Copyright: Jan A. Baaijens, pastorale hulpverlening.
Een bemoedigend artikel met liederen en opdrachten voor Bijbelstudie
Hoe zien en waarderen we onszelf?
In dit artikel met groepsopdrachten gaat het over ons zelfbeeld, geestelijk herstel en het vinden van een nieuwe identiteit in Jezus Christus. Dat kan door het herkennen van de liefde van God, en door het geloof dat leert te accepteren. Je kunt er een serie Bijbelstudies over houden.
Bij een negatief zelfbeeld is er herstel nodig. Hierbij is het geloof van groot belang. Als we de liefde van God leren kennen, kunnen onze identiteit in Jezus Christus gaan ontdekken. Graag neem ik je mee op de zoektocht naar innerlijk geluk.
Wat denk je?
Wat vind je van de uitspraak: ‘Ik ben die ik denk te zijn’?
Je denken kan bepalend zijn voor de weg die je gaat. Wie denk je te zijn? Welke toekomstperspectieven heb je? Wat denk je te kunnen bereiken met de kwaliteiten die je hebt? Dit heeft te maken met je identiteit. Je identiteit gaat over je zelfbeeld en eigenwaarde.
Volgens Romeinen 12:2 hebben we een vernieuwing van ons denken nodig. Dat heeft te maken met een nieuwe gezindheid en een visie, die zich op de wil van God richten. We gaan dan beseffen en willen wat God wil. Zijn gedachten zijn hoger dan onze gedachten (Jesaja 55:8).
Wat denk je van Jeremia 29:11? We lezen daar de bemoedigende woorden van God: ‘Ik immers, Ik ken de gedachten die ik over u koester, spreekt de HEERE. Het zijn gedachten van vrede en niet van kwaad, namelijk om u toekomst en hoop te geven.’
Het beeld dat je van jezelf hebt, heeft ook te maken met hen die invloed op je hebben gehad, en die vanaf de kinderjaren gezag over je hebben uitgeoefend. Als dit verkeerd is gegaan, is er geestelijk herstel nodig.
Besef je eigenlijk wel hoe waardevol je bent voor je Schepper?
Weet je waarom Hij je uitnodigt in Zijn Evangelie? Door Jezus Christus wil Hij iets moois van ons maken.
Er zijn ook positief denkende mensen, die je weten te waarderen. Dat zijn meestal de volwassen gelovigen, die zelf hun identiteit hebben gevonden in Jezus Christus. Dat komt door de gave van het geloof, waardoor we leren accepteren. Door het geloof leren we om van God, onze naasten en onszelf te houden. We moeten God liefhebben boven alles, en onze naasten als onszelf. Jezus leert ons in Matth. 22:37-39 dat dit het grote gebod in de wet is. Het hart van de Schriften (de Wet en de Profeten) wordt gevormd door de liefde tot God (het eerste, grote gebod) en de liefde tot de naaste en onszelf (het tweede gebod, hieraan gelijk). Je ziet dus ook dat je op een gezonde manier van jezelf moet leren houden.
Door een ongezond of verziekt zelfbeeld kom je in de problemen. Door de liefde en genade van God word je uit de problemen verlost.
Het geloof is nodig om te accepteren dat God je in liefde accepteert door Jezus Christus
Je gaat dan inzien dat je samen met Jezus oneindig veel waard bent!
Door vernederingen, afwijzing en onderwaardering kunnen je eigenwaarde en zelfvertrouwen zijn gekelderd. Je kunt dan negatief over jezelf gaan denken, angstig of boos worden, depressief of agressief. De meeste slachtoffers reageren dan met negatief gedrag. Ze kunnen afgunstig, kritisch, wantrouwend en opstandig worden.
Door het geloof kunnen we onze eigenwaarde in Jezus Christus ontdekken. Wat denk je hoeveel je waard bent voor God? Als we door het geloof bij Jezus horen, worden we volgens Efeze 3:6 ‘’begenadigd en aanvaard in de Geliefde’. (Engelse vertaling: ‘Accepted in the Beloved’). Dan word je pas echt geaccepteerd!
Lezen: Lukas 15:1-24
We zien in de gelijkenissen van het verloren schaap, de verloren penning en de verloren zoon we veel waard zijn voor God. Jezus zegt in vers 20 dat zijn vader hem zag toen hij nog ver van hem verwijderd was. Vanuit de grondtekst lezen we dat hij innig medelijden kreeg, hem tegemoet rende, hem tegen de nek viel en hartelijk kuste.
Opdrachten
1. Waar ontlenen we onze waarde aan?
a. Hoe we over onszelf denken
b. Hoe anderen over ons denken, en van ons zeggen
c. Hoe God over ons denkt
2. Leg uit wat je het belangrijkste vindt bij 8.
3. Wat kan ons bij a, b of c ongelukkig maken?
4. En wat kan ons hierin juist blij maken?
5. Hoe kunnen wij innerlijk tot rust komen?
We zijn zoveel waard voor God, dat Hij Zijn eniggeboren Zoon heeft gegeven, opdat een ieder die in Hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft (zie Joh. 3:16).
6. Wat vind je van de kernboodschap van de Bijbel in Johannes 3:16 op de volgende afbeelding?
7. Wat wil Jezus ons hiermee duidelijk maken?
Zijn we geliefd?
Theo Wendt van Stichting De Hoop leert ons in het boekje ‘Wie ben je?’ over eigenwaarde: ‘De definitie van eigenwaarde is voor mij dat ik er mag zijn, dat ik geliefd ben door de ander. Voor mij is de Ander allereerst God. Hij heeft mij bij mijn naam geroepen, ik ben van Hem. Dat is voor mij het fundament van mijn leven.’ Theo vertelt verder over zichzelf: ‘Ook door mijn ouders, broers en zussen heb ik ervaren dat ik er mag zijn. Ook al ben ik dan op sommige gebieden onzeker. Ik weet wel waar mijn waarde ligt.’
Theo legt uit: ‘Iedereen heeft het nodig om geliefd te zijn, om iemand te hebben die je ziet zitten. Iemand tegen wie je kunt zeggen wat je voelt en denkt en bij wie je de ruimte krijgt om te zijn zoals je bent.’
(Bron: Wie ben je? Ontdek je eigenwaarde in Christus)
Opdrachten:
8. Wat vind je van de woorden van Theo Wendt als je kijkt naar je eigen levensverhaal?
9. Weet je daarbij wat je hebt gemist en gevonden?
Voor God ben je veel waard
Hoe je ook over jezelf denkt, voor God ben je veel waard! Hij vindt je de moeite waard om je het Evangelie te brengen. Hij heeft daar Zijn geliefde Zoon voor willen opofferen aan het kruis. Als Hij tot je komt in Zijn Woord wil iets moois van je maken.
Het is goed om nederig te zijn en jezelf als een gered zondaar te ervaren, maar je moet jezelf ook als een aanvaard kind van God leren zien. De teruggekeerde verloren zoon (in Luk.15) was uiterst waardevol voor zijn vader. Zijn vader liet hem dit duidelijk merken toen hij hem omhelsde, de ring gaf en liet aankleden als een door hem geaccepteerde zoon.
Als God je uitnodigt en wil accepteren als Zijn kind, moet je dit gelovig leren aanvaarden en je ook zo gaan gedragen. Gelukkig wil Hij je dit laten zien door de overtuigende kracht van de Heilige Geest.
Opdrachten
10. Weet je waarom de vader in de gelijkenis op de uitkijk stond en daarna zijn vieze zoon zo liefdevol omhelsde?
11. Waarom zijn we zoveel waard voor God?
12. Hoe laat Hij ons dat zien?
Een gevallen parel
Eigenlijk is een ongelovige een gevallen parel. Hij is moedwillig uit de hand van zijn Maker weggeglipt en in het slijk gevallen. Misschien is er al veel op je getrapt. Nu is Hij door Jezus op zoek naar je, om je weer op te rapen en te reinigen. Dat is toch een heerlijke gedachte! Denk hierbij ook aan de gelijkenis van de verloren penning in Luk.15:8-10.
Hoeveel is een verkreukeld briefje van 1000 euro nog waard?
Stel je voor dat jouw briefje van 1000 euro per ongeluk in een vuilniszak terecht is gekomen. Je hoort daarna van iemand dat deze verkreukeld en vervuild op een vuilnisbelt ligt. Zul je het briefje dan niet opzoeken, oprapen en zoveel mogelijk herstellen? Voor jou is het briefje nog steeds 1000 euro waard.
En zo zijn vervuilde weggelopen kinderen nog steeds veel waard voor de hemelse Vader. Weet je waarom de vader in de gelijkenis op de uitkijk stond en daarna zijn vieze zoon zo liefdevol omhelsde?
Jezus is gekomen om deze parels uit de drek te halen en weer helemaal schoon en schitterend te maken. Als wij tot Hem komen, accepteert Hij ons zo vies als we zijn… en Hij maakt iets moois van ons.
Jezus maakt iets moois van vervuilde parels
Mag je weten al een opgeraapte parel te zijn? Dan is er nog genoeg geloofswerk te doen. Je moet steeds weer opnieuw bereid zijn om je leven in de vormende en helende handen van de hemelse Koning te leggen. God wil in je en door je schijnen met Zijn licht en liefde.
Opdrachten
13. Hoe kan Jezus iets moois van ons maken?
14. Hoe kunnen we nog veel waard zijn als we verkreukeld en beschadigd zijn?
Je moet gevormd worden naar het beeld van Jezus. Je moet geestelijk op Hem gaan lijken. Zijn leven moet zich in jouw leven weerspiegelen. Je gaat dan schijnen als een kostelijke edelsteen in het zonlicht.
Leg je dan maar vol overgave in de handen van je Maker. Kom tot het helend kruis, waar jouw verdriet en ellende worden weggewassen. Zie op Jezus! Denk eens biddend na over het volgende lied van Dave Bryant:
Jesus, take me as I am, I can come no other way.
Take me deeper into You, make my flesh life melt away.
Make me like a precious stone, crystal clear and finely honed;
life of Jesus shining through, giving glory back to You.
De volgende Nederlandse vertaling van het lied is bekend.
(Het is gezongen door Frannie Vink):
Neem mij Heer zoals ik ben. ‘k Leg mijn leven neer voor U.
Wat ik denk en wat ik doe, laat het zijn tot eer van U.
Maak mij als een edelsteen, passend in Uw diadeem,
dan schijnt Jezus door mij heen, breng ik eer aan Hem alleen.
Onderling gebed
Laat je bemoedigen
Hoop geeft moed
Men heeft eens een experiment gedaan met ratten in twee bakken met water. In de ene bak zwommen ratten rond zonder dat er een houvast of mogelijkheid was te zien waardoor ze zouden kunnen ontsnappen. In de andere bak waren wel voorwerpen aangebracht aan de binnenkant van de bak. Deze voorwerpen om aan vast te grijpen, waren echter te hoog geplaatst voor de ratten. Dit gaf deze ratten wel hoop. Ze deden tevergeefs pogingen om deze voorwerpen te bereiken.
Uit het onderzoek bleek dat de ratten die hoop koesterden, het daardoor langer volhielden in het water. Zo zie dat hoop (langer) doet leven. De hoop gaf ze moed en volharding.
God biedt ons gelukkig nog de kansen om te ontsnappen. Dat is niet te hoog gegrepen! Hij bemoedigt ons zelfs. Hij stelt ons de weg voor om tot Jezus te vluchten.
Samen lezen Jeremia 29:11-14a:
We worden hierin bemoedigd en aangemoedigd:
‘Ik immers, Ik ken de gedachten die Ik over u koester, spreekt de HEERE. Het zijn gedachten van vrede en niet van kwaad, namelijk om u toekomst en hoop te geven.
Dan zult u Mij aanroepen en heengaan, u zult tot Mij bidden en Ik zal naar u luisteren. U zult Mij zoeken, wanneer u naar Mij zult vragen met heel u hart. Ik zal door u gevonden worden, spreekt de HEERE, Ik zal een omkeer brengen in uw gevangenschap.’
Opdracht 15
Denk samen na over Jeremia 29:11-14a. Wat wil je erover zeggen?
Ben je ontmoedigd?
Heb je een laag zelfbeeld gekregen door aangeleerde hulpeloosheid? Wat is dat? Waardoor ben je ontmoedigd? Is je wilskracht erdoor gebroken?
Aangeleerde hulpeloosheid
De bekende counselor dr. Neil Anderson geeft ons door: ‘De meeste aangeleerde hulpeloosheid is het resultaat van ervaringen uit onze kindertijd. Door het gemis van Gods aanwezigheid in ons leven en de kennis van Zijn weg, leerden we hoe we moesten overleven, onszelf verdedigen en beschermen.’
Anderson gaat verder: ‘Velen voelen zich verslagen vanaf het begin, omdat de boodschappen die ze van de wereld ontvingen vaak negatief waren: ‘Dat kan jij niet, laat mij dat maar doen. Je bent te klein of te dom. Jij zult nooit wat voorstellen. Het is een ellendige wereld daarbuiten, dus wees voorzichtig en zorg voor rugdekking.’ Met deze boodschappen is het niet gek dat we denken dat we niets kunnen.’
Word geen olifant aan een paaltje
Ik toon met het volgende voorbeeld aan wat een ongezonde onderwerping uitwerken: In een rondtrekkend circus komt het voor dat men een jonge olifant vastzet met een touw aan een paaltje. Het jonge dier zal in het begin hebben geprobeerd om zich los te rukken. De kleine olifant was daarvoor toen nog niet sterk genoeg. Een kind zou nog kunnen bedenken in vergelijkbare hulpeloze situatie: ‘Wacht maar als ik groter ben!’
Op den duur doet de olifant geen moeite meer om los te komen. In het circus wordt er nog meer dressuur op het onderworpen beest toegepast.
Na verloop van tijd is het volwassen dier echter groot en sterk genoeg om het paaltje uit de grond te trekken. Toch zal de olifant dit niet doen. Zodra het touw strak wordt getrokken aan het paaltje, onderwerpt het grote dier zich aan de aangeleerde onderworpenheid van de jonge jaren. Vanbinnen is de grote olifant nog steeds het kleine olifantje gebleven.
Op deze wijze kunnen kinderen worden opgevoed tot hulpeloosheid, en niet tot volwassenheid. Tot welke persoonlijkheid zal een ‘onderworpen kind’ zich ontwikkelen? Bij de één kan het misschien een zwakke plek blijven, terwijl de ander het autoritaire gedrag van een ouder kan gaan kopiëren. Als zo iemand zich vernederd en afgewezen voelt, zal er een neiging zijn zich steeds weer te bewijzen.
Je eigenwaarde kan hierdoor in de grond zijn geboord. Hoe heeft jouw identiteit zich ontwikkeld? Weet je wel wie je bent, en wat je nog kunt bereiken? Hoeveel ben je waard voor God?
Het is dus belangrijk dat je vanaf je vroegste jeugd al een boodschap van hoop meekrijgt. Daardoor kan je wilskracht sterk worden je karakter zich gezond ontwikkelen. Hoe dat bij ons is gegaan, willen we bespreken in de kleinere gespreksgroepjes.
Opdracht 16
a. Wat vind je van de tekst van Neil Anderson over ‘aangeleerde hulpeloosheid’?
b. Wat denk je van de voorbeelden van de dieren?
c. Wat herken je ervan in je eigen leven?
d. Welke invloed heeft het gehad op je eigenwaarde, identiteit, wilskracht en karakter?
De Heiland wil ons helen
Het Evangelie geeft ons nieuwe hoop! Hierin worden wij uitgenodigd om tot Jezus te gaan voor onze redding en ons herstel. Door Jezus Christus gaan ontdekken we ontdekken hoe kostbaar en waardevol we zijn!
Luister maar eens naar het bemoedigende lied ‘Kleine vogel’ van Elly & Rikkert. Misschien herken je jezelf wel in de kleine uit het nest gevallen vogel, of lijk je op de bloem met de gebroken knop.
Let op de woorden van het lied: ‘Wie wil Zich over jou ontfermen en je beschermen? Kruip niet weg van Hem, wees maar niet bang. Hier is Zijn hand, Hij zal je wonden helen, Hij zal je helen totdat je bloeien kan.’
Hier volgt het lied:
YouTube-video Kleine vogel – Elly & Rikkert
Opdrachten:
Opdracht 17
a. Wat is herkenbaar in het lied ‘Kleine vogel’?
b. Wat denk je van het zelfbeeld van deze ‘kleine vogel’?
c. Waardoor kun je als het ware ‘vleugellam’ zijn en maar niet tot bloei komen?
d. Hoe kun je nieuwe kracht ontvangen om te ontplooien?
Hoe wordt Jezus, de Heiland, ons hierin getoond?
Samen lezen Lukas 19:1-10
In Lukas 19:10 klinkt het ons bemoedigend in de oren: ‘Want de Zoon des mensen is gekomen om te zoeken en zalig te maken wat verloren is.’ In Luk.15:1-2 lezen we over Jezus: ‘Al de tollenaars en de zondaars nu kwamen bij Hem om Hem te horen. En de Farizeeën en de schriftgeleerden morden onder elkaar en zeiden: Deze Man ontvangt zondaars en eet met hen.’
Opdracht 18
a. Wat vind je bemoedigend in deze teksten?
b. Als je er goed nadenkt over deze twee verzen, wat zegt dit eigenlijk over Jezus en Zijn optreden?
Jezus is als het Licht in onze duistere wereld gekomen. Hij wil ons verlichten. Wil je Hem volgen? Jezus verzekert ons Johannes 8:12: ‘Ik ben het Licht der wereld; wie Mij volgt, zal beslist niet in de duisternis wandelen, maar zal het licht van het leven hebben.’
Wat is onze reactie?
Jezus is de Heiland (dat betekent letterlijk: Redder, Bevrijder en Heler). In het Evangelie komt Jezus nog steeds tot ons. Laten we een ogenblik stil zijn, onze ogen sluiten, en nadenken over de volgende vraag:
Opdracht 19
Bedenk voor jezelf: Hoe wil ik nu al reageren op deze ‘opzoekende liefde’ van Jezus, de Heiland? Je mag er ook al iets over zeggen.
Opdrachten en beloften
In de Bijbel gaat het vaak over opdrachten en de daaraan verbonden hoopvolle beloften van God. Hij wil dat wij Hem gehoorzamen, en dat wij Hem zullen zoeken met heel ons hart. Hij belooft daarbij naar ons te luisteren. Wij zullen Hem dan vinden.
We kunnen nog vastzitten aan een verslaving, aan emotionele beschadigingen, pijnlijke herinneringen, gevoelens van afwijzing, boosheid en angst. Gelukkig kan er een omkeer komen vanuit de problemen die ons innerlijk gevangen houden.
Wat houd je nog gevangen?
Opdracht 20
a. Hoe kunnen wij volgens deze teksten weer hoop en moed krijgen?
b. Waarom zijn hoop en toekomstperspectief zo belangrijk voor jou?
c. Waardoor kunnen wij negatief over onszelf en God gaan denken?
d. Heb je wel te maken gehad met misleidende gedachten? Wat kunnen deze met ons doen?
Samen Lezen Jesaja 55:6-9
In Jes. 55:8-9 laat God ons weten dat Zijn gedachten veel hoger zijn dan onze gedachten. (de verzen 6-7). Heb je dat al bedacht?
Opdracht 21
a. Wat vind je bemoedigend aan deze teksten?
b. Wanneer heb je wat aan deze rijke beloften van God?
Bemoediging uit Psalm 103
Kijk eens naar de rijke beloften van God in Psalm 103. Let erop wat Hij je allemaal kan geven.
Opdracht 22
a. Welke tekst in Psalm 103 spreekt je aan? Heb je er een vraag over? Laten we een rondje doen in het groepje, en er over nadenken.
b. Wat heb je nodig van wat er in Psalm 103 wordt genoemd?
Zullen we er voor bidden? Zijn er meer gebedspunten?
Onderling gebed
Let op de trouw van God. Vertrouw je biddend aan Hem toe met het volgende lied:
YouTube-video Heer, U bent altijd bij mij
Wil je met het volgende lied samen met ons Jezus (weer) belijden als jouw Heer?
YouTube – Sela U bent de God, Die roept
Afwijzing, gekwetste eigenwaarde, leegte en trots
Veel mensen gaan tegenwoordig gebukt onder gevoelens van afwijzing, angst, boosheid, gemis en eenzaamheid. Dit heeft vaak te maken met een pijnlijk verleden, door afwijzing en/of traumatische ervaringen. In veel gevallen heeft dit al plaatsgevonden vanaf de vroege kinderjaren.
Afwijzing kan ons leven kapot maken. Veel jongeren worden er door verscheurd. Ze haken af en slaan op de vlucht. In de gevarenzone ontstaan nog meer barsten. Afwijzing kan er zijn in het gezin, in de klas en in de kerk. Afwijzing en onbegrip in de gemeente waar we bij willen horen, kan ons erg beschadigen. In ons land wordt je al gauw bekritiseerd en veroordeeld. Gevolgen van afwijzing zijn angst en boosheid. Velen worden er door verteerd.
Het gevolg is dat veel mensen zich opwinden over het geleden onrecht. Ze kunnen opgeblazen worden van boosheid en gepantserde trots. Ze zijn te diep vernederd. Hun ego is gekwetst. Ze maken zich sterk, en willen indruk maken op anderen, om te voorkomen dat ze weer omlaag worden geduwd. Ze houden zich op een zogenaamd veilige, maar ook eenzame afstand, om niet weer beledigd te worden. Je blijft wel met je ‘gekwetste ik’ (ego) zitten.
Je hebt dan de bevrijdende blazende wind van de Heilige Geest nodig. Daarvoor moet je nederig luisteren naar het Woord van God, waarheid gehoorzaam zijn, en geloven in Jezus Christus als jouw persoonlijke Verlosser.
Hoe worden we bevrijd van een pijnlijk ego?
De bekende prediker Tim Keller, uit New York City, heeft het boekje ‘Bevrijd van je zelf’ geschreven. Hij wijst ons daarin de weg naar echte christelijke blijdschap.
Tim geeft aan dat er iets grondigs mis kan zijn met ons gevoel van eigenwaarde, met onze identiteit. Hij geeft ons door dat het menselijk hart zijn identiteit normaal gesproken bouwt op iets buiten God. Dat is onze natuurlijke toestand zonder geloof. Je ziet dat om je heen gebeuren.
Tim Keller stelt verder: ‘Geestelijke trots is de illusie dat wij in staat zijn om ons eigen leven te leiden, ons gevoel van eigenwaarde te bepalen, en een doel te vinden dat groot genoeg is om ons leven zin te geven zonder God.’
Als een te ver opgeblazen ballon
Tim Keller vergelijkt onze ego met een ballon. In de Bijbel wordt gezegd dat het ego dan te ver opgeblazen en opgezwollen is door trots (in 1 Kor.4:6). Tim verklaart ons dat de natuurlijke toestand van het menselijk ego leeg, pijnlijk, druk en kwetsbaar is.
De opgeblazen ballon van onze ego is wel vol lucht, maar intussen ook leeg. We gaan kijken hoe onze innerlijke leegte, pijn en kwetsbaarheid kan worden opgevuld door de liefde, vrede en blijdschap van God.
Kijk maar eens naar de volgende afbeeldingen:
Het gekwetste ego wil de eigenwaarde steeds meer opblazen. Het trekt voortdurend de aandacht.
Als de ballon lucht en aandacht verliest, wordt er weer druk uitgeoefend om de leegte zelf op te vullen. Dit gebeurt door je met anderen te vergelijken en op te scheppen. Zelfs gekwetste verslaafden komen nog met sterke verhalen om indruk te maken.
Blijven blazen en leeglopen…
Iemand met een te hoge eigendunk loopt gevaar om leeg te lopen, terwijl iemand met een minderwaardigheidscomplex al voor een groot deel is leeggelopen.
Door gebrek aan alternatieven blijft men maar blazen en leeglopen…
Er wordt nieuw leven ingeblazen!
Door het geloof vinden we aansluiting bij God. Dan wordt er nieuw leven in ons geblazen. Jezus leert ons over het werk van de Heilige Geest in Johannes 3:8: ‘De wind waait waarheen hij wil en u hoort zijn geluid, maar u weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heengaat; zo is het met iedereen die uit de Geest geboren is.’ Iemand die uit de Geest geboren is, krijgt toevoer van liefde, vrede en geluk.
De geest (pneuma) en ziel (psuchē) van de mens zijn onzichtbaar. De geest is het deel van de gelovige mens, waarmee Gods Geest Zich verbindt (Rom.8:16). Je kunt in een mens dus onderscheiden: zijn Godbewustzijn (zijn geest), zijn zelfbewustzijn (zijn ik, ego, ziel of psyche) en het stoffelijk deel, namelijk zijn lichaam (het bewustzijn van zijn omgeving). De zielsuitingen zijn: verstand, gevoel en wil. In de geest of in je hart kun je de (aanwezigheid van) God en Jezus Christus ervaren.
In het Paradijs herkende de mens God in de merkbare blazende wind (de ruach). In Johannes 3 heeft Jezus het bij de wedergeboorte ook over de blazende wind. Het Griekse woord ‘pneuma’ betekent zoals het Hebreeuwse ‘ruach’: geest of wind. In Zijn werking lijkt de Heilige Geest op de (blazende) wind. Dit was zichtbaar tijdens de Pinksterdag.
Als de Geest ons vervult, hoeven we onze stand niet meer op te houden. Onze ego wil dan nederig ontvangen. We worden dan bevrijd van onszelf en onze te hoge eigendunk. We horen dan bij Jezus en willen innerlijk op Hem gaan lijken. Hij zegt tegen ons in Matth. 11:29: ‘Leer van Mij dat ik zachtmoedig ben en nederig van hart; en u zult rust vinden voor uw ziel.’
Als we weten dat we bij Jezus horen, zal kritiek, de mening van anderen en afwijzing ons niet meer zozeer raken. Door het geloof in Jezus, en mijn band met Hem, ben ik aanvaard en geliefd door God. In Jezus vind ik dan mijn nieuwe identiteit en waarde. Hij gaf Zijn leven voor mij. Voor mijn Verlosser ben ik dan kostbaarder dan alle juwelen op aarde.
Tim Keller vraagt zich hierom ook af: ‘Waarom maken we ons dan nog druk over afwijzing? Waarom maken we ons dan nog druk over miskenning? Waarom maakt het ons dan nog uit hoe we eruitzien in de spiegel?’
Ter afsluiting lezen: Mattheüs 11:28-39
Wat je ook gedaan hebt. Weet je dat er vergeving en genezing is bij God? Aan het kruis heeft Jezus alles volbracht voor zondaren zoals wij. Let op de bemoedigende woorden in het volgende lied:
YouTube-video Gerald Troost – Wat je ook gedaan hebt.
Opdrachten
Denk eens na over de uitnodigingen in de Bijbel en het lied.
23. Wat kan een reden zijn om er niet positief op in te gaan?
24. Waarom is het goed voor je om dan toch maar tot God te komen zoals je bent, met alles wat je gedaan hebt?
25. Ben je wel eens bemoedigd vanuit de Bijbel? Heb je iets van de liefde van God ervaren?
26. Opschrijven voor jezelf:
Welke afwijzing heb je ervaren in je kinderjaren en jeugd?
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
27. Opschrijven voor jezelf:
Wat had je graag ontvangen in je opvoeding en jeugdjaren, dat nog voelt als een gemis?
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Volgens Derek Prince zijn er drie soorten afgewezen mensen te noemen die negatief reageren op afwijzing:
1. Mensen die eraan toegeven.
2. Mensen die zich goed houden, maar die het probleem bedekken.
3. Mensen die hard terugvechten.
28. Herken je jezelf in één van deze drie reacties? Hoe dan wel?
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Derek schrijft: ‘God biedt ons volledige acceptatie aan, maar het ons realiseren van Zijn liefde wordt vaak geblokkeerd door de verstrekkende gevolgen van afwijzing, beschaamd vertrouwen en verlegenheid.’
29. Opschrijven voor jezelf:
Wat vind je van deze stelling van Derek Prince?
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
30. Samen delen:
Er is nu een gelegenheid om met anderen in de hele groep te delen wat je hebt opgeschreven bij de opdrachten 3 t/m 6. Het is niet verplicht, en je mag het ook later delen in een klein groepje of met iemand van de leiding.
Samen met Jezus ben je oneindig veel waard
Hoe worden we geestelijk verrijkt?
Vanuit het rijk van het licht worden ons heerlijke zaken aangeboden, die door het geloof in Jezus Christus tot ons kunnen komen. Je kunt het zien op de afbeelding.
Jezus biedt ons als de goede Herder geloof, hoop, liefde, vergeving, heling en leiding. Wij dienen dan wel een gelovige onderdaan te zijn van Zijn hemels Koninkrijk. Dit worden we door het liefdesaanbod van Koning Jezus. Hij nodigt ons in het Evangelie om Zijn bruid te worden. Hij wil Zijn verworven genadegaven uitdelen aan onwaardige zondaren. Door deze genadegaven kunnen wij werkelijk gelukkig worden. Door Hem wordt ons leven pas echt waardevol.
Wat denk je hoeveel verloren zondaren waard zijn voor de Heiland?
Hoeveel is de bruid van Jezus Hem waard?
Weet je hoe lief God de wereld heeft gehad in het geven van Zijn eniggeboren Zoon? (Joh. 3:16). Wie kan de kostprijs van de losprijs berekenen? Dat is meer dan alle rijkdommen van deze aarde.
Voor wie heeft Jezus willen lijden? Aan wie dacht Hij? Hij dacht aan al de gelovigen, de bruidskerk. Dit was de vreugde die Hem was voorgesteld. We lezen over Jezus in Hebr. 12:2: ‘Hij heeft om de vreugde die Hem in het vooruitzicht was gesteld, het kruis verdragen en de schande veracht.’
Hoeveel zijn we waard voor Jezus, als we in het Evangelie tot Hem worden genodigd? Laat de tekst van het volgende lied maar op je inwerken.
Onderling gebed
Zelfbeeld, eigenwaarde en gedrag
Hoe zie jij jezelf? Wat is jouw zelfbeeld? Welke waarde gaat iemand aan zichzelf toekennen als hij zich afgewezen voelt? Iemand met weinig eigenwaarde is vaak herkenbaar aan zijn gedrag.
Daarbij kan door afwijzing ook het zelfvertrouwen zijn gekelderd. Het heeft allemaal met elkaar te maken. Daarom geven we er in dit artikel uitgebreid aandacht aan.
In het boekje ‘Wie ben je’, met de ondertitel ‘Ontdek je eigenwaarde in Christus’, zegt een zekere David: ‘Ik durfde niet op te komen voor mezelf omdat ik bang was om afgewezen of gepest te worden. Dat was namelijk al zo vaak gebeurd. Ik was meer gericht op de ander, in de hoop dat de ander mij zou accepteren en ik er bij zou horen. Dat maakte dat ik mezelf heb verloren. Ik kon niet mezelf zijn.’
Heb je jezelf wel eens afgevraagd toen je boos was en negatief bleef reageren: ‘Waarom gedraag ik me zo?’ Boosheid zegt namelijk iets over jezelf, je zelfbeeld, je emoties en je karakter. Voor herstel moet je het durven uitspreken, en er geen muur omheen bouwen. Als je boosheid en angst niet durft te benoemen en te bespreken, ontstaan en benauwende muren in je leven.
Vanuit het genoemde boekje wordt op blz. 47 een hint gegeven om therapeutisch om te gaan met boosheid. Je kunt het ook gebruiken voor angst, afgunst, twijfel en andere zaken die door afwijzing kunnen zijn gaan voortwoekeren in je leven. Bij vergeving moet je ook denken aan het kunnen vergeven van jezelf.
Zie het als een opdracht, om er vrij van te komen.
Opdracht 31
Kies maar uit wat bij je past en vul het verder aan:
Ik voel me boos, omdat ik denk dat ik machteloos ben
Ik voel me boos, omdat ik denk dat ik niet gewaardeerd word
Ik voel me boos, omdat ik denk dat ik niet gehoord word
Ik voel me boos, omdat ik denk dat mij onrecht is aangedaan
Ik voel me boos, omdat niemand me begrijpt
a. Ik voel me boos, omdat …
Doe hetzelfde met angst, afwijzing, afgunst en twijfel, depressiviteit, vergeving:
b. Ik voel me angstig, omdat …
c. Ik voel me afgewezen, omdat …
d. Ik ben afgunstig of jaloers, omdat …
e. Ik twijfel, omdat …
f. Ik ben depressief, omdat …
g. Ik kan niet vergeven, omdat …
Opdracht 32
Het is ook belangrijk dat je kunt benoemen waar je min of meer al van bent bevrijd. Je kunt ook aangeven dat het al de goede kant uitgaat op de weg naar herstel. Zijn er al bepaalde muren van pijn en zorg in je leven afgebroken? Hoe is dit gebeurd? Wil je er iets van delen in de groep? Het kan bemoedigend en goed zijn voor anderen, om te zien hoe je op de weg van herstel kunt komen.
Geef maar aan wat hoe het bij je is gegaan:
a. Ik voel me niet meer zo boos, omdat ik …
b. Ik voel me niet meer zo angstig, omdat …
c. Ik voel me niet meer zo afgewezen, omdat …
d. Ik ben niet meer zo afgunstig of jaloers, omdat …
e. Ik twijfel niet meer zo, omdat …
f. Ik ben niet meer zo depressief, omdat …
g. Ik kan nu wel vergeven, omdat …
Afwijzing opent gevaarlijke deuren
Volgens Derek Prince opent afwijzing de deur voor verschillende andere negatieve, verwoestende krachten, om iemands leven binnen te komen.
Door afwijzing ontstaan
persoonlijke problemen en verslavingen
We kunnen daarmee deuren openen voor geesten van angst, jaloezie en haat. Als je in de steek bent gelaten, kun je worden gekweld door gevoelens van geleden onrecht, verraad en schaamte. Je kunt dan bang zijn om andere mensen te ontmoeten, of om hen recht in de ogen te kijken. Hierdoor ga je jezelf afschermen voor anderen. Je kunt dan door zelfmisleiding steeds meer denkbeeldige vijanden gaan zien, terwijl dit niet zo hoeft te zijn. Je verliest dan het zicht op de werkelijkheid. Je schiet dan in de verdediging, als kanon ‘De leugenaar’ op de Boulevard in Vlissingen.
Een meisje schreef me eens: ‘Ik ben zo vol van machteloze woede en verdriet, alles is gebroken in me, iedereen keert zich tegen me. Ik kan zo niet schrijven. Als ik dan door iedereen gehaat word, vind ik het niet waard meer om te leven. Je denkt natuurlijk: is ze weer eens bezig met zelfmedelijden! Nou, je denkt maar. Niemand snapt me.’
Muren van boosheid en angst
Er zijn ook gepantserde mensen, die door hun wantrouwen de controle niet uit handen durven te geven naar God toe. Het kwaad kan zich tegen jezelf gaan keren. Je kunt dan een muur gaan optrekken om je heen, om jezelf te beschermen.
Het kan dan juist een verstikkende ruimte voor je gaan worden! Hoe je eruit kunt ontsnappen, kun je verderop zien in het volgende plaatje.
Opdracht 33
Denk na over de twee afbeeldingen op de opgebouwde muren. Je kunt bij het eerste plaatje opschrijven waarmee jij voorheen een muur om je heen hebt opgetrokken. (Er is ruimte genoeg rondom de afbeelding.)
Je kunt de stenen benoemen (bijvoorbeeld: afwijzing, boosheid, afgunst, angst, niet kunnen vergeven, trots, geleden onrecht, verraad, geschonden vertrouwen, schaamte, verlegenheid, weinig eigenwaarde, enz.).
Je kunt bij de afbeelding hieronder opschrijven (op het poortje of rondom het plaatje) hoe je een opening hebt kunnen maken, of hoe je mogelijkheden hebt gevonden om eruit te kunnen komen voor jezelf en in het contact met anderen (bijvoorbeeld: vertrouwen, liefde, geloof, hoop, vergeving, nederigheid, waarheid, eerlijkheid, bekering, fouten toegeven en belijden, wijsheid, iets rechtzetten, acceptatie, je veilig weten, enz.).
Opdracht 34
Praat samen na over wat je hebt ingevuld: hoe het bij je was, en wat je er aan hebt gedaan om de vervelende situaties te verbeteren en op te lossen.
Samen lezen Psalm 27:7-10
Opdracht 35
a) Wat valt je op bij deze woorden van David tot God?
b) Waaruit blijkt zijn geloofstaal?
c) Hoe kun je God zoeken en vinden?
d) Wat denk je van vers 10: ‘Maar de HEERE zal mij aannemen’?
Samen lezen Psalm 27:1
‘De HEERE is mijn licht en mijn heil, voor wie zou ik vrezen? De HEERE is mijn levenskracht, voor wie zou ik angst hebben?’
Opdracht 36
a) Waarom is deze tekst zo belangrijk voor ons?
b) Hoe kun je dit voor jezelf geloven?
Onderling gebed
Met het volgende lied kun je weer je toewijding aan God uitzingen:
Abba, Vader, U alleen,
U behoor ik toe.
U alleen doorgrondt mijn hart,
U behoort het toe.
Laat mijn hart steeds vurig zijn,
U laat nooit alleen.
Abba, Vader, U alleen,
U behoor ik toe.
Abba, Vader, laat mij zijn
slechts van U alleen,
Dat mijn wil voor eeuwig zij
d’ uwe en anders geen.
laat mijn hart nooit koud zijn, Heer.
laat mij nimmer gaan.
Abba, Vader, laat mij zijn
slechts van U alleen.
YouTube-video opwekking 136 Abba, Vader
Leven in vrijheid
Een jonge adelaar bij de kippen
Ken je het verhaal van de jonge adelaar die lange tijd niet tot de juiste bestemming kwam. Dat is een goed voorbeeld van iemand die door emotionele beschadigingen, moedeloosheid of verslavingen niet tot zijn doel komt. Ze liggen als de gekwelde vogel laag op de grond, met een angstig laag zelfbeeld. Je ziet het op de foto van de jonge roofvogel. Het beestje moet er niet in gaan berusten, maar een hogere bestemming gaan ontdekken. Hoe zal het verlangen daarnaar kunnen worden opgewekt?
Deze roofvogel is door een boer uit de omgeving als hulpeloos jong vogeltje gevonden in de bergen. Die heeft het eenzame diertje vervolgens bij de kippen in het grote hok opgesloten. Zodoende is de opgroeiende vogel tam geworden tussen de kippen. Het dier at mee van het kippenvoer en ging zich gedragen als de kippen. Daardoor leerde hij ook niet te vliegen of te jagen naar voedsel. Het werd de verwende vogel dagelijks voorgeschoteld.
De adelaar werd steeds groter, maar bleef innerlijk zo klein en afhankelijk als een kip. Het was geen gezicht: net een puber die met peuters in een box zit. De adelaar deed nog geen vlieg kwaad. Op den duur werd hij zelfs gepest door andere kippen.
Hij had geen ruimte om zich te ontwikkelen, en hij streefde ook niet naar een hoger doel. Hij zat duidelijk op de verkeerde plaats, waar hij zijn vleugels niet kon uitslaan. Zelfs buiten het hok gedroeg hij zich nog als de scharrelende kippen, terwijl hij vleugels had om te vliegen. Hij maakte wel onbeholpen fladderende bewegingen, maar had zijn mogelijkheden nog niet ontdekt.
Toen werd de adelaar naar de bergen gebracht, waar zijn oorsprong lag. Daar ademde hij de frisse berglucht in. Hij zag ook de uitdagende omgeving, en hoorde het roepen van andere adelaars, die in de vrijheid leefden. Zijn bloed begon sneller te stromen, en er ging een tinteling door zijn lichaam. Hij zag de jongere adelaars van zijn leeftijd ontspannen zweven. Anderen maakten een duikvlucht voor een verse prooi. Toen strekte hij zijn vleugels uit. Probeerde en probeerde… Hij vloog op, en merkte dat hij kon vliegen.
Daarna steeg de adelaar al hoger en hoger op. Hij was in zijn element op de plaats waar hij hoorde te zijn, de plaats van zijn bestemming. En zo kwam hij tot zijn doel: een roofvogel die zichzelf zelfstandig kan voeden en ontplooien.
Opdrachten
37. Wat kun je van dit voorbeeld van de adelaar leren als je te laag over jezelf en je mogelijkheden denkt?
38. Wat is jouw toekomstperspectief?
39. Waarom is het verlangen streven naar een hoger doel en bestemming goed voor ons?
40. Hoe zie jij voor jezelf de zinnen uit het bekende lied:
‘Jezus, vol liefde, U wilt ons leiden… kom tot Uw doel met een ieder van ons!’
Het Evangelie roept behoeftige mensen tot een hoge bestemming
Het Evangelie zie je dat er veel wordt beloofd aan behoeftigen met een geestelijk gebrek of gemis. Jezus is de vervulling van de beloften uit Jesaja 61:1-3. Dat ziet op een jubeljaar, een jaar van vrijlating en een vervulling van gebrek. Je kunt dan net als de adelaar worden losgelaten in vrijheid en tot een heerlijke bestemming komen. Je leven komt dan in de lift. Je mag het hogerop gaan zoeken!
Jezus geeft meer dan een jubeljaar. Hij geeft ook genezing en herstel. Zij die gebroken zijn van hart, die geestelijk gevangen zijn, treuren en benauwd zijn, worden bemoedigend aangesproken door God, Die ons kan en wil helpen.
Er zijn rijke beloften van God in het Evangelie
Jezus zegt van Zichzelf in Luk. 4:18-19: ‘De Geest van de Heere is op Mij, omdat Hij Mij gezalfd heeft; Hij heeft Mij gezonden om aan armen het Evangelie te verkondigen, om te genezen die gebroken van hart zijn, om aan gevangenen vrijlating te prediken en aan blinden het gezichtsvermogen, om verslagenen weg te zenden in vrijheid, om het jaar van het welbehagen van de Heere te prediken.’
Je ziet hierin dat er een rijk, bemoedigend Evangelie is voor aan mensen die geestelijk herstel nodig hebben. Dit geldt dus ook voor hen die gevangen zitten in hun verslaving. Door Jezus is er vrijheid en herstel mogelijk voor verslagen en verslaafde mensen, die hun innerlijke pijn willen verdoven.
Denk na over het volgende lied:
YouTube-video Elly en Rikkert Mijn juk is zacht
Het lied past ook bij het voorbeeld van de adelaar. Er wordt in gezongen: ‘Mijn last is licht en Mijn juk is zacht; Ik ben je schild en Ik ben je kracht, en Ik maak je vrij als een vogel, die vliegt zonder gewicht… Ik maak je los, van alles wat je bindt…
Kom dan bij Mij, nu is het tijd, spreid nu je vleugels… Want Ik til je uit boven elke pijn; en heel de weg zal Ik bij je zijn, en Ik voer je veilig omhoog naar een heerlijk vergezicht…
Opdrachten
41. Wat vind je van de hoopgevende woorden van dit lied, waarin je boven jezelf wordt uitgetild, en in vrijheid mag gaan leven?
42. Hoe kun je boven de pijn worden uitgetild?
43. Hoe wordt de acceptatie door God en de liefde van Jezus verwoord in het lied ‘Mijn juk is zacht’? Hoe komt dit bij jouw over?
Herstel is nodig als het leven pijn doet
Geestelijke groei kan worden tegengehouden door twijfel, geestelijke gebreken en psychische problemen. Door emotionele beschadigingen kan de wil dan weer worden verzwakt en kwade machten weer nieuwe kansen krijgen om in onze gedachten te infiltreren.
Emotionele beschadigingen blokkeren
de vooruitgang in het geestelijk leven
Na een heerlijke periode van eerste liefde kunnen de onopgeloste problemen van voorheen weer de kop op steken.
Na de acceptatie van Jezus kan er dus nog steeds de pijn van de afwijzing door mensen aanwezig zijn. De resten van angst en boosheid uit het verleden moeten dan nog herstellen, en worden geheeld door de trouwe zorg van de goede Herder.
Als het leven nog pijn doet, is er vaak een langer proces herstel nodig. Misschien is het volgende lied van Reni & Elisa Krijgsman herkenbaar en bemoedigend.
YouTube-video als het leven soms pijn doet – Reni & Elisa Krijgsman
Opdracht 44
Wat spreekt je aan in de woorden van Jezus in Luk. 4:18-19?
Opdracht 45
Denk samen na over Matth. 11:28-30, waar Jezus ons uitnodigt en leert: ‘Kom naar Mij toe, allen die vermoeid en belast bent, en Ik zal u rust geven. Neem Mijn juk op u, en leer van Mij dat ik zachtmoedig ben en nederig van hart; en u zult rust vinden voor uw ziel; want Mijn juk is zacht en Mijn last is licht.’
Opdracht 46
In het lied wordt gezongen dat God je vrij maakt als een vogel, die vliegt zonder gewicht… ‘want Mijn juk is zacht en Mijn last is licht’. Hoe kan dat gebeuren?
Opdracht 47
Wat bemoedigt je in de vorige drie opdrachten en de tekstgedeelten in Lukas en Mattheüs?
Gelovigen zijn tot vrijheid bevrijdt
Gelovigen worden opgeroepen in Galaten 5:1: ‘Sta dan vast in de vrijheid waarmee Christus ons vrijgemaakt heeft, en laat u niet weer met een juk van slavernij belasten.’ Vanuit de grondtekst staat er dat we ‘tot vrijheid zijn bevrijdt’. We worden bevrijdt door de Waarheid. Jezus is de Bevrijder.
Opdracht 48
Bespreek Galaten 5:1: ‘Sta dan vast in de vrijheid waarmee Christus ons vrijgemaakt heeft, en laat u niet weer met een juk van slavernij belasten.’ Wat kan er mis gaan als je al gelooft. Hoe kun je dit (samen) voorkomen?