Copyright: Jan A. Baaijens, pastorale hulpverlening.

Ken je de pijn en gevolgen van afwijzing?

Veel mensen gaan tegenwoordig gebukt onder gevoelens van afwijzing, angst, boosheid, gemis en eenzaamheid. Dit heeft vaak te maken met een pijnlijk verleden, door afwijzing en/of traumatische ervaringen. In veel gevallen heeft dit al plaatsgevonden vanaf de vroege kinderjaren.

Onze vroegere ervaringen hebben meestal veel impact op de rest van ons leven. Hoe zijn we gevormd vanaf onze kinderjaren? Als we al jong zijn geconfronteerd met afwijzing, angst en boosheid, kan dit veel invloed blijven uitoefenen op ons verdere denken, voelen en willen. Het zal dan blijven doorwerken in onze reacties, handelingen en beslissingen.

Je kunt je op school afgewezen voelen, omdat je niet wordt geaccepteerd of gekozen wordt, of dat je zelfs gepest wordt. Het is pijnlijk als je in de speeltuin niet mee mag doen.

Liefde of afwijzing?

Het is nog erger als je voor je gevoel nooit liefde van je vader hebt ervaren of dat je moeder je eigenlijk niet wilde – dat je een ongewenst kind bent. Er zijn kinderen die van hun moeder uitdrukkingen hoorden zoals: ‘Was je maar nooit geboren’, of: ‘Wat doe je hier eigenlijk… ik kan je niet gebruiken… je zit bij me in de weg… jammer dat je er bent… hoepel toch op’.

Afwijzing is

‘het gevoel niet gewenst te zijn’ 

Ieder kind dat ter wereld komt, hunkert naar (ouderlijke) liefde, acceptatie en veiligheid. Zoals gelovigen zich veilig willen weten in Jezus’ armen, zo willen kleine kinderen zich veilig, geliefd en geaccepteerd weten in de armen van vader en/of moeder.

Veel huwelijken eindigen in een echtscheiding. Door werkdruk en egoïsme kunnen ouders te weinig aandacht en tastbare liefde geven. Als kind kun je dan denken dat mensen niet van je houden, dat ze je niet aardig vinden. Je kunt jezelf buitengesloten voelen in je gezin, de klas, de werkkring of samenleving. Je voelt je niet geaccepteerd en niet welkom.

PowerPoint Geestelijk herstel Liefde of afwijzing

en Liefdesbanden of angstbanden

Gevoelens van afwijzing

Werken van de bekende bijbelleraar Derek Prince (1915-2003) zijn in meer dan 100 talen uitgegeven. In het boekje ‘Gods antwoord voor afwijzing’ streeft hij naar genezing voor de wonden van verwerping en schaamte.  Ik beveel dit aan, samen met zijn boekje ‘Aan de rand van bitter water’.

Ik denk dat ‘acceptatie’ de eerste geestelijke levensbehoefte van de mens is. Het afgewezen en niet geaccepteerd te zijn is vooral voor een jongere een diepingrijpende negatieve ervaring. Derek Prince heeft in zijn pastorale praktijk gemerkt dat verslavingen en persoonlijke problemen in de meeste gevallen ontstaan uit afwijzing. Derek Prince heeft in zijn pastorale praktijk gemerkt dat verslavingen en persoonlijke problemen in de meeste gevallen ontstaan uit afwijzing.

Door afwijzing ontstaan

persoonlijke problemen en verslavingen 

Hij geeft verder aan: ‘Afwijzing kan een verborgen, innerlijke houding zijn, die we met ons meedragen.’ Als je lijdt onder gevoelens van afwijzing, kun je denken dat mensen niet van je houden, dat ze je niet aardig vinden. Je voelt je dan buitengesloten, buiten de groep, of zelfs buiten je gezin. Je voelt je niet geaccepteerd en niet welkom.

Het gevoel afgewezen te zijn kan te maken hebben met een geschonden vertrouwen, dat je door iemand die je vertrouwde bedrogen bent. Vooral als je van jongs af aan al bent afgewezen, kunnen ook schuldgevoelens en gevoelens van schaamte bij je aanwezig zijn. Derek verklaart ons: ‘Een kind dat weinig lichamelijke warmte of aanraking ervaart, zal gemakkelijk ten prooi vallen aan afwijzing.’

Hij geeft ons verder door: Als je vandaag de dag praat met kinderen die verbitterd en opstandig zijn naar hun ouders toe, dan hoor je vaak het verhaal: ‘Mijn ouders hebben me alles gegeven: kleren, een opleiding, een rijbewijs en een auto, maar ze hebben me nooit tijd gegeven. Ze gaven nooit zichzelf.’

