Cursus Geestelijk herstel Werkboek sessies 1-4 en een persoonlijke test

Copyright: Jan A. Baaijens, pastorale hulpverlening.

Deze pastorale cursus biedt hulp en hoop

 vanuit het Evangelie van Jezus Christus

Inleiding

We willen tijdens deze cursus met pastorale Bijbelstudies ingaan op de levensvragen die onder ons leven. Deze cursus is bedoeld voor hen die behoefte hebben aan geestelijk herstel en geloofsgroei.

Misschien wordt je er wel achtervolgd door pijnlijke herinneringen en gevoelens van afwijzing. Er kunnen ‘waaromvragen’ zijn. Ervaringen kunnen worden gedeeld. De deelnemers en leiders gaan samen op zoek naar antwoorden. Ze bidden voor elkaar.

Er wordt gezocht naar antwoorden op de volgende levensvragen:

– Waarom ben ik hier?

– Waarom is het mij overkomen?

– Waarom voel ik mij niet gelukkig?

– Is er voor mij herstel mogelijk?

– Hoe kom ik op de weg naar een eeuwig geluk?

– Waarom God?

– Waarom Jezus?

– Wat heb ik nodig?

– Wat zou deze ‘Sta op cursus’ mij kunnen bieden?

Inhoud samenkomsten:

Sessie 1.   Inleiding en kennismaking

Sessie 2.   De weg naar herstel

Sessie 3.   Bemoediging en hoop

Sessie 4.   Verlangen naar acceptatie

Sessie 5.   De pijn van de afwijzing

Sessie 6.   Herstel van beschadigde emoties

Sessie 7.   Evangelie voor behoeftige mensen

Sessie 8.   Vergeving en herstel door Jezus Christus

Sessie 9.   Zijn licht en liefde schijnen

Sessie 10. Geestelijke voeding

Tussen de sessies 4 en 5 is er een persoonlijke test opgenomen, die kan worden gebruikt voor pastorale gesprekken en nazorg.

Voor wie is deze cursus bedoeld?

Het is een cursus voor gelovigen en (nog) niet-gelovigen, die zoeken naar geestelijk herstel. Je kunt gebukt gaan onder twijfel, onzekerheid, afwijzing, angst of negatieve gedachten. Misschien staat je geloof op een laag peil, of ben je nog op zoek naar God. De cursus is goed voor je als je op zoek bent naar meer houvast, zekerheid, geloof, hoop en liefde. Er wordt dus gezocht naar hulp en hoop.

     

       

We mogen het tijdens deze gerichte Bijbelstudies in pastorale setting de aanwezigheid van Jezus verwachten, door de werking van de Heilige Geest. Jezus belooft in Matth. 18:20 erbij te zijn, als we in Zijn Naam bijeenkomen.  Daarbij wordt er verhoring toegezegd als er een eenstemmig verlangen is (Matth. 18:19).

 Onderdelen van een samenkomst:

– Samen eten (contact maken)

– Inleiding (ontvangen)

– Getuigenissen (delen van persoonlijke verhalen)

– Gespreksgroepjes en gebed (verwerking)

 

Samen zoeken naar geestelijk herstel 

Voor herstel van pijnlijke herinneringen, beschadigde emoties  en gevoelens van afwijzing hebben we Jezus nodig. Er is herstel door de wonden van Jezus. We kunnen dit gaan beseffen door een ervaring van de liefde van God, en door het geloof.

Tijdens de samenkomsten of sessies houden we ons bezig met de oorzaken, gevolgen en het geestelijk herstel van deelnemers, die zoeken naar oplossingen van hun innerlijke problemen. Het Woord van God richt zich op heel wat plaatsen juist tot hen. Wij willen het met elkaar delen in onze zoektocht naar innerlijke vrede en rust.

Je kunt te maken hebben met gevoelens van afwijzing, gemis, leegte, onzekerheid, onveiligheid en eenzaamheid. Dit kan te maken hebben met een pijnlijk verleden, door afwijzing en/of traumatische ervaringen, misschien al vanaf de kinderjaren.

Je kunt nog steeds gebukt gaan onder woorden van afwijzing en veroordeling, die over je zijn uitgesproken. Negatieve woorden en leugens ons blijvend kunnen beschadigen.

Je hebt dan behoefte aan waarheid en liefde. Dit kun je ontvangen door bemoedigende gesprekken vanuit de Bijbel, persoonlijke aandacht en gebed. We willen je een bevrijdend Evangelie brengen, zodat je geestelijk kunt herstellen.

Heb je het ook ontdekt dat Gods Woord ons hoop en toekomst biedt? We lezen in Jeremia 29:11: ‘Ik immers, Ik ken de gedachten die Ik over u koester, spreekt de HEERE. Het zijn gedachten van vrede en niet van kwaad, namelijk om u toekomst en hoop te geven.’ Het zou geweldig zijn als je dit tijdens de cursus (weer) zult ontdekken!

Jezus laat het ons zien

Lees Johannes 9

De blindgeborene uit Joh.9 moest ook lijden onder afwijzing. De Farizeeën uitten hun boosheid over de genezing door Jezus tegen de blindgeborene. Vol verachting voegden ze hem toe: ‘Jij bent geheel in zonden geboren, en leer je ons?’ We lezen verder in Joh.9:34 dat zij hem uit de synagoge wierpen. Dit is wel een heel erge vorm van afwijzing, dat ze deze aangeboren blindheid zagen als een straf van God. Ze zeiden daarmee tegen hem, dat hij daardoor ook door God afgewezen was. Jezus had hem al eerder van zijn lichamelijke blindheid genezen, maar heeft hem na zijn afwijzing door de godsdienst speciaal weer opgezocht.

Herken je deze afwijzing, maar ook de opzoekende liefde van Jezus? Verlang je naar een geestelijke aanraking, zodat je de Heiland zult herkennen?

            

Jezus vroeg hem (in vers 35): ‘Gelooft u in de Zoon van God?’ De man kon Hem vanwege zijn geestelijke blindheid en onkunde niet herkennen en reageerde: ‘Wie is Hij, Heere, zodat ik in Hem kan geloven?’ Vers 37 vervolgt: ‘En Jezus zei tegen hem: Die u gezien hebt en die met u spreekt, Die is het. En hij zei: Ik geloof, Heere! En Hij aanbad Hem.’ 

Jezus vraagt jou ook: ‘Geloof je in de Zoon van God?’

Jezus staat bij je in het Evangelie

Zie naar Hem op, herken Hem,

aanvaard Hem,

verwonder je en aanbid Hem!

Jezus Christus is gekomen om te verlossen, te bevrijden, te herstellen en te genezen. Hij heeft de gehele mens op het oog, om er iets heel moois van te maken… tot eer van God en tot acceptatie en zaligheid van afgewezen zondaren. Amazing grace!

Ken je het Engelse lied van de  vroegere slavendrijver John Newton (1725-1807), de bekende puriteinse prediker, die genade vond? Let op de woorden van het eerste couplet:

Amazing grace

 (how sweet the sound)

that saved a wretch like me!

I once was lost, but now I am found,

Was blind, but now I see. 

Genade groot, oneindig groot,

genade van de Heer.

Hij gaf mij leven door Zijn dood,

‘k was blind, nu zie ik weer.

Genade bracht mij tot geloof, genade schonk Hij mij.

Genade voor geen geld te koop, maakt mij voor eeuwig vrij.

In eeuwigheid zij Hem de eer, Hij overwon de dood.

Hem zij de lof, de heren Heer, om Zijn genade groot.

 

Aandacht voor ons zelfbeeld, onze zelfwaarde en identiteit

Tijdens de sessies gaat het over geestelijk herstel, identiteit en geloofsgroei. Je identiteit gaat over je zelfbeeld en eigenwaarde. Hoe zien en waarderen we onszelf? Het beeld dat je van jezelf hebt, heeft ook te maken met hen die invloed op je hebben gehad, en die vanaf de kinderjaren gezag over je hebben uitgeoefend. Als dit verkeerd is gegaan, is er geestelijk herstel nodig.

Door vernederingen, afwijzing en onderwaardering kunnen je eigenwaarde en zelfvertrouwen zijn gekelderd. Je kunt dan negatief over jezelf gaan denken, angstig of boos worden, depressief of agressief. De meeste slachtoffers reageren dan met negatief gedrag. Ze kunnen afgunstig, kritisch, wantrouwend en opstandig worden.

Door het geloof kunnen we onze eigenwaarde in Jezus Christus ontdekken. Wat denk je hoeveel je waard bent voor God? Als we door het geloof bij Jezus horen, worden we volgens Efeze 3:6 ‘’begenadigd en aanvaard in de Geliefde’. (Engelse vertaling: ‘Accepted in the Beloved’). Dan word je pas echt geaccepteerd!

Een multifunctionele cursus

Binnen deze cursus kunnen verschillende lijnen worden uitgezet. Daardoor kan de pastorale cursus op verschillende onderdelen meerdere keren worden gegeven. Je kunt dan steeds weer een keuze maken uit de Bijbelgedeelten, voorbeelden en liederen, die bij elkaar passen. De keuzes die je hierin maken zijn dan gericht op de specifieke geestelijke behoeften van de deelnemers. Na het behandelen van één van de hieronder genoemde lijnen in tien sessies, kun je daarna een vervolgcursus geven vanuit een andere Bijbelgedeelten, voorbeelden, liederen en opdrachten.

–         Identiteit

Je kunt kiezen voor de nadruk op het herstel van eigenwaarde en het vinden van je identiteit in Jezus Christus.

–         Herstel

Je kunt de nadruk leggen op het herstel van beschadigde emoties en het samen opruimen van de blokkades die geestelijke groei in de weg staan.

–         Bijbelstudie

Je kunt de lijn van Bijbelstudie volgen voor een meer evangeliserend karakter, om samen meer te leren over het geloof en geestelijke groei.

–         Een inleiding

Je kunt ook onderdelen of sessies apart behandelen, en er meditaties en inleidingen uit houden.

–         Pastorale hulp

Je kunt onderdelen en opdrachten gebruiken voor persoonlijke pastorale hulpverlening en nazorg.

Het is handig om binnen het team steeds weer af te spreken wat je wilt behandelen en welke opdrachten je wilt doen in een bepaalde sessie. Daarna kun je samen evalueren hoe het is gegaan. Zo leren we in de praktijk.

Opzet samenkomsten

De rode draad door de onderdelen is:

Uitleg ontvangen – samen delen – samen verwerken

Dit wordt gevormd door:

  • Het ontvangen van bemoedigende woorden vanuit de Bijbel
  • De uitleg bij de inleiding
  • Het delen van persoonlijke ervaringen
  • Het verwerken van (een selectie uit) de opdrachten in gesprekgroepjes en gebed. Wat blijft liggen, kan nuttig zijn voor jezelf en nazorg

Bij de samenkomsten gaat het regelmatig over:

  • De oorzaken
  • De gevolgen
  • De weg naar herstel

Een werkblad voor de opdrachten

Voor iedere sessie kan een werkblad worden gemaakt van de (huiswerk)opdrachten, die je als team wilt behandelen. Je maakt dus van tevoren samen een keuze met het oog op de lijn die je wilt volgen, zoals: identiteit, herstel of Bijbelstudie en evangelisatie. Afbeeldingen kunnen (in een PowerPoint) digitaal worden uitvergroot. Je kunt de liederen aanklikken op YouTube, voor tekst en afbeeldingen.

De werkbladen kunnen door de deelnemers worden ingevuld en besproken. Ze kunnen ook worden gebruikt voor persoonlijke nazorg.

 

Sessie 1

Kennismaking

Vrijgekocht uit de kooi van de boze kweller

Ken je de gelijkenis van de papegaai die door een wreedaard in een kooi was gelokt? De sadist begon vervolgens de mooie veren uit de arme vogel te plukken. Hij bleef maar doorgaan om het ongelukkige dier te kwellen. Op den duur verkeerde de vogel in een uiterst erbarmelijke toestand.

Vervolgens kwam er een dierenvriend op bezoek bij de wreedaard. Hij zag het gekwelde dier in de kooi liggen en vroeg de eigenaar of hij de vogel kon kopen.

Omdat er niets meer was te plukken van de kale papegaai, en hij er toch nog wel een slaatje uit wilde slaan, gaf hij uiteindelijk toe om de vogel duur te verkopen.

De dierenvriend betaalde de hoge prijs en nam de vogel mee naar zijn eigen huis. Daar heeft hij de papegaai zo goed mogelijk verzorgd. Het dier is uiteindelijk helemaal hersteld. Zijn veren groeiden weer uit en de vogel kon weer vliegen. De papagaai hoefde echter niet in een kooi, maar mocht vrijuit rondvliegen, zowel binnen als buiten het huis. De dankbare vogel bleef uit liefde tot de redder zoveel mogelijk in de buurt van de goede man en leefde nog lang en gelukkig.

Opdrachten:

1. Waarom lijkt het verhaal op de boodschap van de Bijbel en het Evangelie?

2. Hoeveel heeft Jezus heeft er voor over gehad om Zijn volgelingen vrij te kopen?

3. Wat herken je ervan in je eigen leven?

4. Hoeveel ben je waard voor iemand die je geestelijk kaal plukt?

Samen lezen: Mattheüs 11:28-30

Jezus wijst ons de weg in Matth.11:28: ‘Kom naar Mij toe, allen die vermoeid en belast bent, en Ik zal u rust geven.’

5. Wat herken je bij jezelf wel in het volgende lied en de afbeeldingen?

6. Verlang je naar de innerlijke rust die je hierin wordt aangeboden?

 YouTube-video Kom bij Mij – Elly Zuiderveld

Kleine discussiegroepjes maken voor de volgende opdrachten:

Kennismakingsronde

Alle deelnemers krijgen de kans om de eigen ervaringen te delen. Ieder eerlijk getuigenis is waardevol. Je kunt jezelf herkennen in het verhaal van een ander. Laat binnen een afgebakende tijd een ieder uitpraten. Je mag een getuigenis niet onderbreken of er een oordeel over uitspreken. Als het veilig voelt, krijg je vrijmoedigheid. Delen hoort bij het helen.

Het is daarbij belangrijk dat je elkaar leert kennen, waarderen en accepteren. Het is goed om ons hart op de ander te richten, zodat we elkaar in liefde kunnen bemoedigen.

Opdrachten 7:

Probeer in enkele zinnen te delen wat je nu al in de grote groep wilt vertellen. Als we elkaar beter kennen en een band krijgen, kunnen we er dieper op ingaan. Je kunt het nu hebben over:

–         Wie ben ik?

–         Hoe is mijn leven tot hiertoe globaal verlopen?

–         Naar welke doelen streef ik nog?

–         Wat heb ik met geloof, hoop en liefde?

–         Waarom wil ik deze cursus volgen?

–         Wat wil ik hiermee bereiken?

 

Lezen: Lukas 15:1-24

We zien in de gelijkenissen van het verloren schaap, de verloren penning en de verloren zoon we veel waard zijn voor God. Jezus zegt in vers 20 dat zijn vader hem zag toen hij nog ver van hem verwijderd was. Vanuit de grondtekst lezen we dat hij innig medelijden kreeg, hem tegemoet rende, hem tegen de nek viel en hartelijk kuste.

8. Waar ontlenen we onze waarde aan?

a. Hoe we over onszelf denken
b. Hoe anderen over ons denken, en van ons zeggen
c. Hoe God over ons denkt

9. Leg uit wat je het belangrijkste vindt bij 8.

10. Wat kan ons bij a, b of c ongelukkig maken?

11. En wat kan ons hierin juist blij maken?

12. Hoe kunnen wij innerlijk tot rust komen?

We zijn zoveel waard voor God, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon heeft gegeven, opdat een ieder die in Hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft (zie Joh. 3:16).

13. Wat vind je van de kernboodschap van de Bijbel in Johannes 3:16 op de volgende afbeelding?

14. Wat wil Jezus ons hiermee duidelijk maken?

 

Onderling gebed in de kleine groepjes

Afsluiting samenkomst

Laat het volgende lied je bemoedigen:

https://www.youtube.com/watch?v=tPPkNMEioaY

 YouTube-video Opwekking 717 – Stil, mijn ziel, wees stil

Huiswerk als voorbereiding op de volgende samenkomst:

– Lees over de goede Herder en de schapen: Johannes 10:1-18+10:27-29 en Psalm 23

– Schrijf er thuis een vraag over op voor in het discussiegroepje van sessie 2

Mogelijkheid tot nazorg

 

 

Sessie 2

De weg naar herstel

Samen lezen Psalm 23

Opdrachten voor in de grote groep:

  1. Wat spreekt je aan in deze Psalm? Waarom?
  2. Beantwoord deze Psalm aan iets waar je behoefte aan hebt? Probeer dat eens om de beurt met één of enkele woorden te benoemen.

Jezus is de goede Herder

In Psalm 23 en Johannes 10 gaat het over de goede Herder, Die de vermoeide schapen accepteert en verzorgt. Beluister maar eens in het lied van Sela hoe goed het is om een schaap van de goede Herder te zijn:

YouTube-video Mijn Herder | Sela

Opdrachten bij het lied:

3. Schrijf op of onthoud wat je het meest aanspreekt in dit lied.

4. Deel het daarna met elkaar in de hele groep.

Zijn we geliefd?

Theo Wendt van Stichting De Hoop leert ons in het boekje ‘Wie ben je?’ over eigenwaarde: ‘De definitie van eigenwaarde is voor mij dat ik er mag zijn, dat ik geliefd ben door de ander. Voor mij is de Ander allereerst God. Hij heeft mij bij mijn naam geroepen, ik ben van Hem. Dat is voor mij het fundament van mijn leven.’  Theo vertelt verder over zichzelf: ‘Ook door mijn ouders, broers en zussen heb ik ervaren dat ik er mag zijn. Ook al ben ik dan op sommige gebieden onzeker. Ik weet wel waar mijn waarde ligt.’

Hij legt uit: ‘Iedereen heeft het nodig om geliefd te zijn, om iemand te hebben die je ziet zitten. Iemand tegen wie je kunt zeggen wat je voelt en denkt en bij wie je de ruimte krijgt om te zijn zoals je bent.’

(Bron: Wie ben je? Ontdek je eigenwaarde in Christus)

Ga nu uiteen in de kleinere discussiegroepjes

Opdrachten:

5. Wat vind je van de woorden van Theo Wendt als je kijkt naar je eigen levensverhaal?

6. Weet je daarbij wat je hebt gemist en gevonden?

Het is zonde als we het doel missen

Antwoorden op de diepe en pijnlijke levensvragen kunnen we vinden in de Bijbel. Eenzaamheid, verdriet, beschadiging en gemis zijn er door de zonde.

Zonde betekent letterlijk: ‘Je doel missen’. Welk doelen had je vroeger voor ogen? Zijn je dromen in rook opgegaan? Komt het door anderen, of heb je zelf ook gefaald? Waren het gemiste kansen?

Het is zonde als je niet tot je doel of goede bestemming komt. Hoe wil je jouw levensdoel nu nog bereiken?

7. Geef eens een reactie op de tekst over ‘je doel missen’.

Ben je een afgedwaald of verdwaald schaap?

In Psalm 119:176 wordt eerlijk toegegeven: ‘Ik heb gedwaald als een verloren schaap.’

   

8. Ben je een afgedwaald en verdwaald schaap geweest?

9. Voel je jezelf een beetje als het afgewezen zwarte schaap?

Jezus zoekt ons

Jezus is als de goede Herder op zoek naar verloren schapen. We lezen over Hem in Mattheüs 9:36: ‘Toen Hij de menigte zag, was Hij innerlijk met ontferming bewogen over hen, omdat zij vermoeid en verstrooid waren, zoals schapen die geen herder hebben.’ Derek Prince schrift erbij in zijn boekje over afwijzing: ‘Dat is nou precies, hoe jij je misschien op dit moment voelt: vermoeid, gekwetst, gefrustreerd, terneergeslagen, angstig, bezorgd of opgebrand. Jezus ziet jou, precies zoals Hij de scharen zag. En Zijn hart gaat naar je uit. Hij is bewogen met je en Hij verlangt ernaar je te genezen, daar waar je de diepste pijn hebt.’

10. Geef er eens een reactie op.

11. Wat denk je van de volgende zinnen uit een mooi lied?

‘Jezus, vol liefde, U wilt ons leiden…

kom tot Uw doel met een ieder van ons’

Je kunt jezelf afvragen:

a. Waardoor heb ik het doel gemist dat ik had kunnen bereiken?

b. Waarom blijf ik nog steeds vastzitten aan mijn verleden?

c. Wat kan er veranderen?

d. Hoe kan ik op de weg naar herstel komen?

e.Wat leert de Bijbel mij over deze zaken?

f. Hoe kan het Evangelie van Jezus Christus mij uithelpen?

12. Welke vragen hierboven houden je wel bezig? Waarom?

 

Samen lezen  Lukas 15:1-7, Johannes 10:1-18 en 10:27-29

13. Welke vraag heb je als huiswerk opgeschreven over de tekstgedeelten?

14. Wat denk je van de goede Herder en het verloren schaap?

Onderling gebed

 

Afsluiting samenkomst

https://www.youtube.com/watch?v=kRXQCxwv6Ro

 YouTube-video Opwekking 687 – Heer wijs mij Uw weg (Sela)

Huiswerk als voorbereiding op de volgende samenkomst:

– Lees voor jezelf over bemoediging en hoop: Psalm 103 en Jeremia 29:11-14a

– Schrijf er thuis een vraag over op voor in het groepje van sessie 3

Mogelijkheid tot nazorg

 

 

Sessie 3

Hoop geeft moed

Men heeft eens een experiment gedaan met ratten in twee bakken met water. In de ene bak zwommen ratten rond zonder dat er een houvast of mogelijkheid was te zien waardoor ze zouden kunnen ontsnappen. In de andere bak waren wel voorwerpen aangebracht aan de binnenkant van de bak. Deze voorwerpen om aan vast te grijpen, waren echter te hoog geplaatst voor de ratten. Dit gaf deze ratten wel hoop. Ze deden tevergeefs pogingen om deze voorwerpen te bereiken.

Uit het onderzoek bleek dat de ratten die hoop koesterden, het daardoor langer volhielden in het water. Zo zie dat hoop (langer) doet leven. De hoop gaf ze moed en volharding.

God biedt ons gelukkig nog de kansen om te ontsnappen. Dat is niet te hoog gegrepen! Hij bemoedigt ons zelfs. Hij stelt ons de weg voor om tot Jezus te vluchten.

Samen lezen Jeremia 29:11-14a:

We worden hierin bemoedigd en aangemoedigd:

‘Ik immers, Ik ken de gedachten die Ik over u koester, spreekt de HEERE. Het zijn gedachten van vrede en niet van kwaad, namelijk om u toekomst en hoop te geven.

Dan zult u Mij aanroepen en heengaan, u zult tot Mij bidden en Ik zal naar u luisteren. U zult Mij zoeken, wanneer u naar Mij zult vragen met heel u hart. Ik zal door u gevonden worden, spreekt de HEERE, Ik zal een omkeer brengen in uw gevangenschap.’

Ben je ontmoedigd?

Heb je een laag zelfbeeld gekregen door aangeleerde hulpeloosheid? Wat is dat? Waardoor ben je ontmoedigd? Is je wilskracht erdoor gebroken?

Aangeleerde hulpeloosheid

De bekende counselor dr. Neil Anderson geeft ons door: ‘De meeste aangeleerde hulpeloosheid is het resultaat van ervaringen uit onze kindertijd. Door het gemis van Gods aanwezigheid in ons leven en de kennis van Zijn weg, leerden we hoe we moesten overleven, onszelf verdedigen en beschermen.’

Anderson gaat verder: ‘Velen voelen zich verslagen vanaf het begin, omdat de boodschappen die ze van de wereld ontvingen vaak negatief waren: ‘Dat kan jij niet, laat mij dat maar doen. Je bent te klein of te dom. Jij zult nooit wat voorstellen. Het is een ellendige wereld daarbuiten, dus wees voorzichtig en zorg voor rugdekking.’ Met deze boodschappen is het niet gek dat we denken dat we niets kunnen.’

Word geen olifant aan een paaltje

Ik toon met het volgende voorbeeld aan wat een ongezonde onderwerping uitwerken: In een rondtrekkend circus komt het voor dat men een jonge olifant vastzet met een touw aan een paaltje. Het jonge dier zal in het begin hebben geprobeerd om zich los te rukken. De kleine olifant was daarvoor toen nog niet sterk genoeg. Een kind zou nog kunnen bedenken in vergelijkbare hulpeloze situatie: ‘Wacht maar als ik groter ben!’

Op den duur doet de olifant geen moeite meer om los te komen. In het circus wordt er nog meer dressuur op het onderworpen beest toegepast.

Na verloop van tijd is het volwassen dier echter groot en sterk genoeg om het paaltje uit de grond te trekken. Toch zal de olifant dit niet doen. Zodra het touw strak wordt getrokken aan het paaltje, onderwerpt het grote dier zich aan de aangeleerde onderworpenheid van de jonge jaren. Vanbinnen is de grote olifant nog steeds het kleine olifantje gebleven.

Op deze wijze kunnen kinderen worden opgevoed tot hulpeloosheid, en niet tot volwassenheid. Tot welke persoonlijkheid zal een ‘onderworpen kind’ zich ontwikkelen? Bij de één kan het misschien een zwakke plek blijven, terwijl de ander  het autoritaire gedrag van een ouder kan gaan kopiëren. Als zo iemand zich vernederd en afgewezen voelt, zal er een neiging zijn zich steeds weer te bewijzen.

Je eigenwaarde kan hierdoor in de grond zijn geboord. Hoe heeft jouw identiteit zich ontwikkeld? Weet je wel wie je bent, en wat je nog kunt bereiken? Hoeveel ben je waard voor God? 

Het is dus belangrijk dat je vanaf je vroegste jeugd al een boodschap van hoop meekrijgt. Daardoor kan je wilskracht sterk worden je karakter zich gezond ontwikkelen. Hoe dat bij ons is gegaan, willen we bespreken in de kleinere gespreksgroepjes.

De Heiland wil ons helen

Het Evangelie geeft ons nieuwe hoop! Hierin worden wij uitgenodigd om tot Jezus te gaan voor onze redding en ons herstel. Door Jezus Christus gaan ontdekken we ontdekken hoe kostbaar en waardevol we zijn!

Luister maar eens naar het bemoedigende lied ‘Kleine vogel’ van Elly & Rikkert. Misschien herken je jezelf wel in de kleine uit het nest gevallen vogel, of lijk je op de bloem met de gebroken knop.

Let op de woorden van het lied: ‘Wie wil Zich over jou ontfermen en je beschermen? Kruip niet weg van Hem, wees maar niet bang. Hier is Zijn hand, Hij zal je wonden helen, Hij zal je helen totdat je bloeien kan.’

Hier volgt het lied:

https://www.youtube.com/watch?v=NHewukR24-I

 YouTube-video Kleine vogel – Elly & Rikkert

Opdrachten in de grote groep:

Opdracht 1

a. Wat is herkenbaar in het lied ‘Kleine vogel’?

b. Wat denk je van het zelfbeeld van deze ‘kleine vogel’?

c. Waardoor kun je als het ware ‘vleugellam’ zijn en maar niet tot bloei komen?

d. Hoe kun je nieuwe kracht ontvangen om te ontplooien?

Hoe wordt Jezus, de Heiland, ons hierin getoond?

 

We gaan nu verder in de kleinere discussiegroepjes

Samen lezen Lukas 19:1-10

In Lukas 19:10 klinkt het ons bemoedigend in de oren: ‘Want de Zoon des mensen is gekomen om te zoeken en zalig te maken wat verloren is.’ In Luk.15:1-2 lezen we over Jezus: ‘Al de tollenaars en de zondaars nu kwamen bij Hem om Hem te horen. En de Farizeeën en de schriftgeleerden morden onder elkaar en zeiden: Deze Man ontvangt zondaars en eet met hen.’

Opdracht 2

a. Wat vind je bemoedigend in deze teksten?

b. Als je er goed nadenkt over deze twee verzen, wat zegt dit eigenlijk over Jezus en Zijn optreden?

Jezus is als het Licht in onze duistere wereld gekomen. Hij wil ons verlichten. Wil je Hem volgen? Jezus verzekert ons Johannes 8:12: ‘Ik ben het Licht der wereld; wie Mij volgt, zal beslist niet in de duisternis wandelen, maar zal het licht van het leven hebben.’ 

Wat is onze reactie?

Jezus is de Heiland (dat betekent letterlijk: Redder, Bevrijder en Heler).  In het Evangelie komt Jezus nog steeds tot ons. Laten we een ogenblik stil zijn, onze ogen sluiten, en nadenken over de volgende vraag:

Opdracht 3

Bedenk stil voor jezelf: Hoe wil ik nu al reageren op deze ‘opzoekende liefde’ van Jezus, de Heiland? 

Opdracht 4

a. Wat vind je van de tekst van Neil Anderson over ‘aangeleerde hulpeloosheid’?

b. Wat denk je van de voorbeelden van de dieren?

c. Wat herken je ervan in je eigen leven?

d. Welke invloed heeft het gehad op je eigenwaarde, identiteit, wilskracht en karakter?

Opdracht 5

Heb je thuis iets opgeschreven over Jeremia 29:11-14a? Laten we weer een rondje doen, en er eventueel iets over zeggen.

Opdrachten en beloften

In de Bijbel gaat het vaak over opdrachten en de daaraan verbonden hoopvolle beloften van God. Hij wil dat wij Hem gehoorzamen, en dat wij Hem zullen zoeken met heel ons hart. Hij belooft daarbij naar ons te luisteren. Wij zullen Hem dan vinden.

We kunnen nog vastzitten aan een verslaving, aan emotionele beschadigingen, pijnlijke herinneringen, gevoelens van afwijzing, boosheid en angst. Gelukkig kan er een omkeer komen vanuit de problemen die ons innerlijk gevangen houden.

Wat houd je nog gevangen?

Opdracht 6

a. Hoe kunnen wij volgens deze teksten weer hoop en moed krijgen?

b. Waarom zijn hoop en toekomstperspectief zo belangrijk voor jou?

c. Waardoor kunnen wij negatief over onszelf en God gaan denken?

d. Heb je wel te maken gehad met misleidende gedachten? Wat kunnen deze met ons doen?

 

Samen Lezen Jesaja 55:6-9

 In Jes. 55:8-9 laat God ons weten dat Zijn gedachten veel hoger zijn dan onze gedachten. (de verzen 6-7). Heb je dat al bedacht?

Opdracht 7

a. Wat vind je bemoedigend aan deze teksten?

b. Wanneer heb je wat aan deze rijke beloften van God?

 

Bemoediging uit Psalm 103

Kijk eens naar de rijke beloften van God in Psalm 103. Let erop wat Hij je allemaal kan geven.

Opdracht 8

Heb je thuis als huiswerk iets opgeschreven uit Psalm 103 voor deze sessie? Laten we een rondje doen in het groepje, en er over nadenken.

Opdracht 9

Wat heb je nodig van wat er in Psalm 103 wordt genoemd?

Zullen we er voor bidden? Zijn er meer gebedspunten?

Onderling gebed 

Afsluiting samenkomst

Let op de trouw van God. Vertrouw je biddend aan Hem toe met het volgende lied:

 YouTube-video Heer, U bent altijd bij mij

Wil je met het volgende lied samen met ons Jezus (weer) belijden als jouw Heer?

https://www.youtube.com/watch?v=Tutbu3QFgik

 YouTube – Sela U bent de God, Die roept

Huiswerk als voorbereiding op de volgende samenkomst:

– Lees voor jezelf over afwijzing en acceptatie: Jes. 49:14-16 en Jesaja 54:4-12.

– Schrijf er thuis een vraag over op voor sessie 4.

Mogelijkheid tot nazorg

 

 

Sessie 4

Verlangen naar acceptatie

We hebben licht en liefde nodig

De liefde van God komt in het Evangelie tot je, lokt je aan en maakt je actief. Je kruipt dan naar het licht en de warmte toe.

Een gelovige is als een klein klimplantje. Klimplantje Geloof heeft het hout nodig om omhoog te kunnen klimmen uit het stof. Wat is het klimplantje waard zonder licht en houvast? Je hebt houvast, licht en liefde nodig in je leven!

Ben je ook als zo’n klimplantje?

Klem je dan maar vast aan het ruwhouten kruis!

Jezus straalt de liefde, het licht en de warmte van God uit. Gods liefde komt vanuit het Evangelie van het kruis naar je toe. Door de liefde van Jezus word je gevangen! Hij accepteert je. Als je tot Hem komt, wijst Hij je niet af. Door Zijn liefde worden de wonden van afwijzing genezen.

Opdracht 1

Bespreek samen in de hele groep het voorbeeld van het zonlicht, het kruis en het klimplantje, en de tekst die erover gaat. Welke geestelijke lessen kun je er uithalen?

Samen lezen 1 Johannes 4:7-19

Opdracht 2

a. Welke tekst spreekt je het meeste aan in dit voorgelezen gedeelte? Waarom?

b. Wat is de geweldige uitwerking van de liefde van God?

c. Hoe kunnen wij deze liefde het beste beantwoorden?

Opdracht 3

Luister naar het volgende twee liederen en kijk naar de afbeeldingen. Geef daarna (om de beurt) aan wat je hierin aanspreekt.

Het gaat over een liefhebbende vader en de volledige acceptatie van een verloren zoon.

Voorbeeld van YouTube-video Always Be A Child ~ Geerten Baaijens weergeven

 VOOR ALTIJD EEN KIND

(Vertaling ‘Always Be A Child’ van Ray Boltz)

Ik was daar 
toen jij je eerste levensadem blies. 
Ik hoorde je stem 
de eerste keer dat je huilde.
En ook al kon je me niet zien,
Ik was heel dichtbij. 
Er is iets wat Ik je graag wil vertellen: 

Je zult altijd een kind zijn in Mijn ogen.
Wanneer je liefde nodig hebt,
Mijn armen staan wijd open.
En ook al word je ouder,
Ik hoop dat je beseft
dat je altijd een kind zult zijn
in Mijn ogen. 

Ik was daar 
de eerste keer dat je bad.
En ik hoorde 
al de beloften die je deed.
Toen je voor me neerviel
en huilde ‘Vader, ik heb gezondigd’, 
raapte Ik je op,
en hield je dicht aan Mijn hart. 

Je zult altijd een kind zijn in Mijn ogen.
Wanneer je liefde nodig hebt,
Mijn armen staan wijd open.
En ook al word je ouder,
Ik hoop dat je beseft,
dat je altijd een kind zult zijn
In Mijn ogen.

Zie en beluister bij de volgende link het overweldigende welkom van de verloren zoon bij zijn terugkeer naar zijn liefhebbende vader. Zo worden wij ook uitgenodigd om ons leven voor het eerst of opnieuw aan God over te geven.

Door de Geest van aanneming (of adoptie) tot kinderen roepen wij: ‘Abba, Vader!‘ (Rom. 8:15). Het Griekse woord ‘huiothesia’ betekent: aanneming tot zoon, adoptie. Een gelovige mag de positie van adoptiekind innemen. Hij mag weten dat hij volledig is geaccepteerd door de hemelse Vader. Je kunt de link aanklikken:

http://www.youtube.com/watch?v=ziiTQM_Kfsg

 YouTube-video Ik geef mijn leven aan U over! Christian Verwoerd

We gaan nu uit elkaar in de kleinere discussiegroepjes

Tekst om samen te lezen en over na te denken:

Onze vroegere ervaringen hebben meestal veel impact op de rest van ons leven. Hoe zijn we gevormd vanaf onze kinderjaren? Als we al jong zijn geconfronteerd met afwijzing, angst en boosheid, kan dit veel invloed blijven uitoefenen op ons verdere denken, voelen en willen. Het zal dan blijven doorwerken in onze reacties, handelingen en beslissingen.

Je kunt je op school afgewezen voelen, omdat je niet wordt geaccepteerd of gekozen wordt, of dat je zelfs gepest wordt. Het is pijnlijk als je in de speeltuin niet mee mag doen.  

Wat hebben we vanaf onze kinderjaren opgebouwd

in het netwerk van ons denken?

Liefde of afwijzing?

Het is nog erger als je voor je gevoel nooit liefde van je vader hebt ervaren of dat je moeder je eigenlijk niet wilde – dat je een ongewenst kind bent. Er zijn kinderen die van hun moeder uitdrukkingen hoorden zoals: ‘Was je maar nooit geboren’, of: ‘Wat doe je hier eigenlijk… ik kan je niet gebruiken… je zit bij me in de weg… jammer dat je er bent… hoepel toch op’.

Afwijzing is

‘het gevoel niet gewenst te zijn’ 

Ieder kind dat ter wereld komt, hunkert naar (ouderlijke) liefde, acceptatie en veiligheid. 

Kinderen hebben behoefte aan liefde en acceptatie

Veel huwelijken eindigen in een echtscheiding. Door werkdruk en egoïsme kunnen ouders te weinig aandacht en tastbare liefde geven.

Als kind kun je dan denken dat mensen niet van je houden, dat ze je niet aardig vinden. Je kunt jezelf buitengesloten voelen in je gezin, de klas, de werkkring of samenleving. Je voelt je niet geaccepteerd en niet welkom.

Gevoelens van afwijzing

Het gevoel afgewezen te zijn kan te maken hebben met een geschonden vertrouwen, dat je door iemand die je vertrouwde bedrogen bent. Vooral als je van jongs af aan al bent afgewezen, kunnen ook schuldgevoelens en gevoelens van schaamte bij je aanwezig zijn. Het is allemaal diep gegrift in je geest en in je gevoelens. Het maalt steeds maar weer in je gedachten. Het is daarom ook een goede voedingsbodem voor verdere geestelijke belasting

Werken van de bekende bijbelleraar Derek Prince (1915-2003) zijn in meer dan 100 talen uitgegeven. In het boekje ‘Gods antwoord voor afwijzing’ streeft hij naar genezing voor de wonden van verwerping en schaamte.  Ik beveel dit aan, samen met zijn boekje ‘Aan de rand van bitter water’. 

Ik denk dat ‘acceptatie’ de eerste geestelijke levensbehoefte van de mens is. Het afgewezen en niet geaccepteerd te zijn is vooral voor een jongere een diepingrijpende negatieve ervaring. Derek Prince heeft in zijn pastorale praktijk gemerkt dat verslavingen en persoonlijke problemen in de meeste gevallen ontstaan uit afwijzing.

Derek verklaart ons: 

‘Een kind dat weinig lichamelijke warmte of aanraking ervaart,

zal gemakkelijk ten prooi vallen aan afwijzing.’

Hij geeft ons verder door: ‘Als je vandaag de dag praat met kinderen die verbitterd en opstandig zijn naar hun ouders toe, dan hoor je vaak het verhaal: ‘Mijn ouders hebben me alles gegeven: kleren, een opleiding, een rijbewijs en een auto, maar ze hebben me nooit tijd gegeven. Ze gaven nooit zichzelf.’ Hij verklaart verder:

‘Afwijzing kan een verborgen, innerlijke houding zijn,

die we met ons meedragen.’

 

Ben je ook afgewezen?

Denk aan de bemoedigende woorden uit Jes. 54:6-7: ‘Want als een verlaten vrouw, een bedroefde van geest, roept de HEERE u, de vrouw van de jeugd, die afgewezen was, zegt uw God.’

Samen lezen Jes. 54:4-12

Opdracht 4

a. Welke teksten in het voorgelezen gedeelte spreken je het meeste aan? Waarom?

b. Waarin herken jij jezelf?

c. Wat heb je nodig van wat wordt genoemd in dit tekstgedeelte?

d. Hoe kun je ontdekken in de Bijbelteksten van 1 en 2 wie God is, hoe Hij is

     en wat Hij voor ons kan betekenen? 

 

Stellingen:

–         De hemelse Vader kun je altijd vertrouwen

–         Hij zal Zijn kinderen nooit in de steek laten

–         Jezus blijft onvoorwaardelijk van Zijn volgelingen houden

 

Opdracht 5

a. Wat vind je van deze stellingen?

b. Waarom mag je de zorg en liefde van aardse ouders niet op één lijn stellen met die van de hemelse Vader en Jezus?

 

Liefdesbanden of angstbanden

In het magazine ‘De Hoop nieuws’ van september 2010 wordt het belang van goede vriendschappen benadrukt. Hierbij wordt het belangrijke verschil tussen ‘liefdesbanden’ of ‘angstbanden’ aangetoond. Christenpsycholoog Jim Wilder benadrukt hierin het belang van geestelijke vreugde, en het hebben van gezonde liefdesbanden.

Geestelijke vreugde ontvangen wij, als wij ons geliefd weten door de mensen die dicht bij ons leven. Daardoor worden wij gestimuleerd om onszelf ook in liefde aan anderen te geven. Hierin zien we dat Liefde door liefde moet leven.

Er kunnen ook duistere angstbanden zijn. Deze worden gevoed door gevoelens van afhankelijkheid en afwijzing aan te kweken. Je kunt daarbij worden gekleineerd en achtergesteld. Je hebt het gevoel ‘je steeds maar niet waar te kunnen maken’. Je kunt dan uit slaafse angst je uiterste best gaan doen ‘om er maar bij te horen’. Je wilt meetellen. En dan is er nog de angst om afgewezen te worden. Het wordt erger als je genegeerd wordt, of zelfs gepest.

In het artikel van De Hoop nieuws wordt gesteld: ‘Bij een angstband proberen mensen negatieve gevoelens als pijn, vernedering, schaamte, schuld en/of angst te vermijden.’ Je wilt dan een ander behagen en plezieren. Je wilt een ander niet boos maken. Het is een slaafse vrees. Op den duur laat je jezelf bij (nieuwe) relaties gemakkelijk door angst drijven. Je kunt dan bang zijn om iemand te kwetsen door je eigen mening te geven. Door angstbanden komt zelfs liegen en bedriegen veel voor.

Liefde overwint

In het artikel van De Hoop wordt ons geleerd: ‘Angstbanden kunnen veranderd worden in gezonde liefdesbanden, maar vraagt wel veel inzet. Essentieel is dat de echte gevoelens geuit gaan worden. Veel mensen vinden het eng om hun verdriet, hun boosheid, hun gekwetstheid te laten zien. Ook durven ze niet te zeggen wat ze wel en vooral ook wat ze niet willen, terwijl grenzen stellen juist erg belangrijk is. Ze zijn bang om belachelijk gemaakt te worden of om (opnieuw) gekwetst te worden.’ 

Lees 1 Kor.13 maar eens voor jezelf. Daarin zie je hoe belangrijk de genadegave van de liefde is. De genadegaven geloof, hoop en liefde overwinnen de haat, boosheid en angst. Liefde is gericht op anderen. Liefde wil delen. Liefde is medisch: helpend en helend. Liefde herstelt en geneest innerlijke wonden. We lezen in 1 Joh.4:18: ‘Er is in de liefde geen angst, maar de volkomen liefde werpt de vrees uit.’

De ware liefde is van God en door God. God is liefde (1 Joh.4:8). Dit is op aarde zichtbaar geworden in Zijn Zoon Jezus Christus. ‘Want zo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een ieder die in Hem gelooft, niet zal verderven, maar het eeuwige leven zal hebben’ (Joh.3:16).

God heeft Zich door Zijn verbond aan zondige mensen verbonden. Dat is pas de echte liefdesband. Gods verbond is Zijn liefdesband met mensen. 

Zolang we in liefde aan God verbonden blijven, zal onze liefde ook naar anderen uitgaan. Daarom houden we van elkaar!

Opdracht 6

a. Wat herken je in de tekst over liefdesbanden of angstbanden?

b. Hoe kunnen angstbanden worden verbroken?

c. Wat kun je er zelf aan doen?

 

 

Samen lezen: Jes. 49:14-16

Opdracht 7

a. Wat zeggen deze teksten over afwijzing en acceptatie?

b. Hoe kun je hier troost en bemoediging in vinden?

Onderling gebed 

 

Afsluiten samenkomst

Beluister samen het lied ‘Kom tot de Vader’. Je mag biddend komen zoals je bent.

https://www.youtube.com/watch?v=dX8Dn1hW6yc

 YouTube-video Opwekking 599 – Kom tot de Vader

 

Huiswerk als voorbereiding op de volgende samenkomst:

– Lees voor jezelf. Schrijf op wat je aanspreekt in dit gedeelte, en waarom. Je kunt dit vertellen bij sessie 5 in het groepje.

 

Wil je jezelf ook laten beschijnen door het Licht van de wereld, Jezus Christus. Zie op Hem, buig voor Hem en aanbid Hem. Omdat Hij zo geweldig goed is voor ons als wij tot Hem komen! 

https://www.youtube.com/watch?v=rzuFc9q4fv8

 YouTube-video Opwekking 595 – Licht van de wereld

Mogelijkheid tot nazorg

 

Een persoonlijke test

Deze test is te gebruiken voor een pastoraal gesprek en nazorg

Hoe is het met je geestelijke conditie?

Het is belangrijk om een goed inzicht te krijgen in de geestelijke en psychische positie waarin je verkeerd. Innerlijk heb je door de jaren heen een historisch record opgebouwd aan ervaringskennis en gevoelens.

We willen samen ontdekken waar de pijnplekken zijn en waar het gemis wordt ervaren. Het begint meestal met afwijzing, met de daaruit voortkomende gevoelens van onveiligheid.

De gevolgen zijn meetbaar in gevoelens van boosheid, afgunst, twijfel en angst. Deze geestelijke zaken worden als een negatieve stuwkracht opgebouwd in het historisch record van het denken. Onze gevoelens en ons denken geven sturing aan onze wil. Dit is bepalend voor de wilskracht en de keuzes die we maken.

De persoonlijke meerkeuzevragen gaan over de positiebepaling van jezelf. Ze kunnen van tevoren thuis worden gemaakt, maar ook tijdens de samenkomst.

De 18 vragen zijn snel in te vullen. Omcirkel het antwoord dat het meeste bij jouw past. Als dit niet aanwezig is, kun je bij D een ander antwoord formuleren.

Het gaat erom hoe het is gesteld met het uiten van jouw gevoelens, jouw vertrouwen, zelfbeeld en de hoe je met afwijzing omgaat.

Daarna kan het met een begeleider van de cursus Geestelijk herstel op een gewenst moment met je worden doorgesproken.

Er is dan ook een mogelijkheid voor nazorg en gebed.

Persoonlijke meerkeuzevragen

Een positiebepaling van jezelf

Als jouw antwoord niet bij A, B of C zit, moet je bij D een eigen antwoord invullen.

(Je mag bij D ook een aanvulling geven: vul dit dan naast A, B of C in.)

Gevoelens

1. Durf jij je gevoelens wel te uiten?

    A. Daar heb ik geen moeite mee.

    B. Alleen bij enkele personen die ik echt vertrouw.

    C. Ik doe dat liever niet.

    D. …

2. Vind je het fijn om je gevoelens met een ander te delen?

    A. Nee, want dat vind ik niet zo veilig.

    B. Nee, want niemand hoeft te weten hoe ik mij voel.

    C. Ja, want dat kan fijn en bemoedigend zijn voor mezelf en anderen.

    D. …

3. Ben je bang dat iemand misbruik zal maken van jouw openheid over jezelf?

    A. Nee hoor, waarom zou iemand dat doen?

    B. Dat doet mij niets. Ik ben daar niet bang voor.

    C. Daar ben ik wel bang voor. Ik heb al meer gezien dat dit gebeurde.

    D. …

4. Ben je voorzichtiger geworden om jezelf zo persoonlijk te uiten? Waarom?

    A. Ja, omdat ik er meer dan eens bedrogen mee ben uitgekomen.

    B. Juist niet. Ik durf mezelf meer open te stellen dan vroeger.

    C. Ik vind het nu moeilijker, omdat ik onzekerder over mezelf ben geworden.

    D. …

5. Is het eigenlijk wel nodig om met iemand over jouw gevoelens te praten?

    A. Ik heb er geen behoefte aan en heb het tot nu toe zelf kunnen oplossen.

    B. Het is nergens voor nodig. Ik heb geen problemen.

    C. Ik heb er wel behoefte aan. Ik kom er alleen niet uit.

    D. …

Vertrouwen

6. Heb jij mensen die je echt durft te vertrouwen?

    A. Ja, ik heb er één of meer, waar ik bijna alles aan durf te vertellen.

    B. Ik blijf op mijn hoede. Ik ga er voorzichtig mee om. Je weet maar nooit.

    C. Alleen als het echt moet zal ik iemand in vertrouwen nemen.

    D. …

7. Heb jij belangrijke vragen op geestelijk gebied?

    A. Zeker wel. Ik zit er behoorlijk mee.

    B. Ja, maar ik durf er bijna niet met anderen over te praten.

    C. Min of meer, maar ik wil het eerst nog voor mezelf uitzoeken.

    D. …

8. Voel jij je wel begrepen?

    A. Door kennissen wel, maar verder ook niet.

    B. Door bijna niemand die ik ken.

    C. Ik voel me wel begrepen. Ze nemen me serieus.

    D. …

9. Word je wel geaccepteerd?

    A. Ik lig eigenlijk wel buiten de groep. Enkelingen trekken met mij op.

    B. Ze vinden me aardig. Ik hoor er gewoon bij.

    C. Ik word genegeerd en ook wel gepest.

    D. …

Zelfbeeld

10. Ben je tevreden over jezelf?

      A. Ik ben ontevreden over mezelf.

      B. Ik ben inderdaad tevreden over mezelf. Ik hoef niet anders te zijn.

      C. Ik mag eigenlijk niet klagen, maar het kan wel beter.

      D. …

11. Voel je jezelf in veel zaken minder bekwaam dan anderen?

      A. Nee hoor. Ik kan goed meekomen.

      B. Dat klopt. Het lukt me minder dan anderen.

      C. Ik maak me daar zorgen over en wordt er nogal eens zenuwachtig van.

      D. …

12. Hoe zie jij jezelf?

      A. Negatief

      B. Positief

      C. Daar denk ik niet over na.

      D. …

13. Waarin voel jij je onzeker?

      A. In veel zaken die op mij afkomen.

      B. In zaken waarover ik geen controle kan uitoefenen.

      C. Als iemand macht over mij uitoefent en mij onder druk zet.

      D. …

Afwijzing

14. Waarom vind je afwijzing zo erg?

      A. Ik word daar heel eenzaam en verdrietig van.

      B. Ik wil er graag bij horen en geliefd zijn.

      C. Ik kan er niet tegen als iemand een hekel aan mij heeft.

      D. …

15. Waarom zouden ze jou afwijzen?

      A. Omdat ik niet mee kan doen in de harde en verkeerde dingen.

      B. Omdat ik niet vlot, knap en grappig genoeg ben.

      C. Omdat ze een hekel aan me hebben, om hoe ik ben.

      D. …

16. Waarom zit je er mee als maar enkele mensen jou niet accepteren?

      A. Omdat dat juist de mensen zijn waar ik bij wil horen.

      B. Omdat ik van hen afhankelijk ben.

      C. Omdat ze me zo weten te treffen, dat mijn leven erdoor verzuurd wordt.

      D. …

17. Wat vind je bedreigend?

      A. Als anderen me kwetsen en pijn willen doen.

      B. Als ik buitengesloten word en ze me afwijzen.

      C. Als ik de controle verlies en mijn toekomst onzeker wordt.

      D. …

18. Wat doe je als mensen je pijn hebben gedaan?

      A. Ik wil dit niet laten merken en houd me aan de buitenkant groot.

      B. Ik kan ze moeilijk of niet vergeven en heb last van haatgevoelens.

      C. Ik voel boosheid en heb de neiging om wraak te nemen.

      D. …