Copyright: Jan A. Baaijens, pastorale hulpverlening.

Een jonge adelaar bij de kippen

Ken je het verhaal van de jonge adelaar die lange tijd niet tot de juiste bestemming kwam. Dat is een goed voorbeeld van iemand die door emotionele beschadigingen, moedeloosheid of verslavingen niet tot zijn doel komt. Ze liggen als de gekwelde vogel laag op de grond, met een angstig laag zelfbeeld. Je ziet het op de foto van de jonge roofvogel. Het beestje moet er niet in gaan berusten, maar een hogere bestemming gaan ontdekken. Hoe zal het verlangen daarnaar kunnen worden opgewekt?

Deze roofvogel is door een boer uit de omgeving als hulpeloos jong vogeltje gevonden in de bergen. Die heeft het eenzame diertje vervolgens bij de kippen in het grote hok opgesloten. Zodoende is de opgroeiende vogel tam geworden tussen de kippen. Het dier at mee van het kippenvoer en ging zich gedragen als de kippen. Daardoor leerde hij ook niet te vliegen of te jagen naar voedsel. Het werd de verwende vogel dagelijks voorgeschoteld.

De adelaar werd steeds groter, maar bleef innerlijk zo klein en afhankelijk als een kip. Het was geen gezicht: net een puber die met peuters in een box zit. De adelaar deed nog geen vlieg kwaad. Op den duur werd hij zelfs gepest door andere kippen.

Hij had geen ruimte om zich te ontwikkelen, en hij streefde ook niet naar een hoger doel. Hij zat duidelijk op de verkeerde plaats, waar hij zijn vleugels niet kon uitslaan. Zelfs buiten het hok gedroeg hij zich nog als de scharrelende kippen, terwijl hij vleugels had om te vliegen. Hij maakte wel onbeholpen fladderende bewegingen, maar had zijn mogelijkheden nog niet ontdekt.

Toen werd de adelaar naar de bergen gebracht, waar zijn oorsprong lag. Daar ademde hij de frisse berglucht in. Hij zag ook de uitdagende omgeving, en hoorde het roepen van andere adelaars, die in de vrijheid leefden. Zijn  bloed begon sneller te stromen, en er ging een tinteling door zijn lichaam. Hij zag de jongere adelaars van zijn leeftijd ontspannen zweven. Anderen maakten een duikvlucht voor een verse prooi. Toen strekte hij zijn vleugels uit. Probeerde en probeerde… Hij vloog op, en merkte dat hij kon vliegen.

Daarna steeg de adelaar al hoger en hoger op. Hij was in zijn element op de plaats waar hij hoorde te zijn, de plaats van zijn bestemming. En zo kwam hij tot zijn doel: een roofvogel die zichzelf zelfstandig kan voeden en ontplooien.

Opdracht 1

a. Wat kun je van dit voorbeeld van de adelaar leren als je te laag over jezelf en je mogelijkheden denkt?

b. Wat is jouw toekomstperspectief?

c. Waarom is het verlangen streven naar een hoger doel en bestemming goed voor ons?

d. Hoe zie jij voor jezelf de zinnen uit het bekende lied

‘Jezus, vol liefde, U wilt ons leiden… kom tot Uw doel met een ieder van ons!’

Het Evangelie roept behoeftige mensen tot een hoge bestemming

Het Evangelie zie je dat er veel wordt beloofd aan behoeftigen met een geestelijk gebrek of gemis. Jezus is de vervulling van de beloften uit Jesaja 61:1-3. Dat ziet op een jubeljaar, een jaar van vrijlating en een vervulling van gebrek. Je kunt dan net als de adelaar worden losgelaten in vrijheid en tot een heerlijke bestemming komen.  Je leven komt dan in de lift. Je mag het hogerop gaan zoeken!

Jezus geeft meer dan een jubeljaar. Hij geeft ook genezing en herstel. Zij die gebroken zijn van hart, die geestelijk gevangen zijn, treuren en benauwd zijn, worden bemoedigend aangesproken door God, Die ons kan en wil helpen.

Er zijn rijke beloften van God in het Evangelie

Jezus  zegt van Zichzelf in Luk. 4:18-19: ‘De Geest van de Heere is op Mij, omdat Hij Mij gezalfd heeft; Hij heeft Mij gezonden om aan armen het Evangelie te verkondigen, om te genezen die gebroken van hart zijn, om aan gevangenen vrijlating te prediken en aan blinden het gezichtsvermogen, om verslagenen weg te zenden in vrijheid, om het jaar van het welbehagen van de Heere te prediken.’

Je ziet hierin dat er een rijk, bemoedigend Evangelie is voor aan mensen die geestelijk herstel nodig hebben. Dit geldt dus ook voor hen die gevangen zitten in hun verslaving. Door Jezus is er vrijheid en herstel mogelijk voor verslagen en verslaafde mensen, die hun innerlijke pijn willen verdoven.

Denk na over het volgende lied:

Voorbeeld van YouTube-video Elly en Rikkert Mijn juk is zacht weergeven

Het lied past ook bij het voorbeeld van de adelaar. Er wordt in gezongen: ‘Mijn last is licht en Mijn juk is zacht; Ik ben je schild en Ik ben je kracht, en Ik maak je vrij als een vogel, die vliegt zonder gewicht… Ik maak je los, van alles wat je bindt…

Kom dan bij Mij, nu is het tijd, spreid nu je vleugels… Want Ik til je uit boven elke pijn; en heel de weg zal Ik bij je zijn, en Ik voer je veilig omhoog naar een heerlijk vergezicht…

Opdracht 2

a. Wat vind je van de hoopgevende woorden van dit lied, waarin je boven jezelf wordt uitgetild, en in vrijheid mag gaan leven?

b. Hoe kun je boven de pijn worden uitgetild?

c. Hoe wordt de acceptatie door God en de liefde van Jezus verwoord in het lied ‘Mijn juk is zacht’? Hoe komt dit bij jouw over?

Door de kracht van Gods licht en liefde worden we verlicht, verwarmd en vernieuwd.

Je kunt het beluisteren in het volgende lied:

https://www.youtube.com/watch?v=__HT6eJQX0A

 YouTube-video Remco Hakkert – de kracht van Uw liefde

Herstel is nodig als het leven pijn doet

Geestelijke groei kan worden tegengehouden door twijfel, geestelijke gebreken en psychische problemen. Door emotionele beschadigingen kan de wil dan weer worden verzwakt en kwade machten weer nieuwe kansen krijgen om in onze gedachten te infiltreren.

Emotionele beschadigingen blokkeren

de vooruitgang in het geestelijk leven

Na een heerlijke periode van eerste liefde kunnen de  onopgeloste problemen van voorheen weer de kop op steken.

Na de acceptatie van  Jezus kan er dus nog steeds de pijn van de afwijzing door mensen aanwezig zijn. De resten van angst en boosheid uit het verleden moeten dan nog herstellen, en worden geheeld door de trouwe zorg van de goede Herder. 

Als het leven nog pijn doet, is er vaak een langer proces herstel nodig. Misschien is het volgende lied van Reni & Elisa Krijgsman herkenbaar en bemoedigend.

https://www.youtube.com/watch?v=BZMNxvcfNos

 YouTube-video als het leven soms pijn doet – Reni & Elisa Krijgsman

In kleine groepjes verdergaan:

Opdracht 3

Wat spreekt je aan in de woorden van Jezus in Luk. 4:18-19?

Opdracht 4

Denk samen na over Matth. 11:28-30, waar Jezus ons uitnodigt en leert: ‘Kom naar Mij toe, allen die vermoeid en belast bent, en Ik zal u rust geven. Neem Mijn juk op u, en leer van Mij dat ik zachtmoedig ben en nederig van hart; en u zult rust vinden voor uw ziel; want Mijn juk is zacht en Mijn last is licht.’

Opdracht 5

In het lied wordt gezongen dat God je vrij maakt als een vogel, die vliegt zonder gewicht… ‘want Mijn juk is zacht en Mijn last is licht’. Hoe kan dat gebeuren?

Opdracht 6

Wat bemoedigt je in de vorige drie opdrachten en de tekstgedeelten in Lukas en Mattheüs?

Gelovigen zijn tot vrijheid bevrijdt

Gelovigen worden opgeroepen in Galaten 5:1: ‘Sta dan vast in de vrijheid waarmee Christus ons vrijgemaakt heeft, en laat u niet weer met een juk van slavernij belasten.’ Vanuit de grondtekst staat er dat we ‘tot vrijheid zijn bevrijdt’. We worden bevrijdt door de Waarheid. Jezus is de Bevrijder.