Derek Prince schrijft: ‘Onze huidige maatschappij lijdt aan een steeds verder voortwoekerende ontwrichting van relaties. We leven in een tijd van gebroken beloftes. Misschien heb je zelf ook al eens in de vuurlinie gelegen, met als resultaat een litteken van afwijzing in je leven. Ik wil je aanraden uit te zien naar een zilveren randje om die donkere wolk.’

Afwijzing opent gevaarlijke deuren

Afwijzing kan diep gegrift zijn in je geest en in je psyche. Het maalt steeds maar weer in je gedachten. Het is daarom ook een goede voedingsbodem voor demonen om je geest nog verder te belasten en te kwellen.

Volgens Derek Prince opent afwijzing de deur voor verschillende andere negatieve, verwoestende krachten, om iemands leven binnen te komen. We kunnen daarmee deuren openen voor geesten van angst, jaloezie en haat. Als je in de steek bent gelaten, kun je worden gekweld door gevoelens van geleden onrecht, verraad en schaamte. Je kunt dan bang zijn om andere mensen te ontmoeten, of om hen recht in de ogen te kijken. Derek Prince schrijft: ‘God biedt ons volledige acceptatie aan, maar het ons realiseren van Zijn liefde wordt vaak geblokkeerd door de verstrekkende gevolgen van afwijzing, beschaamd vertrouwen en verlegenheid.’

Afwijzing kan ons leven kapot maken. Veel jongeren worden er door verscheurd. Ze haken af en slaan op de vlucht. In de gevarenzone ontstaan nog meer barsten. Vluchtgedrag brengt veel emotioneel gekwelde jongeren en ouderen tot een verdovende verslaving. Ze willen zodoende hun innerlijk pijn niet meer voelen.

De verdovende middelen worden dan op den duur erger dan de kwaal. Als je de bron van de ellende niet kunt aanpakken, is er weinig hoop op blijvend herstel. Het vuile water  van negatieve gedachten moet eerst worden gestopt. Ontdekt de oorzaken die nog spelen. Als de kwaal aan het licht komt, kan er heling worden toegepast.

Afwijzing kan er zijn in het gezin, in de klas en in de kerk. Afwijzing en onbegrip in de gemeente waar we bij willen horen, kan ons erg beschadigen. In ons land wordt je al gauw bekritiseerd en veroordeeld. Gevolgen van afwijzing zijn angst en boosheid. Velen worden er door verteerd. Je zit dan opgesloten in je eigen emotionele gevangenis, innerlijk gebonden aan hen die je hebben beschadigd.

Tot op zekere hoogte heb je de sleutel van je emotionele gevangenis binnen geloofsbereik als het bevrijdende Evangelie van God tot je komt. Jezus is de Deur, zoals we lezen in Joh. 10:7. Door Hem kun je ‘als gevangen schaap’ ingaan en ook uitgaan (vers 9).  De dief is gekomen om je innerlijk te kwellen en je leven te verwoesten, maar Jezus is gekomen om je overvloed te geven (vers 10). Hij is ook de goede Herder voor je innerlijk leven, Die je rust geeft voor je ziel (Matth. 11:28-29).

Zonde betekent: ‘Je doel missen”. Het is niet de bedoeling dat je jarenlang wordt gekweld door gevoelens van afwijzing, emotionele beschadigingen, angst, boosheid en wrok. Als de zonde en de pijn door het geloof bij Jezus worden gebracht, dan kun je weer tot het doel komen dat God je voorstelt in Zijn Woord. Als je een goed toekomstperspectief hebt, hoef je niet in voortdurende strijd zijn met je verleden.

***

Hieronder kun je aanklikken op het opdrachtenblad Bevrijding van afwijzing door liefde, van de pastorale cursus Geestelijk herstel. Je kunt het ook voor jezelf beantwoorden of in een groepje bespreken:

Bevrijding van afwijzing door liefde opdrachtenblad

***

Hoe word je bevrijd uit je gevangenschap?

Hoe kun je de pijn weggeven? Dat heeft ook met vergeving te maken.

Vergeven betekent letterlijk ‘ver-weg-geven’. Geef het ver weg aan Jezus, Die de zonde en pijn ver weg gedragen heeft door Zijn lijden en sterven. Johannes de Doper geeft aan in Joh. 1:29: ‘Zie het Lam van God, dat de zonde van de wereld wegneemt!’ 

Laat je jezelf nog door het verleden beheersen, door wat anderen over je hebben gezegd en door hoe je over jezelf denkt.

‘Laat los, en je zult losgelaten worden’

Jezus beveelt ons in de Bergrede in Luk. 6:37: ‘Laat los, en je zult losgelaten worden!’ Vanuit het Grieks kan ook worden vertaald: ‘Spreekt vrij, en jullie zullen vrijgesproken worden.’ De Studiebijbel verklaard: ‘Het ‘loslaten’ betreft het kwijtschelden van schuld aan een schuldenaar (vgl. Matth. 18:27)) en zo ook het vergeven van iemand door wie men gekwetst of geschaad is. Het ontvangen van Gods vergeving moet resulteren in vergevingsgezindheid jegens anderen. (vgl. Luk. 11:7, Matth. 18:35).’

‘Spreek vrij, en je zult vrijgesproken worden’

Kom uit je emotionele gevangenis

Wilkin van de Kamp leert ons in de digitale nieuwsbrief van oktober 2010 (van het bevrijdingspastoraat ‘Geboren om vrij te zijn’): ’We zullen ons hele leven te maken krijgen met mensen die ons kwetsen en pijn doen. Als we hier niet goed op reageren, dan kunnen we emotioneel verwond en zelfs emotioneel gebonden raken, waardoor wij levenslang gebonden zijn aan hen die ons schuldig zijn en aan de pijn die ze ons hebben aangedaan!’ Hij stelt verder:

‘Onvergevingsgezindheid houdt ons emotioneel gebonden,

waardoor we vast blijven zitten in onze emotionele gevangenis.’

Doe niet als de onbarmhartige knecht in de gelijkenis

Wilkin haalt de gelijkenis van de onbarmhartige knecht aan (zie Matth.18:23-35), die de schuld van een andere slaaf niet wil vergeven, terwijl hem zijn schuld wel was vergeven. Zijn eigen barmhartige heer was bewogen over hem.

De uitermate bevoorrechte slaaf had daarom zeker ook vergevingsgezind moeten zijn over zijn iemand die hem veel minder schuldig was. Zijn boosheid en onbarmhartigheid kwam echter al spoedig aan het licht. De andere slaven zagen het grote kwaad van het niet kunnen vergeven van deze kwade dienstknecht tegenover de genade van hun barmhartige heer.

Uiteindelijk is deze boze slaaf door zijn heer overgegeven aan de folteraars, totdat hij zijn hele schuld zou hebben betaald (vers 34). In vers 35 geeft Jezus aan: ‘Zo zal ook Mijn hemelse Vader met u doen, als niet ieder van u van harte de misdaden van uw broeder vergeeft.’

Pas op voor de folteraars!

Wilkin verklaart: ‘Het Griekse woord voor ‘folteraars’ betekent dat we zowel emotioneel als lichamelijk gekweld worden. Als wij niet vergeven, worden we overgegeven aan folteraars, die ons lichamelijk en fysiek zullen kwellen en onze relaties verstoren. Onvergevingsgezindheid houdt ons emotioneel gebonden aan degene die ons iets schuldig is en aan de pijn die ons is aangedaan.

Anderen kunnen met ons bidden voor een doorbraak of voor genezing, maar als wij door onze eigen onvergevingsgezindheid zijn overgeleverd aan deze folteraars, dan is er maar één manier om uit hun greep verlost te worden: door de ander te vergeven.

Vergeving is de enige sleutel om bevrijd te worden uit onze emotionele gevangenis. Dan worden we in onze ziel losgemaakt van zowel de emotionele binding als ook van de pijn die ons is aangedaan. Vergeving is het geestelijke dynamiet dat God gebruikt voor het opblazen van gevangenisdeuren die ons tegenhouden los te komen van de dader en de pijn van het verleden.

Wie vergeving schenkt, zal van God innerlijke genezing ontvangen, waardoor de wonden uit het verleden zullen genezen, de zielsbanden gereinigd en mogelijk relaties gezond worden. Vergeving is de sleutel om emotionele bindingen te zuiveren van angst, bitterheid en wrok, zodat we gezonde en duurzame relaties kunnen aangaan en onderhouden.’

‘Vergeving’ is de sleutel

 om ons te bevrijden uit onze emotionele gevangenis 

Counselor Neil T. Anderson leert ons zijn boekje ‘Op weg naar vrijheid in Christus’: ‘Wij worden opgeroepen genadig te zijn, net zoals onze Hemelse Vader genadig is (Luk.6:36) en anderen te vergeven zoals wij ook zelf zijn vergeven (Ef.4:31-32). Dit te doen bevrijdt ons van het verleden en laat niet toe dan satan voordeel op ons haalt (2 Kor.2:10-11).’

Wij dienen daarom God te vragen, dat Hij de mensen die wij moeten vergeven in gedachten brengt. Anderson tekent hier wel bij aan: ‘Vergeven is niet vergeten. Jezus geneest de wonden, nadat we ervoor gekozen hebben om te vergeven. Vergeving is dus een keuze, een wilsbesluit. Als wij weigeren iemand te vergeven, blijven wij aan die persoon gebonden.’

Hij stelt hierbij: ‘U bent nog steeds aan uw verleden geketend, gebonden door uw bitterheid.’ Neil verklaart ons verder: ‘Totdat u uw bitterheid en haat loslaat, blijft die persoon u kwetsen. Niemand kan uw verleden herstellen, maar u kunt er wel vrij van zijn. Door te vergeven ontvangt u bevrijding van uw verleden en van hen die u misbruikten.’

Als je vergeeft, kies je er ook voor om iemands zonde niet meer tegen hem of haar te gebruiken.

Vergeven is loslaten

Ds. Arie van der Veer leert ons over vergeven en loslaten: ‘Jezus vraagt van ons te vergeven als iemand ons bijvoorbeeld onrecht heeft aangedaan. Dat kan overigens al heel moeilijk zijn. Vergeven, loslaten in je gedachten wat die ander je aandeed. Vergeven is loslaten. Maar loslaten kan veel meer inhouden dan vergeven. God vraagt van ons om verkeerde dingen los te laten.’

God wil dat wij verkeerde dingen loslaten

Arie gaat verder in zijn meditatie: ‘Loslaten hoeft niet hetzelfde te zijn als vergeten, als waardeloos achten. Maar het houdt je wel gevangen. Echt vrij ben je niet. Hoe fijn is het dan om Jezus op die berg te zien zitten, terwijl Hij ons leert en stimuleert te leven zoals Hij. Loslaten in liefde. Help ons, Jezus!’

Laat daarom je negatieve gedachten over jezelf en anderen los en lees in Jeremia 29 hoe God over Zijn volk in gevangenschap (ballingschap) denkt. We lezen in vers 11 de bemoedigende woorden van God:

‘Ik immers, Ik ken de gedachten die Ik over u koester,

spreekt de HEERE.

Het zijn gedachten van vrede en niet van kwaad,

namelijk om u toekomst en hoop te geven.’

Als je dit gaat geloven en beseffen, komt er een geweldige reactie bij je, die nodig is om vrij te komen uit je innerlijke gevangenis. We lezen dat in Jer. 29:12-14b, waar God aangeeft: ‘Dan zult u Mij aanroepen en heengaan, u zult tot Mij bidden en Ik zal naar u luisteren. U zult Mij zoeken en vinden, wanneer u naar Mij zult vragen met heel uw hart. Ik zal door u gevonden worden, spreekt de HEERE, Ik zal een omkeer brengen in uw gevangenschap…’

Liefde en acceptatie

Denk na over de bemoedigende woorden uit Jesaja 54:6-7: ‘Want als een verlaten vrouw, een bedroefde van geest, roept de HEERE u, de vrouw van de jeugd, die afgewezen was, zegt uw God.’

Lees maar eens voor jezelf: Jesaja 49:14-16 en 54:4-8

Wat zeggen deze teksten over afwijzing en over God en Zijn liefdevolle acceptatie?

Breng het gekwetste kind in je aan het licht.

Veel mensen dragen een gekwetst kind in zich mee. Ze zijn emotioneel beschadigd in hun kinderjaren. Vaak wordt het beschadigde kind in hen angstig verborgen gehouden. Sommigen menen dat een man niet mag huilen. Het kind in ons reageert meestal emotioneel, zoals kinderen dat doen.

Om innerlijk te herstellen van de wonden van vroeger zal het kind in  ons tevoorschijn moeten komen. Als de pijn in ons aan het licht komt, kan het worden hersteld. Dan kunnen we voor God worden als een kind en tot Jezus komen.

We kunnen het Koninkrijk van God alleen maar binnengaan als in de geestelijke gestalte van een kind. Jezus verzekert ons in Mark. 10:15: ‘Voorwaar, Ik zeg u: wie het Koninkrijk van God niet ontvangt als een kind, zal het beslist niet binnengaan.’ Je wordt dan ook emotioneel, verlangend naar de vergevende genade en liefde van God.

Ontvang het als een kind!

Jezus geeft aan in Matth. 18:3 dat je jezelf moet veranderen en worden als de kinderen, om de hemel binnen te kunnen gaan. Hij nodigt in Mark. 10:14: ‘Laat de kinderen bij Mij komen en verhinder hen niet, want voor zulke mensen is het Koninkrijk van God.’

Een vrouw zou haar zuigeling kunnen vergeten, maar God niet zijn kind, Die zegt: ‘Zie, Ik heb u in beide handpalmen gegraveerd, uw muren zijn steeds vóór Mij.’ ( Zie Jesaja 49:14-16. )

Hoe ziet God Zijn kinderen? Hij ziet ze door het offer van Jezus als Zijn geliefde kinderen. Je bent dan geaccepteerd in de Geliefde. Hij ziet je dan door de wonden en striemen van Jezus, waardoor er genezing is gekomen. In deze verbondenheid met Jezus is er ook voor het gekwetste kind  in je heling en genezing mogelijk.

De profeet Elisa strekte zich uit over het dode kind uit Sunem en het kind werd warm en kwam tot leven (1 Kon. 4:34). Het gekwetste kind in ons moet ook geestelijk in aanraking komen met Jezus. Je wonden worden dan tegen de liefde en helende kracht van Jezus gehouden door de aanraking van de Heilige Geest.

Jezus heeft voor de kinderen van God de pijn en de afwijzing geleden, zoals we lezen in Jes. 53:3-4: ‘Hij was veracht en wij hebben Hem niet geacht. Voorwaar, onze ziekten heeft Hij op Zich genomen, ons leed heeft Hij gedragen.’ In vers 5 wordt aangegeven: ‘Maar Hij is om onze overtredingen verwond, om onze ongerechtigheden verbrijzeld. De straf die ons de vrede aanbrengt, was op Hem, en door Zijn striemen is er voor ons genezing gekomen.’ Lees Jesaja 53 maar eens goed door!

Laat je dragen als een kind

Hoe gaan wij met kwetsbare baby’s, kinderen, kleinkinderen en adoptiekinderen om? Als het goed is willen we ze liefde geven, voeden en beschermen. Het is opgemerkt: ‘Kijk in de ogen van een klein kind… en schaam je.’ Wat kun je leren van de afhankelijkheid en aanhankelijkheid van de kleine kinderen?

Geestelijk behoren wij te worden als een afhankelijk kind, zoals Jezus ons leert in het Evangelie. Dan mag je jezelf door het geloof geliefd en geaccepteerd weten. Maak je klein voor God… en laat je dragen!

Ontvang door de geloof de Geest van aanneming

Je bent een aangenomen kind van de hemelse Vader als door het geloof in Jezus hoort bij het huisgezin van God. Weet je dat al? Door de Geest van aanneming (of adoptie) tot kinderen roepen zij: ‘Abba, Vader!’ (Rom. 8:15). Het Griekse woord ‘huiothesia’ betekent: aanneming tot zoon, adoptie.

Een gelovige mag de positie van adoptiekind innemen. Hij mag weten dat hij volledig is geaccepteerd door de hemelse Vader. Let op de volgende stellingen:

–         De hemelse Vader kun je altijd vertrouwen

–         Hij zal Zijn kinderen nooit in de steek laten

–         Jezus blijft onvoorwaardelijk van Zijn volgelingen houden

Geaccepteerd door God als Zijn geliefde kind

Hoeveel ben je waard voor God? Als je door het geloof bij Jezus hoort, word je volgens Efeze 1:6 ‘begenadigd en aanvaard in de Geliefde’. (Geaccepteerd in Jezus) ‘Accepted in the Beloved’. Dan word je pas echt gewaardeerd en geaccepteerd!

Hieronder volgt het vertaalde lied van Ray Boltz: ‘Always Be A Child’. Het gaat over een liefhebbende hemelse Vader en de volledige acceptatie van een verloren zoon.

Voorbeeld van YouTube-video Always Be A Child ~ Geerten Baaijens weergeven

 VOOR ALTIJD EEN KIND

Ik was daar 
toen jij je eerste levensadem blies. 
Ik hoorde je stem 
de eerste keer dat je huilde.
En ook al kon je me niet zien,
Ik was heel dichtbij. 
Er is iets wat Ik je graag wil vertellen: 

Je zult altijd een kind zijn in Mijn ogen.
Wanneer je liefde nodig hebt,
Mijn armen staan wijd open.
En ook al word je ouder,
Ik hoop dat je beseft
dat je altijd een kind zult zijn
in Mijn ogen. 

Ik was daar 
de eerste keer dat je bad.
En ik hoorde 
al de beloften die je deed.
Toen je voor me neerviel
en huilde ‘Vader, ik heb gezondigd’, 
raapte Ik je op,
en hield je dicht aan Mijn hart. 

Je zult altijd een kind zijn in Mijn ogen.
Wanneer je liefde nodig hebt,
Mijn armen staan wijd open.
En ook al word je ouder,
Ik hoop dat je beseft,
dat je altijd een kind zult zijn
In Mijn ogen.

Wat spreekt je aan in de tekst van dit lied?

Met het volgende lied mag je jouw toewijding aan God uiten:

Abba, Vader, U alleen,
U behoor ik toe.
U alleen doorgrondt mijn hart,
U behoort het toe.

Laat mijn hart steeds vurig zijn,
U laat nooit alleen.
Abba, Vader, U alleen,
U behoor ik toe.

Abba, Vader, laat mij zijn 
slechts van U alleen,
Dat mijn wil voor eeuwig zij
d’ uwe en anders geen.

laat mijn hart nooit koud zijn, Heer.
laat mij nimmer gaan.
Abba, Vader, laat mij zijn
slechts van U alleen.

(Engelse tekst: D. Bilbrough.)

 YouTube-video opwekking 136 Abba, Vader

***

Liefdesbanden of angstbanden

In het magazine ‘De Hoop nieuws’ van september 2010 wordt het belang van goede vriendschappen benadrukt. Hierbij wordt het belangrijke verschil tussen ‘liefdesbanden’ of ‘angstbanden’ aangetoond. Christenpsycholoog Jim Wilder benadrukt hierin het belang van geestelijke vreugde, en het hebben van gezonde liefdesbanden.

Angst door afwijzing en gebrokenheid

Langdurige afwijzing, trauma’s, barsten en gebrokenheid in je leven veroorzaken angst en boosheid, depressie en agressie. Door verkeerde invloeden, slechte, overheersende relaties en kwade geesten kunnen er barsten in je leven worden geslagen.

Beschadigde mensen kunnen zich geestelijk gaan pantseren, om te voorkomen dat ze weer worden gekwetst.

Angstbanden

Er kunnen duistere angstbanden aanwezig zijn. Er is dan angst om afgewezen te worden. Je kunt afhankelijk worden van een overheersend persoon, iemand die je kleineert of vernederd. Je hebt het gevoel ‘je steeds maar niet waar te kunnen maken’. Door slaafse angst zul je dan je uiterste best gaan doen ‘om er maar bij te horen’. Je wilt meetellen.

In het genoemde artikel van De Hoop nieuws (september 2010) wordt gesteld: ‘Bij een angstband proberen mensen negatieve gevoelens als pijn, vernedering, schaamte, schuld en/of angst te vermijden.’ Je wilt dan een ander behagen en plezieren. Je wilt een ander niet boos maken. Het is een slaafse vrees. Op den duur laat je jezelf bij (nieuwe) relaties gemakkelijk door angst drijven. Je kunt dan bang zijn om iemand te kwetsen door je eigen mening te geven. Door angstbanden komt zelfs liegen en bedriegen veel voor.

Angstbanden zijn gegrond op angst. Als er angst is binnen relaties, proberen kinderen negatieve gevoelen en pijn te vermijden. Ze vertonen dan vluchtgedrag of pantseren zich. Angst en boosheid belemmeren de groei naar geestelijke volwassenheid.

Er is dan bezorgdheid, met schaamte, met de angst voor afwijzing. Er zijn dan schuldgevoelens, waarbij men zichzelf of anderen de schuld geeft. Zelfbescherming of zelfhandhaving verhinderen de groei naar volwassenheid. Een aantal van deze mensen raakt verslaafd, terwijl ze te trots of te bang zijn om hulp te vragen. Anderen blijven vastzitten in zelfbeklag en depressie.

Herkennen van angstbanden

In het boek ‘Leven naar Gods plan’ wordt uitgebreid ingegaan op de voor- en nadelen ‘liefdesbanden en angstbanden’ bij geestelijke groei en herstel. Men beoogt daarin angstbanden te vervangen door liefdesbanden. Er wordt in gesteld:

‘Naarmate we groeien en genezen,

vervangen we angstbanden door liefdesbanden.’

Hierbij is het natuurlijk belangrijk dat je de angstbanden in je relaties herkent. In ‘The Life Model’ wordt aangegeven dat angstbanden vaak om de volgende soorten angst draaien:

– Angst voor afwijzing: ‘Ik moet er alles aan doen om deze relatie te laten slagen.’

–  Angst voor boosheid: ‘Ik kan er niet tegen als iemand boos op mij is.’

– Angst voor zwakheid: ‘Niemand mag mijn zwakheden of fouten zien.’

Liefdesbanden komen op vanuit het vreugdecentrum (voor in de hersenen), maar angstbanden worden aangestuurd vanuit een plaats achter in de hersenen.

Mensen met liefdesbanden zijn bezig met de vraag:

‘hoe kan ik mezelf zijn’.

Mensen met angstbanden concentreren zich op de vraag:

‘hoe los ik mijn problemen op?’

Het is belangrijk dat je gaat beseffen dat een ander je waardeert, en dat je regelmatig wordt bevestigd door mensen die van je houden.

Belemmeringen voor geestelijke groei

Deze zaken gelden ook voor het geloofsleven.

Geestelijke groei wordt bij een gelovige belemmerd

als angst en angstbanden aanwezig zijn.

Dit kan naar God toe zijn, of naar mensen toe. Is er naar God toe angst voor afwijzing? Moet je er voor je gevoel alles aan doen om de relatie naar God toe te doen slagen? Heb je nogal eens de indruk dat God boos op je is? Hoe ga je om met de overgebleven zwakheden en fouten in het dienen en gehoorzamen van God? Worden we hierin voortgedreven door onze angst, of aangetrokken door Zijn liefde?

In hoeverre zijn we hersteld van de volgende belemmeringen, ongemakken en zonden uit het verleden? Geestelijke groei kan namelijk belemmerd worden door:

• emotionele beschadigingen

• pijnlijke herinneringen

• je oude karakter en ego

• zonden en vleselijke begeerten

• onkunde en misleidende geesten

• twijfel en afgunst

• boosheid of angst

• onzekerheid, besluiteloosheid en stress

• gevoelens van afwijzing

• andere geestelijke gebreken

Wat herken je bij jezelf in de genoemde angstbanden en belemmeringen hierboven?

Hoe kunnen deze negatieve zaken worden weggenomen en overwonnen?

     (Zie de tekst hieronder.)

Weet je jezelf geliefd?

Als de vrucht van de Geest aanwezig is in je leven, zullen liefde en vreugde meehelpen om te herstellen van de innerlijke pijn, trauma’s en emotionele beschadigingen uit het verleden. Voor herstel is het ook belangrijk dat je in een liefdevolle en veilige omgeving bent.

Je kunt genezen binnen liefdevolle relaties

Geestelijke vreugde ontvangen wij, als wij ons geliefd weten door de mensen die dicht bij ons leven. Daardoor worden wij gestimuleerd om onszelf ook in liefde aan anderen te geven. Hierin zien we dat Liefde door liefde moet leven.

Een ongezonde onderwerping

Wat gebeurt er bij je als je onderworpen raakt door angstbanden? Dat zal een ongezonde passiviteit van de wil in de hand werken. Je wil kan dan afhankelijk worden van een baas of autoriteit die boven je staat. Je kunt zelfs een hulpeloos persoon worden, en geestelijk onvolwassen blijven. Dit kan het een zwakke plek blijven, waar anderen misbruik van maken.

De apen en de banaan

Er is een leerzaam voorbeeld bekend uit de dierenwereld. Het gaat over de impact van het autoritair uitoefenen van macht in het leven van de onderworpenen. Je ziet dat bij de apen, waar het gaat over de macht van de sterkste en grootste. De sterke leiders onder de apen bewerken door hun machtsvertoon bij de anderen een ongezonde slaafse onderwerping. Je komt dit dus ook tegen bij mensen.

De sterke leiders onder de apen bewerken door hun machtsvertoon bij de anderen een ongezonde slaafse onderwerping. Je komt dit dus ook bij de mensen tegen. Daarbij laten ‘onderworpen zielen’ zich leiden door angst.

Het voorbeeld gaat over een groep van 10 apen met als leider een grote gorilla. Zij bevinden zich samen in een grote kooi in een dierentuin. Regelmatig kunnen ze ook buiten de kooi voor het publiek verschijnen.

De gorilla heeft zich een vaste plaats verworven op de hoogste plank van de kooi. Hij heeft daar een goed overzicht en laat duidelijk merken dat hij de baas is. Op zekere dag heeft een oppasser een banaan gelegd op het hoge boord van de gorilla.

Een andere aap probeert de banaan te pakken, maar krijgt er goed van langs van de gorilla. De aap vlucht angstig krijsend weg. De andere apen zijn ook in paniek geraakt. De gorilla hoeft maar grommend de tanden te laten zien en zijn gezag dringt diep door bij de angstige onderdanen. Vanaf dat moment zal geen aap proberen om nog een banaan te pakken van het boord van de absolute leider.

Vanaf die dag legt de oppasser regelmatig een banaan op het boord van de gorilla. Hij doet dat als het gevaarlijke dier buiten de kooi is. Na verloop van tijd wordt de gorilla naar een andere verblijfplaats gebracht. De ongebruikte banaan ligt voor het zicht van de tien apen op het lege boord. Geen enkele aap doet een poging om de banaan te pakken. De angst zit er nog steeds in.

Daarna haalt de bewaker vijf apen weg, en laat hij vijf nieuw apen in het vertrek los. Het opmerkelijke is, dat nog steeds geen enkele aap de banaan durft te pakken. Het angstige gedrag van de apen die de gorilla hebben gekend, wordt automatisch gekopieerd naar de nieuwe apen.

Niet lang daarna haalt de oppasser alle apen weg die de gorilla hebben gekend. Weer worden er vijf nieuwe apen losgelaten in de kooi. Wat schetst onze verbazing: geen enkele aap van de tien nieuwe apen durft de banaan te pakken!

Ik denk dat het voorbeeld van de apen duidelijk is. Wat wil je bereiken met jouw contacten? Zoek je naar een liefdesband, of wil je de ander aan jezelf onderwerpen?

 Hoe wil je dat een relatie zich verder ontwikkelt?

Het is belangrijk dat er een liefdevolle, open relatie is. Een onderworpen en angstig persoon ontwikkelt geen gezond contact. Hij zal bescherming en bevestiging zoeken bij sterkere persoonlijkheden en mensen die boven hem staan. Hij zal zich als ‘een onderworpen aap’ in de groep gaan gedragen. Dat is onmenselijk gedrag voor een volwassen persoon. Dat wil je toch niet?

Hieronder zie je een aap, die je onbevangen en open aankijkt. Zo behoort het ook te zijn bij de menselijke contacten. Zodoende kun je samen iets moois bereiken.

Als je elkaar leert te vertrouwen

kun je samen aan een hoopvolle toekomst bouwen 

Dan kan de liefde opbloeien, en kun je samen opgroeien

Dan groeien we op tot zelfstandigheid en geestelijke volwassenheid

 

Laten we ons boven alles maar leiden door het Woord van God. Het is bevrijdend als we ons laten leiden door de liefde tot God en tot elkaar. We lezen erover in 1 Joh.4:18:‘Er is in de liefde geen vrees, maar de volmaakte liefde drijft de vrees uit. De vrees houdt immers straf in, en wie vreest, is niet volmaakt in de liefde.’

Liefde overwint

In het artikel van De Hoop wordt ons geleerd: ‘Angstbanden kunnen veranderd worden in gezonde liefdesbanden, maar vraagt wel veel inzet. Essentieel is dat de echte gevoelens geuit gaan worden. Veel mensen vinden het eng om hun verdriet, hun boosheid, hun gekwetstheid te laten zien. Ook durven ze niet te zeggen wat ze wel en vooral ook wat ze niet willen, terwijl grenzen stellen juist erg belangrijk is. Ze zijn bang om belachelijk gemaakt te worden of om (opnieuw) gekwetst te worden.’ Durf je jouw echte gevoelens te uiten en grenzen te stellen?

Angstbanden kunnen veranderen in liefdesbanden

Lees 1 Kor.13 maar eens voor jezelf. Daarin zie je hoe belangrijk de genadegave van de liefde is. De genadegaven geloof, hoop en liefde overwinnen de haat, boosheid en angst. Liefde is gericht op anderen.

Liefde wil delen

Liefde is medisch: helpend en helend. Liefde herstelt en geneest innerlijke wonden. We lezen in 1 Joh.4:18: ‘Er is in de liefde geen angst, maar de volkomen liefde werpt de vrees uit.’

Liefde overwint de angst 

Geestelijk gezonde gelovigen mogen weten wat we lezen in 1 Joh.4:19: ‘Wij hebben Hem lief, omdat Hij ons eerst liefgehad heeft.’ 

De ware liefde is van God en door God. God is liefde (1 Joh.4:8). Dit is op aarde zichtbaar geworden in Zijn Zoon Jezus Christus.‘Want zo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een ieder die in Hem gelooft, niet zal verderven, maar het eeuwige leven zal hebben’ (Joh.3:16).

God heeft Zich door Zijn verbond aan zondige mensen verbonden. Dat is pas de echte liefdesband. Gods verbond is Zijn liefdesband met mensen. 

Het verbond van God is door Jezus Zijn liefdesband met mensen

Ben jij al in liefde met Hem verbonden?

Zolang we in liefde aan God verbonden blijven, zal onze liefde ook naar anderen uitgaan. Daarom houden we van elkaar! Je ziet aan de zonnebloem hoe deze het zonlicht lijkt door te geven. Wat kunnen wij uitstralen van de liefde van God? Liefde moet door liefde leven. Wil je de liefde van Jezus ook doorgeven?

1. Wat kun je leren van het voorbeeld van de apen?

2. Hoe ontstaan en onderhoud je liefdesbanden?

3. Waaruit blijkt de liefde van God?

4. Wat heeft deze liefde met je gedaan?

Lezen 1 Johannes 4:7-19

5. Wat spreekt je het meeste aan in dit tekstgedeelte? Waarom?

Opwekkende liederen

God komt in Zijn Woord met Zijn uitnodigende liefde tot ons. Het is Zijn genade dat Hij dorstige en onrustige mensen tot de wateren van Zijn heil roept.

Door Zijn Woord en Geest raakt Hij ook ons hart in liefde aan, zodat wij Hem gaan vertrouwen en gehoorzamen. Ook hierin is Hij de eerste.

Door Jezus is Hij onze Redder. Jezus is de Zaligmaker en grote Vriend van zondaren. Hij roept ons tot geloof en raakt ons aan. Zie en hoor dat in opwekking 562: