald met ‘de barmhartigheid (of goedertierenheid) van God’. In het Engels; “the kindness of God’. We lezen in vers 3 over David: ‘De koning zei: Is er soms nog iemand van het huis van David, zodat ik de goedertierenheid van God aan hem kan bewijzen.’
David laat hierbij de barmhartigheid van God zien aan wegschuilende, angstige mensen, met een laag zelfbeeld, zoals Mefiboseth.
Voor hen is het Evangelie van Jezus Christus een geweldige bevrijding, waardoor hun lage zelfbeeld zal worden opgewaardeerd.
Waarom was hij waardevol voor David?
We lezen in 2 Sam.9:6 dat Mefiboseth zich met zijn gezicht ter aarde neerboog voor David. David bemoedigde hem. Zei hem het bezit van Saul terug te geven, en dat hij hem voortdurend bij de maaltijd aan zijn tafel wilde hebben. Al buigend reageerde Mefiboseth: ‘Wat is uw dienaar dat u aandacht schenkt aan een dode hond als ik ben’ (vers 8). David zal hem hartelijk hebben omarmd.
3. Wat valt je op bij beide personen op de foto?
4. Hoe ziet dit op Koning Jezus en een gelovige?
5. Wat herken je hierin?
***
Met David aan tafel
Aan de tafel met David had Mefiboseth waarschijnlijk niet veel last van zijn verlamde benen. Je kon dan niet zoveel van zijn handicap zien. Maar wat kon Mefiboseth David eigenlijk bieden? Hij was hulpbehoevend. Wat kon hij voor David doen? Wat betekende hij tussen al die helden aan de tafel van David.
Als hij aan de tafel van David zat, kon hij zien op de helden van David en alle anderen, die ook wel bij tijden zullen hebben meegegeten aan de tafel van de koning. Stel je voor dat dit zo was. Er zullen veteranen en helden zijn geweest, die ook de nodige littekens zullen hebben gehad. Die hadden ze dan wel opgelopen in de strijd voor David. Aan hen kon David wel eer behalen. Zij hadden immers genoeg gepresteerd voor hun Koning en voor Israël. Maar Mefiboseth, wat had hij eigenlijk voor David gedaan? Hij was eigenlijk maar ‘een drop-out’, iemand die een voedster op de vlucht had laten vallen.
Voel jij je ook als zo’n drop-out?
Hebben mensen je laten vallen?
Val jij jezelf zo tegen?
Voel je jezelf zo weinig waard?
Toch geloof ik dat David blij was als hij Mefiboseth daar zag. Zal hij niet hebben geglimlacht als hij aan zijn tafel naar hem keek.
Hij mocht zich laten bedienen. Hij was heerlijk afhankelijk van de goedheid en liefde van David.
Aan de tafel bij Jezus
Het is ook een mooie voorafspiegeling van de gelovige die aan de avondmaalstafel van de Heere mag aanzitten. Dat is genade van God. Daar mogen we het verzoenend lijden en sterven van Jezus gedenken. Door het geloof mag je dan bij Jezus aan de tafel zitten. Dit komt naar voren in het volgende lied van Sela, dat we ook kunnen beluisteren in Opwekking 737 via de link naar YouTube.
AAN UW TAFEL
U nodigt mij aan tafel, om dicht bij U te zijn;
te proeven van het leven, dat U deelt door brood en wijn.
U leidt mij in de stilte, ik volg U met ontzag:
een plaats van rust waar ik U ontmoeten mag.
U ziet mijn hart en leven, de onrust die verwart;
mijn onbesproken vragen, die er leven in mijn hart.
U kent al mijn gedachten, verbergen kan niet meer:
in vertrouwen leg ik alles voor U neer.
De beker in uw handen, neem ik vol liefde aan,
uit handen die verwond zijn, waarin de tekens staan.
Geen woorden meer van oordeel, genade onverdiend,
die aan tafel wordt geproefd en wordt gezien.
U deelt met mij de maaltijd, reikt mij verzoening aan.
Uw liefde is nog groter dan de schuld die is voldaan.
U toont mij uw genade, die werkzaam is in mij:
door de kracht van uw genade ben ik vrij!
Tekst: Peter Dijkstra & Hans Maat, muziek: Peter Dijkstra
Aan de tafel bij Jezus wordt alles door uit genade ontvangen. De genade van God wordt gratis verkregen. Het is onverdiende goedheid en barmhartigheid, zoals David liet zien bij Mefiboseth. Het gaat erom wat Jezus voor ons heeft gedaan, niet wat wij voor Hem hebben gepresteerd. ‘Want ook de Zoon des mensen is niet gekomen, om gediend te worden, maar om te dienen, en Zijn ziel te geven tot een rantsoen voor velen’ (Matth.20:28).
Als je jezelf gelovig mag vastklampen aan Jezus,
is God daar blij en tevreden mee
Er komt dan ook een glimlach in jouw leven. God heeft je dan lief en het geluk lacht je daarom toe. Het gaat er dus om bij wie je hoort. Ben je nog van jezelf, met je lage zelfbeeld, of ben je het eigendom van jouw getrouwe Zaligmaker? Dan mag je getroost verder gaan, want jouw identiteit is dan: Jezus en jij.
Als je bij Jezus hoort ben je in de ogen van God heel veel waard. Zie dan jouw geweldige positie en roep het uit: ‘Ik hoor bij Jezus! Hij is mij alles waard!’ Weet dan dat jij Hem zoveel waard bent, dat Hij zelfs Zijn leven voor jou heeft gegeven!
Een bevrijdende ervaring
We keren terug naar het bijbelstudiegroepje in de 2009 in Zeeland (toen we het over Mefiboseth hadden). We hebben op het eind samen gebeden. Er waren meer pijnplekken in de groep jongeren. We hebben de Mara’s (bitterheid en teleurstellingen) biddend in het midden gelegd. We hebben samen gebeden of de Heere het herstellende hout erin wilde plaatsen. We merkten de aanwezigheid van de Heilige Geest. Sommigen hebben een bevrijdende ervaring gehad.
Ook de jongen met het lage zelfbeeld. Er was een diepe ontroering. Toen we onze ogen weer open deden zag ik dat een meisje straalde door haar tranen heen.
Ik vroeg haar: ‘Waarom huil je?’
Ze gaf me te kennen, dat ze zo dankbaar was,
‘om wat Hij voor haar heeft gedaan’
De jongen is heel anders naar huis gegaan, dan dat hij gekomen was. Daarna wilde hij een tijdje geen bijeenkomst meer missen. Zijn moeder belde me na enkele dagen. Hij had tegen haar gezegd: ‘Mama, de Heilige Geest was in ons midden!’ Voor zover ik dat kon zien, zag ik daarna in hem een veel gelukkiger persoon.
***
Herstel van trauma en angst door verbondenheid
Uit de geschiedenis van David en Mefiboseth blijkt dat ‘liefdevolle verbondenheid’ tot geestelijk herstel leidt. Dat is ook de blijde boodschap van het Evangelie. In het genadeverbond verbindt God Zich met zondaren, die in hun geestelijke nood en gebrek gelovig tot Hem vluchten. Je wordt door Jezus genodigd in Matth. 11:28: ‘Kom naar Mij toe, allen die vermoeid en belast bent, en Ik zal U rust geven.’
Door onze breuk en afval van God in het Paradijs zijn we geestelijk onverbonden met Hem geraakt. Je bent dan los van God, dat is: God-loos. Daardoor is er van alles ‘loos’ in ons menselijk bestaan. Door de zonden zijn er wonden. Als je geen houvast vindt bij God, raak je ’total loss’ (niet meer te repareren).
God heeft Zich door Zijn verbond aan zondige mensen verbonden. Dat is pas de echte liefdesband.
Gods verbond is Zijn liefdesband met mensen
Door Jezus wil God weer met ons in contact komen. Jezus verbindt ons als Middelaar met God. Hij is de Heiland, de Bevrijder, Redder en Heler). Door Zijn striemen is er voor ons genezing gekomen (Jes. 53:5).
In het bekende gezang wordt gezongen:
‘Ga niet alleen door het leven, die last is u te zwaar,
laat Eén u sterkte geven, ga tot de Middelaar.’
Je mag tot Hem komen met je laag zelfbeeld, verlammende angst, je trauma en depressie, je eenzaamheid, verslaving en allerlei soorten gebrek. Jezus is de goede Herder, Die je draagt, verbindt, troost, bemoedigd en heelt. In de armen van de goede Herder komt het innerlijk verwonde schaap tot rust.
Blijf niet onverbonden,
maar kom door Jezus in verbinding met God
De meest ingrijpende beschadigingen ontstaan vaak in de vroege kinderjaren. We zien dat door frustraties in gezinnen veel mooie bloemen al in de knop worden vertrapt. Hoe kunnen ouders dit doen? Deze emotioneel beschadigde kinderen kunnen niet meer geestelijk gezond opgroeien. Zij zijn verwond door relaties.
Groeien en herstellen door relaties
Het is bij geestelijke groei opmerkelijk dat je opgroeit binnen relaties. In alle levensfasen behoren we geestelijk, emotioneel en rationeel gelijkmatig en evenwichtig te ontwikkelen en op te groeien.
Geestelijke ontwikkeling en groei door relaties:
– Je groeit geestelijk door relaties
– Je wordt beschadigd door relaties
– Je wordt hersteld door relaties
***
De liefde van God verdrijft de angst
We lezen in 1 Johannes 4:18: ‘Er is in de liefde geen vrees, maar de volmaakte liefde drijft de vrees uit. De vrees houdt immers straf in, en wie vrees is niet volmaakt in de liefde.’ In het Grieks staat er dat de volkomen liefde de vrees uitwerpt. Er wordt vertaald: ‘Liefde laat geen ruimte voor vrees’, ‘liefde sluit angst uit’en ‘liefde laat geen ruimte voor vrees’.
Het Griekse grondwoord ‘phobos’ betekent vrees of angst. Dit staat lijnrecht tegenover liefde en vrijmoedigheid. Johannes geeft aan dat volgroeide of volwassen liefde geen ruimte laat voor vrees, omdat dit verband houdt met ‘straf’. ‘Vrees’ is ook de uiting van een onrustig geweten, dat niet zeker is van de vrijspraak bij het oordeel van God.
Liefde laat geen ruimte voor vrees
Paulus geeft ons door in 2 Timotheüs 1:7: ‘Want God heeft ons niet gegeven een geest van vreesachtigheid, maar van kracht en liefde en bezonnenheid.’ Het gaat hierbij om een geest van lafhartigheid, een angst die je vatbaar maar voor intimidatie. Je wordt geïntimideerd door bedreiging en bangmakerij. Je gedrag wordt erdoor beïnvloed.
Kwade geesten kunnen je angst aanjagen en ontmoedigen,
maar door het geloof weet je jezelf veilig en beschermd bij God
De Heilige Geest werkt in het karakter van gelovigen een geest van kracht, liefde en zelfbeheersing. Het gebruikte Griekse woord ‘sophronismos’ moet je zien als een gave van de Heilige Geest, waardoor de gelovige in staat wordt gesteld om zijn emoties en gevoelens ondergeschikt te maken aan de leiding van God. Hij weet zich daardoor veilig en beschermd.
Ben je veilig en geliefd?
Veiligheid is één van de belangrijkste levensbehoeften van een mens. Veel geestelijke vluchtelingen gaan gebukt onder een gevoel van onveiligheid. Dat kan al zijn ontstaan in de vroegste kinderjaren. Voelde je jezelf wel veilig in het gezin? Als klein kind ben je erg kwetsbaar. Je moet jezelf veilig en geborgen weten. Kleine kinderen klampen zich vast aan een vader of moeder. Ze schrikken van harde en dreigende woorden. Als er een sfeer van ruzie en angst heerst, kunnen kinderen innerlijk beschadigen.
Een klein kind moet in liefde worden gedragen. Liefde is hun veilige schuilplaats. Zonder liefde en geborgenheid kan het leven ondragelijk eenzaam worden. Het is de pijn van ‘het niet gedragen te zijn’. Geloven betekent: laat je dragen. Daartoe word je in het Evangelie uitgenodigd door de goede Herder.
Word door liefde verbonden
Uit de geweldige liefdesband van God met gelovigen komen alle onderlinge liefdesbanden voort. Zolang we in liefde aan God verbonden blijven, gaat onze liefde ook naar anderen uit. Liefde is gericht op anderen. Liefde wil delen en zich vermenigvuldigen. Liefde is mededeelzaam.
Herstel van trauma vanuit bijbelse principes
Dr. Jim Wilder is psycholoog in Calfornia, schrijver en voorganger met vele jaren klinische ervaring. Hij is wereldwijd bekend van het christelijk counselingcentrum: the Shepherd’s House. Zijn publicaties zijn vertaald te vinden op de website van Stichting Promise. Hij werkt vanuit The Life Model. Het wordt behandeld in het boek ‘Leven naar Gods plan’, uitgegeven door De Hoop Publishing te Dordrecht.
Het Life Model is ontwikkeld vanuit een neurowetenschappelijke basis, die overeenkomt met het bijbels wereldbeeld waar het gaat om de verhoudingen tussen hersenen, lichaam en de relaties in de (kerkelijke) gemeenschap. Het is een kader voor het herstel van trauma’s op basis van een integratie van geestelijke en neurologische elementen.
Dr. Wilder geeft aan in een lezing in 2015, dat het gevoel en de ervaring van verbondenheid en dankbaarheid aan God nodig zijn om een trauma-ervaring los te laten. ‘Dit is een aanwijzing dat de hersenen op dat moment de capaciteit hebben de gebeurtenissen te overdenken en te verwerken.’
Jim heeft ontdekt: ‘Om van een trauma te herstellen moeten de hersenen behoorlijk goed kunnen functioneren. Steeds meer wordt duidelijk dat dat bij emotionele ervaringen de hersenen het meest stabiel zijn als ze werken in een veilige verbondenheid.’
Dr. Wilder stelt verder: ‘Het is van groot belang te weten dat ieder succesvol traumaherstelproces eindigt met een herstelde stabiele situatie van verbondenheid. Het mag duidelijk zijn dat dit bijna onmogelijk is voor mensen die sinds hun kindertijd hun gehele leven in een gedesorganiseerde chronische onverbondenheid geleefd hebben.’
Een vreugdevolle reis in verbondenheid
In het boekje Joyful Journey beschrijft Wilder stappen om de aanwezigheid van God te verwachten. De ervaring dat God erbij is en dat je aan Hem verbonden bent, geeft namelijk de veiligheid die nodig is om het trauma in de hersenen te verwerken. Jim verklaart: ‘In traumatische omstandigheden voelen we ons alleen en voelen we Gods actieve aanwezigheid niet. Dat geeft al aan dat de ervaring niet relationeel verwerkt is door de hersenen.’
In de beschreven therapie wordt het genoemde ‘Immanuel-proces’ gebruikt voor traumaherstel. Wilder legt uit: ‘Het gaat het uit van de belofte dat God altijd bij ons is (vandaar de naam Immanuel). Deelnemers wisselen korte boodschappen met God uit om te leren ervaren hoe God hun leven ziet in verschillende stappen:
Ik zie je, Ik hoor je, Ik begrijp je, Ik ben bij je en Ik zal je helpen.
Deze korte berichten worden hardop voorgelezen en gebruikt om de gemeente op te bouwen door te horen wat de schrijver dichter bij God heeft gebracht. Deze eenvoudige stappen leren individuen en gemeenschappen om Gods actieve aanwezigheid te verwachten.’
Wil je de liefde van God door Jezus Christus ook doorgeven aan andere mensen in verdriet, rouw, angst trauma en depressie? Leg dan ook een liefdevolle verbinding. Kijk deze persoon aan in de ogen. Hopelijk kun je dan ook zeggen:
Ik zie je, Ik hoor je, Ik begrijp je,
Ik ben bij je en Ik zal je helpen.
Ga met vreugde op de weg de liefdevolle relatie
Weet je jezelf geliefd? De vreugde van ‘jezelf geliefd weten’ geeft je de kracht om in verdrukkingen staande te blijven, geestelijk te groeien en het geloof te behouden. Dit helpt je ook bij emotioneel en geestelijk herstel.
Voor een gezonde emotionele en geestelijke groei is het belangrijk dat we vanaf onze vroegste kinderjaren vreugde beleven in het contact met anderen. Dit stimuleert en motiveert ons.
Vreugde betekent in dit verband:
‘Iemand is blij om met mij te zijn’.
Dit besef maakt je blij. Het is een afschaduwing van het geloofscontact met God. Het geloof werkt door de liefde (Gal. 5:6). De Liefde van Jezus dringt of motiveert ons (2 Kor. 5:14). Als ik door het geloof aan Jezus ben verbonden, is God blij met mij.
Afstemmen, verbinden en hechten
Binnen liefdevolle relaties kun je geestelijk groeien en herstellen. Het gaat er dan om dat je op elkaar gaat afstemmen, je aan elkaar gaat verbinden en hechten. Als God Zich aan je verbindt, ga je op Hem afstemmen en je steeds meer aan Hem hechten. Door het geloofscontact met God kom je tot een helder, vernieuwd verstand. Je denken is dan gericht en afgestemd op de woorden van God en de signalen en inspiraties van de Heilige Geest. Je bent dan afgestemd op de hemelse boodschappen en opdrachten. Je wordt dan geleid door de Heilige Geest. Dat is ook het kenmerk van het zijn van een oprechte gelovige, zoals we lezen in Rom. 8:14: ‘Immers, zovelen als er door de Geest van God geleid worden, die zijn kinderen van God.’
Ben je hartelijk in liefde verbonden?
Zijn we met ons hart afgestemd op het hart van God? Weet je al dat Zijn hart in liefde naar je uitgaat, zoals je dat leest in het Evangelie? (zie Joh. 3:16). Ben je oprecht in je zoeken naar God. Ben je geestelijk in een rechte lijn aan Hem verbonden. Ben je gehecht aan de liefde van Jezus, Die je met God verbindt?
Let maar eens op de volgende afbeeldingen. Waarin herken jij jezelf?
Ben je nog steeds innerlijk verward: twijfelmoedig, mismoedig en ontmoedigd? Of ben je al in één lijn gekomen met het Vaderhart van God.
Ben je ook getrokken met koorden van liefde?
In Jer. 31:3 wordt ook de trekkende liefde van God tot Zijn volk verwoord, als we lezen: ‘Met eeuwige liefde heb Ik u liefgehad, daarom heb ik u getrokken met goedertierenheid.’ We lezen over de ontferming van God over Zijn volk Israël in Hosea 11:3-4: ‘Ik echter leerde Efraïm lopen. Hij nam hen op Zijn armen, maar zij erkenden niet dat Ik hen genas. Ik trok hen met menselijke touwen, met koorden van liefde…’
Je emoties worden door de liefde van God uit de verwardheid en vastzittende knopen gehaald. De lijn wordt dan rechtgetrokken door de liefde van God in Jezus Christus. Je ziet het hieronder uitgebeeld:
***
Hieronder kun je een PowerPoint voor een presentatie over het onderwerp aanklikken:
PowerPoint: Hoor je bij Jezus? + David en Mefiboseth
***
Toepasselijke liederen
Voor een oprechte gelovige is Jezus de vreugde van het hart. Weet je ook dat je door God aanvaard bent in de Geliefde: in Jezus Christus? Dan kun je het volgende lied (opwekking 550) wel meezingen:
Hieronder volgt de tekst van het lied van Reuben Morgan,
vertaald door Mireille Schaart:
Liefdevol, trekt u mij dicht aan uw hart
als we samen zijn
Door uw bloed, wast u mij witter dan sneeuw
en nu ben ik vrij
U behoor ik toe
Heer ik heb u lief
En boven alles volg ik u
Vreugde van mijn hart
Kostbaarder dan goud
Ik leef voor u, want u houdt van mij
Neem mijn hart, maak het een deel van Uzelf,
laat ons samen zijn
Angst verdwijnt, als ik Uw liefde ervaar,
door U ben ik vrij
U behoor ik toe
Heer ik heb U lief
En boven alles volg ik U
Vreugde van mijn hart
Kostbaarder dan goud
Ik leef voor u, want U houdt van mij
Jezus, vreugde van mijn hart (vreugde van mijn hart) 4x
***
Let op de woorden van lied 474 uit de opwekkingsbundel van Lenny LeBlanc:
Niemand is als U,
niemand die mijn hart vervult zoals U;
ook al zoek ik heel mijn leven lang door,
er is niemand zoals U.
Uw liefde stroomt als een brede rivier,
genezing komt door Uw hand.
Angstige kinderen schuilen bij U,
niemand is als U.
(Ned. tekst: Sylvia Bronsveld/Mireille Schaart.)
Je kunt het lied hieronder aanklikken:
Mefiboseth was niet langer een slaaf van angst in de aanwezigheid van koning David. Zo is het ook op geestelijk gebied als het geloof zich veilig weet bij Jezus. De liefde van God drijft de vrees uit. De geest van angst is een geest van slavernij.
In Gal. 4:1-7 lees je dat een gelovige van een slaaf van angst door de zonde onderworpen is aan de veroordeling van de wet. Hij is als een angstig kind, zoals de kleine Mefiboseth in angst was. Jezus heeft Gods kinderen vrijgekocht. Paulus leert ons in Gal. 4:6: ‘Nu, omdat u kinderen bent, heeft God de Geest van Zijn Zoon uitgezonden in uw harten, Die roept: Abba, Vader!’ Dat is de Geest van adoptie.
Het wordt ook vertolkt in het bekende lied ‘No longer slaves’ (Auteurs: Brian Johnson, Jonathan david Helser, Joel Case). In opwekking 794 vinden we ook de Nederlandse tekst hieronder:
Ik hoor een melodie als een symfonie. U omringt mij met Uw lied.
U bevrijdde mij van mijn vijanden en neemt mijn angsten weg.
Refrein:
Ik ben niet langer een slaaf van angst. Ik ben een kind van God.
Ik ben niet langer een slaaf van angst. Ik ben een kind van God.
U hebt mij gezien in mijn moeders schoot. Liefde riep mijn naam.
Nu ben ik Uw kind, een deel van Uw gezin, Uw hart klopt in mijn hart.
Oohooh …
U spleet de zee zodat ik er doorheen kon. U gaf mijn voeten vaste grond.
U redde mij, nu sta ik hier en zing: Ik ben een kind van God. (3x)
Oohooh …
Hieronder kun je aanklikken op de uitvoering van het lied door Annemieke Koelewijn:
YouTube-video Niet langer een slaaf Annemieke Koelewijn
***
Opwekking 794
No longer slaves
You unravel me with a melody.
You surround me with a song
of deliverance from my enemies,
‘till all my fears are gone.
Chorus:
I’m no longer a slave to fear. I am a child of God.
I’m no longer a slave to fear. I am a child of God.
***
From my mother’s womb, You have chosen me.
Love has called my name.
I’ve been born again, into Your family.
Your blood flows through my veins.
Oohooh …
You split the sea, so I could walk right through it.
My fears were drowned in perfect love.
You rescued me so I could stand and sing:
I am a child of God. (3x)
Oohooh …
De Engelse uitvoering door I Am They kun je hieronder beluisteren:
Zijn liefde raakt ons aan…
God komt in Zijn Woord met Zijn uitnodigende liefde tot ons. Het is Zijn genade dat Hij dorstige en onrustige mensen tot de wateren van Zijn heil roept.
Door Zijn Woord en Geest raakt Hij ook ons hart in liefde aan, zodat wij Hem gaan vertrouwen en gehoorzamen. Ook hierin is Hij de eerste.
Door Jezus is Hij onze Redder. Jezus is de Zaligmaker en grote Vriend van zondaren. Hij roept ons tot geloof en raakt ons aan. Zie en hoor dat in het lied van Peter van Essen in opwekking 562:
U noemde mij bij mijn naam,
Uw liefde raakte mij aan;
Nu ben ik vrij
en in uw hand geborgen.
Door uw genade gekocht,
vond ik de rust die ik zocht;
heel dicht bij U
ben ik niet bang voor morgen
Refrein:
Jezus, mijn redder,
U bent voor altijd mijn vriend
En door Uw liefde leer ik nu
Om te leven met U
En door Uw liefde leer ik nu
Om te leven met U
U bent mijn schild en mijn kracht,
een helder licht in mijn nacht.
U bent voor mij een held
die ik bewonder.
Uw liefde beter dan wijn
maakt dat ik bij U wil zijn;
bij heel dicht bij U,
want U bent zo bijzonder.
(Refrein)
Opdrachten
6. Hoe kan God tevreden met ons zijn?
7. Waardoor heb je een nieuwe identiteit in Jezus?
8. Wil je bij Hem horen?
9. Weet je al dat je bij Jezus hoort? Weet je het niet? of twijfel je nog?
10. Wat vind je van deze geschiedenis van David en Mefiboseth?
11. Waarom wilde David goed doen bij hem?
12. Hoe kon hij blij zijn met de gehandicapte Mefiboseth?
13. Waarin lijkt deze geschiedenis op het Evangelie van Jezus Christus?
14 Wat kun je daar voor jezelf van leren?
15. Wat doe je met de uitnodigende liefde van God?
16. Wat doe je met Jezus?
Samen bidden
Liederen voor bij de afsluiting
Hij zal er voor je zijn!
Als je bij Jezus hoort, is Hij er ook voor je. God heeft Zich bekendgemaakt met een wonderlijk mooie naam. Zijn Naam is: ‘Ik ben’ en ‘Ik zal er zijn’. Dat komt prachtig naar voren in het lied van Sela ‘Ik zal er zijn’. Het staat ook in Opwekking 770.
Ik zal er zijn
Hoe wonderlijk mooi is uw eeuwige naam.
Verborgen aanwezig deelt U mijn bestaan.
Waar ik ben, bent U,
wat een kostbaar geheim.
Uw naam is ‘Ik Ben’ en ‘Ik zal er zijn’.
Een boog in de wolken als teken van trouw,
staat boven mijn leven, zegt: Ik ben bij jou!
In tijden van vreugde, maar ook van verdriet,
ben ik bij U veilig, U die mij ziet.
Refrein:
‘Ik ben die Ik ben’ is uw eeuwige naam.
Onnoembaar aanwezig deelt U mijn bestaan.
Hoe adembenemend, ontroerend dichtbij;
Uw naam is ‘Ik ben’ en ‘Ik zal er zijn’.
De toekomst is zeker, ja eindeloos goed.
Als ik eens moet sterven, als ik U ontmoet,
dan droogt U mijn tranen, U noemt zelfs
mijn naam.
U blijft bij mij Jezus, laat mij niet gaan.
Naam aller namen, aan U alle eer.
Niets kan mij ooit scheiden van Jezus,
mijn Heer:
geen dood en geen leven,
geen moeite of pijn.
Ik zal eeuwig zingen, dicht bij U zijn.
(Refrein)
Uw naam is ‘Ik ben’ en ‘Ik zal er zijn’.
YouTube-video Opwekking 770 – Ik Zal Er Zijn – CD38 (live video)
***
Hieronder volgt nog een bemoedigend lied van Keith & Kristyn Getty / Stuart Townend (vertaling: Harold ten Cate), namelijk Opwekking 717:
Stil mijn ziel wees stil,
en wees niet bang
voor de onzekerheid van morgen.
God omgeeft je steeds,
Hij is er bij,
in je beproevingen en zorgen.
God U bent mijn God,
en ik vertrouw op U,
en zal niet wankelen.
Vredevorst, vernieuw een
vaste geest binnen in mij,
die rust in U alleen.
Stil mijn ziel wees stil,
en dwaal niet af.
Dwars door het dal zal Hij je leiden.
stil, vertrouw op Hem,
en hef je schild tegen de pijlen van verleiding.
God U bent mijn God…
Stil mijn ziel wees stil,
en laat nooit los
de waarheid die je steeds omarmd heeft.
Wacht, wacht op de Heer.
De zwartste nacht
verdwijnt wanneer het daglicht doorbreekt.
God U bent mijn God…
Ik rust in U alleen.
YouTube-video Opwekking 717 – Stil, mijn ziel, wees stil + tekst