Opdracht 7

Bespreek Galaten 5:1: ‘Sta dan vast in de vrijheid waarmee Christus ons vrijgemaakt heeft, en laat u niet weer met een juk van slavernij belasten.’ Wat kan er mis gaan als je al gelooft. Hoe kun je dit (samen) voorkomen?

Hoe waardevol is een verloren zoon?

Het is goed om nederig te zijn en jezelf als een gered zondaar te ervaren, maar je moet jezelf ook als een aanvaard kind van God leren zien. De teruggekeerde verloren zoon (in Luk.15) was uiterst waardevol voor zijn vader. Zijn vader liet hem dit duidelijk merken toen hij hem omhelsde, de ring gaf en liet aankleden als een door hem geaccepteerde zoon.

Als God je uitnodigt en wil accepteren als Zijn kind, moet je dit gelovig leren aanvaarden. Gelukkig wil Hij je dit laten zien door Zijn Geest.

Voor God ben je veel waard

Hoe je ook over jezelf denkt, voor God ben je veel waard! Hij vindt je de moeite waard om je het Evangelie te brengen. Hij heeft daar Zijn geliefde Zoon voor willen opofferen aan het kruis. Als Hij tot je komt in Zijn Woord wil iets moois van je maken.

Opdracht 8

a. Weet je waarom de vader in de gelijkenis op de uitkijk stond en daarna  zijn vieze zoon zo liefdevol omhelsde?

b. Waarom zijn we zoveel waard voor God?

c. Hoe laat Hij ons dat zien?

Een gevallen parel

Eigenlijk is een ongelovige een gevallen parel. Hij is moedwillig uit de hand van zijn Maker weggeglipt en in het slijk gevallen. Misschien is er al veel op je getrapt. Nu is Hij is door Jezus op zoek naar je, om je weer op te rapen en te reinigen. Dat is toch een heerlijke gedachte! Denk hierbij ook aan de gelijkenis van de verloren penning in Luk.15:8-10.

Jezus maakt iets moois van vervuilde parels

Jezus is gekomen om deze parels uit de drek te halen en weer helemaal schoon en schitterend te maken. Als wij tot Hem komen, accepteert Hij ons zo vies als we zijn… en Hij maakt iets moois van ons. Ben je een opgeraapte parel?

Hoeveel is een verkreukeld briefje van 1000 euro waard?

Stel je voor dat jouw briefje van 1000 euro per ongeluk in een vuilniszak terecht is gekomen. Je hoort daarna van iemand dat deze verkreukeld en vervuild op een vuilnisbelt ligt. Ga je het briefje dan niet opzoeken, oprapen en zoveel mogelijk herstellen? Voor jou is het briefje nog steeds 1000 euro waard.

Opdracht 9

a. Hoe kan Jezus iets moois van ons maken?

b. Hoe kunnen we nog veel waard zijn als we verkreukeld en beschadigd zijn?

Heb je ook een laag zelfbeeld?

In de zomer van 2009 zat er een jongen in mijn bijbelstudiegroepje die een laag zelfbeeld had. Hij was gepest op de basisschool. Ik denk dat hij de naam waarmee hij was gepest zelfs had opgenomen in zijn e-mailadres. (Het was zoiets als: krekel10@hotmail.com.) Hij zei dat hij het niet erg vond. Het had te maken met zijn identiteit: hoe hij zichzelf zag. Wat is jouw identiteit?

David en Mefiboseth

Lezen: 2 Sam.4:4 en 2 Sam.9:1-13

Let eens op de geschiedenis van David en Mefiboseth. De identiteit van Mefiboseth was: dode hond. Hij zag zichzelf eigenlijk als ‘Mefiboseth Dode Hond’. De geschiedenis van Mefiboseth kun je lezen in 2 Sam.4:4, 2 Sam.9:1-13, 2 Sam.16:1-4 en 2 Sam.19:24-30. Toen hij vijf jaar oud was, nam zijn voedster hem op en vluchtte zij met hem weg. Na de dood van Sauls zoon Isboseth vreesde zij ten onrechte voor de wraak van de nieuwe koning David. Zij haastte zich, hij viel daarbij en werd kreupel aan zijn beide voeten. Dit ziet dus op een verlamming. Uiteindelijk verbleef hij in een uithoek van het land, in Lodebar (vertaald: ‘een zeer dor land’). Hij was hierbij het beeld van een angsthaas, die zich ver uit de buurt in een droge kuil schuilhield. Kan het minder?

Hoe wordt je bevrijd van een laag zelfbeeld?

Heb je een laag zelfbeeld, zoals Mefiboseth? Als je dan alleen maar naar jezelf en je omstandigheden kijkt, is het uiterst triest met je gesteld. Dit kan echter wel veranderen! Bij wie wil je graag horen?

De goede Herder zoekt ons op

David ging op zoek naar Mefiboseth. De goede Herder is ook op zoek naar zo’n verloren schaap. Hij wil het schaap weer bij Zich hebben, bij Zijn kudde. Het schaap moet in zijn ellendige positie niet op zichzelf blijven. Zoals zo’n schaap verward kan zitten in een stekelige struik, kun jij verward zijn in jouw negatieve gedachten over jezelf. Je bent dan maar alleen, je voelt je in de steek gelaten. Is er nog iemand die om je geeft?

David had eerder een verbond gemaakt met zijn vriend Jonathan. Omdat Mefiboseth de zoon van Jonathan was, hoorde hij ook bij het verbond met David.

Waarom was hij waardevol voor David?

Aan de tafel met David had Mefiboseth waarschijnlijk niet veel last van zijn verlamde benen. Je kon dan niet zoveel van zijn handicap zien Maar wat kon Mefiboseth David eigenlijk bieden? Hij was hulpbehoevend. Wat kon hij voor David doen? Wat betekende hij tussen al die helden aan de tafel van David. Toch geloof ik dat David blij was als hij Mefiboseth daar zag. Zal hij niet hebben geglimlacht, als hij aan zijn tafel naar hem keek? Hij mocht zich laten bedienen. Hij was heerlijk afhankelijk van de goedheid en liefde van David.

God is tevreden met een gelovige

Het gaat erom wat Jezus voor ons heeft gedaan, niet wat wij voor Hem hebben gepresteerd. We lezen in Matth.20:28: ‘Want ook de Zoon des mensen is niet gekomen, om gediend te worden, maar om te dienen, en Zijn ziel te geven tot een rantsoen voor velen’. Als je jezelf gelovig mag vastklampen aan Jezus, is God daar blij en tevreden mee. God heeft je dan lief en het geluk lacht je daarom toe.

Met Jezus heb je een nieuwe identiteit

Als je bij Jezus hoort heb je ook een nieuwe identiteit, namelijk ‘Jezus en jij’. Samen met Hem ben je heel veel waard. Het bedrag 100.000.000 euro is heel veel waard. Het bedrag 1 euro is niet veel waard. Het bedrag 100.000.001 is ook heel veel waard. Jezus en ik zijn samen heel veel waard, onbevattelijk veel! Het is met geen pen te beschrijven hoeveel je waard bent als je bij Jezus hoort… dat heeft eeuwigheidswaarde!

Hoor je bij Hem?

Het gaat er dus om bij wie je hoort. Ben je nog van jezelf, met je lage zelfbeeld, of ben je het eigendom van jouw Zaligmaker? Dan mag je getroost verder gaan, samen met anderen in de Naam van Jezus. Als je bij Jezus hoort ben je in de ogen van God heel veel waard. In jouw geweldige positie mag je het dan uitroepen: ‘Ik hoor bij Jezus! Hij is mij alles waard!’ Weet dan ook dat jij voor Hem zoveel waard bent, dat Hij zelfs Zijn leven voor jou heeft gegeven!

Opdracht 10

a. Wat vind je van deze geschiedenis van David en Mefiboseth?

b. Waarom wil hij goed doen bij hem?

c. Hoe kon hij blij en tevreden met hem zijn?

d. Hoe kan God tevreden met ons zijn?

e. Waardoor heb je een nieuwe identiteit in Jezus?

f. Wil je bij Hem horen?

g. Weet je al dat je bij Jezus hoort?

h. Weet je het niet? of twijfel je nog?

i. Laten we in gebed onze dank uitspreken voor wat we hebben ontvangen, maar ook bidden voor wat we missen, om te komen tot aanbidding en overgave.

Onderling gebed

Afsluiten samenkomst:

Kom biddend door het volgende lied tot (een vernieuwde) overgave tot God, door de kracht van Zijn liefde. En zweef op als een arend!

https://www.youtube.com/watch?v=pewzJl-QiyQ

 YouTube-video Opwekking 488 Heer ik kom tot U

Denk bij de gezamenlijke afsluiting na over lied 596 van Opwekking: Uw liefde, stralend als de zon. Ontvang het biddend en verlangend in je hart. Je kunt daarbij beide handen geopend voor je houden. (Je kunt erover napraten en bidden bij de afloop en nazorg.)

https://www.youtube.com/watch?v=G4Hb2lXsRxw

Opwekking 596 – Uw liefde, stralend als de zon

Mogelijkheid tot nazorg

Opdrachtenblad voor antwoorden,  notities en eigen vragen

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

 

10.

Notities en eigen vragen:

 

 

 

 

 

Jezus is de Bevrijder en Heler

Jezus is op aarde gekomen, om innerlijke pijn weg te dragen, om de schuld te verzoenen, om onrecht te lijden en het recht te herstellen. Hij is ook gekomen om het kwaad en de duisternis te overwinnen en de waarheid aan het licht te brengen. Door het werk van de Heilige Geest kunnen we dit persoonlijk door het geloof aanvaarden en ervaren.

Evangelie betekent letterlijk:

blijde boodschap

Wat gebeurt er bij het kruis?

Laat de pijnlijke scherven uit je verleden aan Jezus zien. Breng ze aan de voet van het kruis! Aan het kruis heeft Jezus onze zonden en lasten op zich genomen en weggedragen. Door het geloof in Hem worden onze bezwaarde harten verlicht.

Hieronder volgt het bekende lied ‘Het ruwhouten kruis’:

Op die heuvel daarginds stond een ruwhouten kruis,

het symbool van vervloeking en schuld.

Maar dat kruis werd voor de mens tot het kostbaarst kleinood,

daar Gods wet aan dat hout werd vervuld.

 

O, dat ruwhouten kruis, door de wereld gesmaad,

heeft een wondere bekoring en macht.

Want Gods Zoon liet Zijn troon, Hij droeg smaadheid en hoon,

om de vreugde die dat kruis voor ons bracht.

 

Van dat ruwhouten kruis, met het bloed van Gods Zoon,

straalt een licht dat door niets wordt gedoofd,

vol van schoonheid en pracht, vol van reddende kracht,

voor een ieder die in Hem gelooft.

 

Help mij Heer aan dat kruis trouw te zijn tot de dood,

ook als hier smaad en spot is mijn loon,

want dat kruis droeg de straf, nam de schuld van mij af,

‘t werd de toegang voor mij tot Gods troon.

 

‘k Klem mij daarom aan Golgotha’s kruis,

tot de Heer komt en met Hem het loon,

als die grote dag aanbreekt en Hij ons dat kruis

dan verwisselt voor d’ eeuwigheidskroon.

 

Luister hieronder naar het lied in het Engels, dat mijn zoon heeft ingezongen. Het geeft je geweldige (voor)uitzichten… Het heeft al vele jaren de gelovigen bemoedigd. Klem je door het geloof ook vast aan het ruw houten kruis! Daarbij mag je voor redding en heling zien op Jezus, de Heiland.

YouTube-video The old rugged cross ~ Geerten Baaijens

Opdracht 1

Laat een ieder om de beurt aangeven wat aanspreekt in dit lied. Vertel erbij waarom je dit aanspreekt.

 

Hoe worden we bevrijd van onze lasten? 

Christen in het boek ‘De Christenreis van John Bunyan’ ging gebogen onder een zwaar pak op zijn rug. Toen hij op het kruis zag, viel het pak van hem af in een diepe put. Bunyan vermeldt erbij: ‘Hij heeft het nooit meer teruggezien.’ Dat is een opmerkelijk uitspraak van deze bekende puriteinse prediker.

Bij het kruis valt er een pak van ons hart

We weten niet wat er allemaal in dit pak zat. Dat kun je het beste voor jezelf invullen. Neem maar aan dat daar ook de gevolgen van de zonden in zitten. Daarin zitten dus ook de brokstukken, mislukkingen en de pijn van je verleden.

Je ziet hierin dat we een rijk, bemoedigend Evangelie kunnen brengen aan mensen die geestelijk herstel nodig hebben. Dit geldt ook voor hen die gevangen zitten in hun verslaving, om de innerlijke pijn te verdoven. Ze kunnen vastzitten aan negatieve gedachten en leugens.

Door de verlichting van het Evangelie zullen zij de waarheid kennen, en erdoor worden vrijgemaakt. Door Jezus is er vrijheid en herstel mogelijk voor verslagen en verslaafde mensen, die hun innerlijke pijn willen verdoven.

Bij het kruis is er vergeving en herstel

https://www.youtube.com/watch?v=mDwrckq4ghU

 YouTube-video Remco Hakkert, meer dan ooit…

http://www.youtube.com/watch?v=EYjoBmIG8EQ

 YouTube-video Opwekking 545 – Op dat moment

 

Verdergaan in de kleine discussiegroepjes

Opdracht 3: We vragen ons samen af:

• Hoe kunnen we geestelijk herstellen van de pijn van afwijzing?
• Hoe kunnen we het geluk bij God vinden, en Hem eren als de liefdevolle Vader?
• Hoe komen we geestelijk tot rust?
• Hoe worden we bevrijd van onze lasten aan de voet van ‘het ruwhouten kruis’? (Denk hierbij aan het lied.)

Ga met elkaar in gesprek over deze vragen.

a. Hoe komen de vragen hierboven bij jou over?

b. Welke twijfels heb je bij deze vragen?

c. Welke vragen heb je er zelf bij?

 

Waarom werd Jezus Zelf ook veracht en afgewezen?

Samen lezen Jesaja 53:1-12

Over Jezus lezen we in Jesaja 53:3 dat Hij veracht was, en gezien werd als de onwaardigste onder de mensen.

Opdracht 4 – Bespreek samen Jesaja 53

a. Om de beurt kunnen de groepsleden daarbij een tekst benoemen die hen het meeste aanspreekt, en waarom dit zo is.

b. Bedenk en noem daarna wat Jezus volgens de verschillende teksten heeft geleden.

c. Hoe is zijn innerlijke houding hieronder geweest?

d. Waarom zijn deze verschillende facetten van lijden zo belangrijk voor ons?

Voor herstel van pijnlijke herinneringen en gevoelens van afwijzing

 hebben we Jezus nodig.

Hoe kunnen we herstel ontvangen door de wonden van Jezus?

We lezen in de verzen 4 en 5: ‘Voorwaar, onze ziekten heeft Hij op Zich genomen, ons leed heeft Hij gedragen. Wij hielden Hem echter voor een geplaagde, door God geslagen en verdrukt. Maar Hij is om onze overtredingen verwond, om onze ongerechtigheden verbrijzeld. De straf die ons de vrede aanbrengt, was op Hem, en door Zijn striemen is er voor ons genezing gekomen.’ 

Opdracht 5

a. Bespreek hoe we vergeving, herstel en heling kunnen ontvangen door de wonden, het lijden en sterven van Jezus Christus.

b. Laten we er goed over nadenken en daarna opgeven waarvoor we gebed nodig hebben voor onszelf.

Opdracht 6

Powerpoint bij opdracht 6:

Levensvernieuwing en geloof

6. Denk samen na over de volgende serie afbeeldingen over levensvernieuwing, geloofsovergave en  geestelijke groei. Probeer iets over de afbeeldingen te vertellen.

a. Wat wordt er bij de nummers 1 t/m 8 uitgebeeld en wat kunnen we er van leren?

b. In welke afbeelding kun jij jezelf het meest herkennen?

c. Waarom wil je verder groeien in het geloof (naar een volgende afbeelding)?

1.

Onderling gebed 

Afsluiting samenkomst met liederen 

Om te schuilen en tot rust te komen:

https://www.youtube.com/watch?v=rBPrDPsolCQ

YouTube-video Marcel & Lydia – Ik wil even bij U komen

Om jezelf weer toe te wijden: 

https://www.youtube.com/watch?v=N44qu1lFJUc

 YouTube-video – opwekking 582 – Jezus, alles geef ik U.

Mogelijkheid tot nazorg

 

Opdrachtenblad voor antwoorden,  notities en eigen vragen

1.

2.

3.

4.

5.

6.

Notities en eigen vragen: