Copyright: Jan A. Baaijens, pastorale hulpverlening.

Hoe kunnen wij het eenzaamheidsvirus overwinnen?

Ongeveer een miljoen mensen in Nederland voelden zich voor de coronacrisis al  eenzaam, dat is gemiddeld 43% van de volwassen bevolking van ons land.

De eenzaamheid neemt toe met de leeftijd. Ruim de helft van alle 55-plussers voelt zich eenzaam. Het gaat daarbij vooral om mensen die geen vrienden hebben. De meeste eenzame mensen wonen in Limburg en Zeeland. De angst en eenzaamheid is uiteraard sterk toegenomen sinds de uitbraak van corona en de sociale beperkingen vanaf maart 2020. Waarschijnlijk geldt het volgende voor onze bevolking:

Niet eerder voelden zoveel mensen in Nederland zich alleen

Er komen steeds meer alleenstaanden in Nederland. Inmiddels vormen drie miljoen mensen een eenpersoonshuishouden, dat gaat om één op de vijf huishoudens. Hoe beperkt zijn hun contacten geworden door de crisis?

Koning Willem-Alexander geeft aan in zijn toespraak van 20 maart 2020, wat betreft de huidige situatie: ‘Het coronavirus kunnen wij niet stoppen. Het eenzaamheidsvirus wel! Laten we samen zorgen dat niemand zich in de steek gelaten voelt.’

Hoe kunnen we het eenzaamheidsvirus overwinnen?

Op 3 april 2020 werd bekendgemaakt na onderzoek, dat de helft van de jongeren tussen de 18 en 25 jaar voelt zich eenzamer door de coronacrisis. Ruim een kwart van de Nederlanders tussen de 25 en 45 is single. In deze tijd van isolatie leven zij nog meer alleen. Dit kan leiden tot psychische klachten, zoals angst en depressie.

Alleen kun je het eenzaamheidsvirus niet overwinnen. Het is wel mogelijk om het samen te doen in de Naam van Jezus.

Het volgende lied uit  Johannes de Heer is nog steeds actueel. Laten we elkaar zingend aanmoedigen, en bedenk het voor jezelf:

Ga niet alleen door ’t leven, die last is u te zwaar.

Laat Eén u sterkte geven: ga tot uw Middelaar!

Er is zoveel te klagen, er is zoveel geween

en zoveel leed te dragen, ga niet alleen

Eenzaam, maar niet alleen

Je kunt jezelf eenzaam voelen als je alleen bent, maar dat hoeft niet zo te zijn. Als je jezelf door het geloof verbonden weet met God, kun je eenzaam zijn, maar dan ben je niet alleen. Hij is dan bij je en met je, ook al ervaar je Zijn nabijheid niet.

Eenzaamheid is wel pijnlijker als er anderen bij zijn. Emotioneel is er dan geen contact. Niet iedereen die alleen is, voelt zich ook eenzaam.

koningin Wilhelmina (1880-1962) regeerde van 1898-1948. Toen ze in haar ouderdom weer prinses der Nederlanden was, voltooide ze in 1955 haar boek ‘Eenzaam maar niet alleen’. Ze verklaart daarin over haar persoonlijk geloofsleven: ‘Vóór alles gaat mij de omgang in het verborgene met Christus. Deze heeft mij, zoals ik reeds mocht opmerken, in staat gesteld de taak te volbrengen, die ik bijna vijftig jaar te midden van mijn volk en staande in het volle leven heb mogen vervullen. Hoe verlossend heeft die verborgen kracht in de vele moeilijke ogenblikken van mijn leven voor mij gewerkt.’

Met God erbij ben je niet alleen!

Dat komt ontroerend dichtbij in het bekende lied van Sela: ‘Ik zal er zijn’. Het staat ook in Opwekking  770. De tekst is van Hans Maat.

Bemoedig elkaar!

Wat kun je iemand in eenzaamheid, angst en depressie geven?  Hoe kun je er zijn voor een mens in nood? Wat kun je doen  in een tijd van isolatie, zoals in deze coronacrisis. Kun je er ook op lichamelijke afstand nog zijn voor de emotioneel en geestelijk gewonde eenling, de het uitroept: ‘Ik heb niemand!’

Een predikant kreeg eens een Bijbel in handen dat had toebehoord aan een meisje, dat na een lange periode van ziekte uiteindelijk was gestorven. Voorin het bijbeltje had ze een versje (uitgeknipt uit een tijdschrift) geplakt. Het voor haar zo belangrijke gedichtje bevat ongeveer de volgende zinnen:

Het was slechts een zonnige glimlach; het was slechts een vriendelijk woord,

maar ’t verdreef toch droevige nevelen, en ’t heeft sombere gedachten verstoord.

Het was slechts een hartelijk knikje; de troostende druk van en hand;

toch was ’t als de boog in de wolken, die hemel en aarde omspant.

Een glimlach kan smarten verzachten; een woord kan bevrijden van druk;

een handdruk kan zonden verhinderen, vernieuwen geloof en geluk!

Het kost toch zo weinig om te geven een woord, een helpende hand of een lach;

maar arm, dor en koud is het leven voor wie zó niet te geven vermag.

Bemoedig en wees bemoedigd! Paulus wekt ons op in Gal. 6:9: ‘En laten we niet moe worden goed te doen, want te zijner tijd zullen zij oogsten, als wij niet opgeven.’

‘Ik heb niemand.’

In Jeruzalem was een bron, die genoemd werd het badwater van Bethesda (dat betekent: huis van medelijden). In Joh. 5:5 lezen we: ‘En daar was een man die 38 jaar ziek was.’ Men had deze verlamde 38 jaar lang laten liggen op de momenten dat hij geholpen kon worden. Er was niemand die hem hielp om bij het badwater te komen, wanneer er genezing plaatsvond. Er daalde namelijk van tijd tot tijd een engel neer in dit badwater, die het water in beweging bracht. Wie het eerst na de beweging in het water kwam, werd gezond (Joh. 5:4).

Nadat men hem 38 jaar links had laten liggen, kwam Jezus bij hem en vroeg: ‘Wilt u gezond worden?’ De zieke gaf aan dat hij geen mens had om hem in het badwater te werpen. In vers 8 lezen we: ‘Jezus zei tegen hem: ‘Sta op, neem uw ligmat op en ga lopen.’ En meteen werd deze man gezond. (Je kunt de hele geschiedenis lezen in Joh. 5:1-18.)

Laten ze je links liggen?

Heb je jezelf ook wel eens in de steek gelaten gevoeld, op de momenten dat je hulp nodig had? Laten sommige mensen je al jarenlang links liggen? Gaan ze gewoon maar aan je voorbij?

Wees barmhartig zoals Jezus

Jezus komt in het Evangelie bij ons op bezoek en vraagt je: ‘Wil je gezond worden?’ Dat geldt vooral ook je geestelijke gezondheid en het behoud van je ziel.

In het Evangelie komt Jezus nog steeds bij ons langs

Jezus leert ons in de gelijkenis van de barmhartige Samaritaan om ook barmhartig te zijn naar onze naaste toe. Je kunt het lezen in Luk. 10:33-37. Hij werd met innerlijke ontferming bewogen over de gewonde man op de weg naar Jericho. Hij verzorgde zijn wonden en zorgde voor onderdak in een herberg.

De rechtvaardigen die het Koninkrijk van God komen, hebben hongerige en dorstige mensen te eten en te drinken gegeven. Ze hebben zieken en gevangenen bezocht. Jezus geeft in Matth. 25:35-36 aan wat ze hierdoor ook aan Hem hebben gedaan: ‘Want Ik had honger en u hebt Mij te eten gegeven; ik had dorst en u hebt Mij te drinken gegeven; Ik was een vreemdeling en u hebt Mij gastvrij onthaald. Ik was naakt en u hebt Mij gekleed; Ik ben ziek geweest en u hebt  Mij bezocht; Ik was in de gevangenis en u bent bij Mij gekomen.’

In de Studiebijbel wordt bij Matth. 25:35 verklaard: ‘Ze hebben de Koning te eten en te drinken gegeven, Hem gehuisvest (in het Grieks ‘sun-ago’ = samenbrengen, dat wil zeggen: met de familie / in de familie opnemen).’ Er wordt verder bij opgemerkt, dat ze Hem hebben ‘gekleed, naar Hem omgezien toen Hij ziek was en Hem opgezocht toen Hij in de gevangenis zat’.

Bij het laatste, beslissende oordeel wordt uitgesproken door Koning Jezus, zoals we lezen in Matth. 25:40:

‘Voorwaar, Ik zeg u: voor zover u dit voor één van deze geringste broeders van Mij gedaan hebt, hebt u dat voor Mij gedaan.’ 

Wie een volgeling van Jezus van harte en met liefde ontvangt, ontvangt Jezus en de hemelse Vader. Jezus leert ons namelijk in Matth. 10:40: ‘Wie u ontvangt, ontvangt Mij; en wie Mij ontvangt, ontvangt Hem Die Mij gezonden heeft.’

In Matth. 10:42 stelt Jezus: ‘Wie één van deze kleinen slechts een beker koud water te drinken geeft omdat hij een discipel is, voorwaar, Ik zeg u: hij zal zijn loon beslist niet verliezen.’ 

Paulus geeft ons door in Galaten 6:2:

‘Draag elkaars lasten, en vervul zo de wet van Christus.’

In de verzen 9-10 moedigt hij ons verder aan: ‘En laten wij niet moe worden worden goed te doen, want te zijner tijd zullen wij oogsten, als wij niet opgeven. Laten wij dus, terwijl wij gelegenheid hebben, goed doen aan allen, maar vooral aan de huisgenoten van het geloof.’

Je bent welkom

Je bent welkom in het inloophuis, een kerk of gebouw waar men God en de medemensen willen dienen. Een open kerk moet juist ook een toevluchtsoord zijn voor mensen die geestelijk herstel nodig hebben. Als je afgewezen bent, en er nog steeds onder lijdt, heb je open armen nodig.

Jezus is de goede Herder

Gelovigen behoren de open armen

van de goede Herder te laten zien

Openstaande kerkdeuren symboliseren de open armen van de goede Herder. Jezus zegt van Zichzelf in Johannes 10:7: ‘Ik ben de Deur voor de schapen.’ In vers 9 verklaart Hij verder: ‘Ik ben de Deur; als iemand door Mij naar binnen gaat, zal hij behouden worden; en hij zal ingaan en uitgaan en weide vinden.’

Waar zijn de schaapskooien?

We proberen in het inloophuis van Sta Op Zorg in Vlissingen een schaapskooi te zijn voor zwervende, afgewezen, weggedreven en geestelijk beschadigde schapen. Ze worden met open armen van liefde ontvangen, en kunnen vrijwillig ingaan en uitgaan. Jezus leert ons in Johannes 10:16: ‘Ik heb nog andere schapen, die niet van deze schaapskooi zijn; ook die moet Ik binnenbrengen, en zij zullen Mijn stem horen en het zal worden één kudde en één Herder.’ Deze tekst ervaar ik als een persoonlijke roepingstekst.

Kerken met uitgestrekte open armen

Je kunt het inloophuis en de pastorale cursus zien als een pilotproject voor andere plaatselijke gemeenten en kerken.

Ik denk dat het meer dan nodig is om behoeftige mensen te helpen in deze tijd van maatschappelijke, sociale en geestelijke achteruitgang  en nood 

Dit kan gebeuren door plaatselijke diaconaal-pastorale projecten, die functioneren als schaapskooien in het open veld

Dat zijn de uitgestrekte open armen van de kerken, die in eenheid en liefde naar buiten toe relaties aangaan met de buitenkerkelijke kostbare medeburgers.

Het Evangelie nodigt ons uit om relaties aan te gaan!

De schaapskooien in de achterbuurten en armenwijken kunnen ideale plaatsen voor geestelijk herstel worden. Daardoor kan ook een plaatselijke kerk opbloeien en de kudde uitbreiden in een heerlijke eenheid onder de hoede van Jezus Christus, de goede Herder.

In het inloophuis in Vlissingen wordt de Sta op cursus Geestelijk herstel gegeven. Daarbij worden we geestelijk ook gevoed vanuit het Woord van God. Je bent hier van harte welkom. Je wordt er met open armen ontvangen. Daarbij past het volgende lied:

Met open armen

Kom, als je honger hebt of dorst.
Hier kun je eten, deel met ons.
Kom met je tranen en je pijn.
Hier is het goed, hier mag je zijn.
Met open armen word je ontvangen.

Kom, als je moe bent van je vlucht.
Hier ben je veilig, hier is rust.
Kom, met je wanhoop en verdriet.
Hier mag je weer een toekomst zien.
Met open armen word je ontvangen.

Welkom in Gods huis.
Welkom in Gods huis.
Welkom in Gods huis.
Welkom, welkom thuis.

Kom met je leegte en je angst.
Hier word je liefdevol omarmd.
Kom maar, als niemand je verstaat.
Hier is een plek voor jouw verhaal.
Met open armen word je ontvangen.

Tekst: Antonie Fountain, Lee Ann Vermeulen

Kom tot rust bij Jezus, de goede Herder

De schaapskooi is eigenlijk ook een vluchtkerk. Bij de goede Herder is er een veilige schuilplaats. We willen de verloren schapen naar de goede Herder brengen. In de veilige armen van Jezus komen ze tot rust en vinden ze geestelijk herstel. Daar ontvangen ze geloof, hoop en liefde. Daar leren ze God te vertrouwen en Jezus te volgen. Dan komt er een einde aan de slavernij, de angst, onzekerheid, het vluchtgedrag en de verslavingen.

God is de hoop van ons bestaan. Jezus is onze Bevrijder en Heler. Hij is de Heiland. Was je eens ook slaaf? Ben je nu vrij door het geloof in Jezus? Was je geestelijk blind tot God je liet zien: het is genade, onverdiend!

***

We gaan ontdekken in dit pastorale artikel hoe de aanwezigheid van God in je eenzaamheid en innerlijke leegte kan binnenkomen. Verderop zijn er opdrachten, liederen en aansprekende afbeeldingen. 

***

Waarom is er zoveel leegte en eenzaamheid?

De Franse filosoof Blaise Pascal (1623-1662) leert ons:

‘Er ligt in het hart van ieder mens een door God gevormd vacuüm,

dat door niets of niemand kan worden vervuld dan door God Zelf.’

Deze leegte is door de ongehoorzaamheid van de mens in het Paradijs ontstaan. De oplossing ligt daarom niet in het vluchten van God vandaan, maar in het vluchten naar Hem toe.

We hebben God nodig

Ten diepste hebben we God nodig! Zonder Hem in ons leven zijn mensen ‘loos van God’, en leven velen goddeloos. We zijn dan leeg en los van God, onze Maker, Die ons ook weer heel kan maken. Zijn aanwezigheid zal ons vervullen met liefde, licht, innerlijke vrede en geestelijke blijdschap.

Onze leegte heeft Gods liefde nodig!

De liefde van God kan ons hart weer vervullen door Jezus Christus. Jezus kan ons echt helpen en nodigt ons in Joh.8:12: ‘Ik ben het Licht der wereld; wie Mij volgt, zal beslist niet in de duisternis wandelen, maar zal het licht van het leven hebben.’

Bekend is de uitspraak van Augustinus: ‘U heeft ons voor Uzelf gemaakt, o Heer, en ons hart blijft rusteloos, totdat het de rust in U gevonden heeft.’

De bron van de liefde is uit God, Die zich door Jezus Christus aan behoeftige mensen heeft verbonden. Zijn licht verlicht een duister leven. Zijn liefde verwarmt en vervuld een koud en behoeftig hart. Door verbondenheid aan God kun je geestelijk groeien en herstellen.

We hebben troost van de hemelse Vader nodig!

Door de afval van de mens in het Paradijs zijn we geestelijk ontkleed van de warme nabijheid van de hemelse Vader. Helaas is toen de goede relatie met God verbroken. Daardoor ervaren we ook geestelijke duisternis, eenzaamheid, angst en depressie . Je ziet op de volgende afbeeldingen.

De PowerPoint afbeeldingen kun je ook vergroten  door erop aan te klikken. (Met het pijltje linksboven kom je dan weer terug op de tekst van het artikel.) Na de afbeeldingen kun je aanklikken op het lied dat Lydia Zimmer zingt. Laat je erdoor bemoedigen!

Je ziet ook dat veel mensen in de duisternis verlangen naar licht en troost. Ze roepen vanuit hun eenzaamheid, moedeloosheid en verdriet het uit naar God.

Je hoort de noodkreten overal weerklinken vanuit het tranendal.

Het aardse dal is volop bedekt met donkere wolken. Er is vaak geen doorzicht en inzicht naar ontsnappingsmogelijkheden uit troosteloosheid en depressie.

We hebben in onze ellende ‘geloof, hoop en liefde’ nodig. Het klinkt al door in de tekst op de afbeeldingen. Het verlangen naar God en het roepen tot Hem zijn al uitingen van geloof. Door Jezus is een weg tot het vaderhart van God geopend. 

Kom maar tot Hem als een kind. Leg je hand maar in Zijn uitnodigende vaderhand. 

Het lied waarop je kunt aanklikken heet ‘Geef mij kracht en geef mij moed’. Dat kun je inderdaad ook vinden bij God. Heb je dat al al eens ervaren?

Hieronder volgt dus de link naar het lied:

YouTube-video Geef mij moed en geef mij kracht

(Tekst: Marianne Busser & Ron Schröder. Muziek: Lydia Zimmer)

***

Hoe ga je met eenzaamheid om?

Je kunt aan eenzaam gaan lijden door alleen al te denken ‘dat je zo eenzaam bent’. De Romeinse wijsgeer Seneca heeft opgemerkt: ‘We lijden vaker in de verbeelding dan in de werkelijkheid (in het Engels: ‘We suffer more often in imagination than in reality’).

Het kan bij je gaan over emotionele eenzaamheid. Dat betekent dat je een sterk gemis ervaart van een intieme relatie en emotionele hechte steun. Je kunt ook sociale eenzaamheid ervaren, waarbij je betekenisvolle relaties met meerdere mensen mist.  Normaal gesproken hunkert iedereen naar liefde. Als je geen liefde ontvangt, kun je jezelf eenzaam gaan voelen.

Je ziet dat in de Bijbel bij Elia in de woestijn. Je komt hun ervaringen verder in het artikel tegen. Elia voelde zó angstig en verlaten, dat hij zelfs niet meer wilde leven. De daarvoor krachtige profeet was een dagreis ver weggevlucht in een eenzame woestijn. Waardoor werd hij aangemoedigd, ontving hij nieuwe kracht en moed?

Jezus werd door de duivel ook verzocht in de woestijn. Hij zoekt je op in Zijn Evangelie om je uit je ellende en eenzaamheid te halen.

God zet eenzame mensen in Zijn huisgezin

We lezen over God in Ps. 68:6-7: ‘Vader van de wezen en Rechter van de weduwen: dat is God in Zijn heilige woning; een God Die eenzamen een thuis biedt.’ In Efeze 2 :19 wordt gezegd van de gelovigen: ‘Zo bent u dan niet meer vreemdelingen en bijwoners, maar medeburgers van de heiligen en huisgenoten van God.’

Dat God ons één maakt met elkaar komt naar voren in Opwekking 194, waarin we samen zingen:

U maakt ons één. U bracht ons tezamen,

Wij eren en aanbidden U. (2x)

Wordt uw wil gedaan, Dan bindt het ons saam,

Iedereen zal deel zijn van uw gezin. (2x)

Ned. tekst: JmeO

Het één zijn als in een geestelijk huisgezin van God wordt ook vertolkt in Opwekking 767. Het lijkt geïnspireerd te zijn door de tekst in Psalm 133, zoals we lezen in de verzen 1 en 3: ‘Zie, hoe goed en hoe liefelijk is het dat broeders eensgezind samenwonen. Want daar gebiedt de HEERE de zegen en het leven tot in eeuwigheid.’ Dat is een gave en opgave! Hier volgt het lied van Marcel Zimmer:

Hoe mooi en hoe heerlijk als wij als familie,
als broers en als zussen, om elkaar geven
en open en eerlijk met elkaar omgaan,
de vrede bewaren en eensgezind leven.

En het mooiste geschenk wordt ons gegeven:
de zegen van God, een eindeloos leven.

(Tekst en muziek: Marcel Zimmer.)

***

In dit artikel wordt de eenzaamheid uit onze tijd aan de orde gesteld. In hoeverre herken je jezelf hierin? Wat is jouw reactie daarop? Ga je jezelf verder isoleren of zie je kans om de eenzame neergaande spiraal te doorbreken?

Bouw je een muur om je heen

of een brug naar anderen?

Je kunt eenzaam raken door onder meer de volgende zaken:

– door verlies van kennissen, en door te weinig zingevende relaties,

– door verkeerde keuzes, gedrag en verslaving, waardoor je geïsoleerd raakt,

– door verkeerde (negatieve) gedachten over jezelf en over anderen,

– door pijnlijke ervaringen en afwijzing in je leven. Daardoor kun je soms het gevoel hebben door God en mensen verlaten te zijn, terwijl je dan op jezelf teruggeworpen kunt worden.

Hieronder kun je aanklikken op het opdrachtenblad, waarmee je een pastorale Bijbelstudie kunt doen:

Eenzaamheid overwinnen door de aanwezigheid van God

Opdrachtenblad

Waarom ben ik zo eenzaam?

Een tiener schreef me eens: ‘Ik ben zo vol van machteloze woede en verdriet, alles is gebroken in me, iedereen keert zich tegen me. Ik kan zo niet schrijven. Als ik dan door iedereen gehaat wordt, vind ik het niet waard meer om te leven. Je denkt natuurlijk: is ze weer eens bezig met zelfmedelijden! Nou, je denkt maar. Niemand snapt me.’

Ze had me eerder geschreven: ‘Waarom moet ik altijd met complexen rondlopen? Ik verberg m’n verdriet door als een verwaande trut over straat te gaan, maar ik weet me geen houding te geven hoor! Ik denk dat iedereen me minacht en belazert waar ik bij ben. Bij niemand kan ik de ware liefde vinden, iemand die echt van me houdt om hoe ik ben. Iemand die blij is als ik kom. Waarom ben ik zo eenzaam?’

Vaak delen tieners hun problemen omdat ze aandacht willen hebben. Ze willen gezien worden. Soms komen ze zelfs met shockerende uitspraken en zaaien ze onrust en angst bij ouders en bekenden. Ze lopen maar rond met negatieve gevoelens, innerlijke problemen en complexen.

Als dit langer blijft aanhouden lijkt het wel chronisch te worden. Velen kunnen daar hun hele leven lang mee behept zijn. Hoe kom je uit die neergaande spiraal van denken en voelen?

Ben je ook als een angstige, weggekropen vogel?

Jezus is de Liefste in het leven van de gelovige. Hij is de Bruidegom die zoekt naar je hart. In het Hooglied is Zijn Bruid (de gelovige) als een duif die zich angstig in een eenzame kloof van een rots schuilhoudt. In Hooglied 2:13 gaat het over  een angstige, geïsoleerde vogel, die zich verscholen houdt in de kloven van een rots. We lezen in deze verzen hoe de Bruidegom deze bange vogel uit de kloof wil lokken.

In het lied ‘Kleine vogel’ van Elly & Rikkert gaat het ook over een uit het nest gevallen vogel. Daarin word je gewezen op God: ‘Wie wil Zich over jou ontfermen en je beschermen? Kruip niet weg van Hem, wees maar niet bang. Hier is Zijn hand, Hij zal je wonden helen, Hij zal je helen totdat je bloeien kan.’

De Heiland wil ons helen

Het Evangelie geeft ons nieuwe hoop! Hierin worden wij uitgenodigd om tot Jezus te gaan voor onze redding en ons herstel. Door Jezus Christus gaan ontdekken we ontdekken hoe kostbaar en waardevol we zijn!

Hieronder kun het bemoedigende lied ‘Kleine vogel’ van Elly & Rikkert beluisteren. Misschien herken je jezelf wel in de kleine uit het nest gevallen vogel, of lijk je op de bloem met de gebroken knop. Hier volgt het lied:

 YouTube-video Kleine vogel – Elly & Rikkert

***

Isolatie en vluchtgedrag

Bij eenzaamheid heb je het gevoel afgewezen en uitgesloten te worden. Je voelt je dan geïsoleerd van de buitenwereld. Je kunt een partner of vrienden missen, terwijl je verlangt naar relaties. Onze diepe hunkering is: kennen en gekend worden. Daarvoor heb je liefdevolle relaties nodig. Bij het gemis hiervan kan de eenzaamheid aan je gaan knagen. Je kunt er zelfs depressief en ziek van worden.

Door angst, schuldgevoel, afwijzing, vernedering, schaamte en wantrouwen kun je jezelf gaan isoleren. Je kunt dan wegkruipen in de eenzaamheid, omdat je niet nog meer pijn en afwijzing wilt meemaken. Je bent bang dat ze je dan weer zullen laten vallen. Je kunt ook voor jezelf op de vlucht zijn, terwijl zelfmedelijden, afgunst, twijfel, boosheid en angst je ‘binnenpraters’ worden in je  beklemmende isoleercel.

Afwijzing, verslaving en eenzaamheid

Door afwijzing kun je de neiging ontwikkelen om je eigen gang te gaan of om je terug te trekken. Je gaat je eigen gang en er komt een conflict met mensen om je heen. Vaak zijn dit mensen die om je geven. Je gaat jezelf dan verwijderen van je oude vrienden en bekenden. Zij kunnen je niet meer bereiken als de afstand te groot wordt.

Bijbelleraar en publicist Henk Herbold geeft aan: ‘Door jezelf te isoleren en terug te trekken maak je de afstand tussen jou en de mensen die om je geven steeds groter. Maar iedereen hunkert in feite naar liefde.’ Hij merkt op:

‘De eenzaamste plek is een hart wat geen liefde

of genegenheid meer kan voelen van anderen.’

Door alcohol en drugs te gaan gebruiken, raak je los van mensen om je heen. Zij kunnen niet meegaan met het gebruik. Er ontstaat afstand. Door terug te trekken en een eigen leefstijl te gaan leven verwijder je jezelf van anderen. Waarom zou je wegvluchten in een wereld van verslaving?

Evangelist Herbold leert ons: ‘Eenzaamheid zal je voor een deel zelf moeten oplossen. Je mag er om bidden en God is machtig om je te helpen, in Psalm 68:7 staat: ‘God geeft eenzamen een thuis en gevangenen vrijheid en voorspoed.’ God wil ons helpen, maar toch zullen we ook zelf in actie moeten komen, als we willen dat er iets aan onze situatie veranderd.’

Hij geeft aan dat je niet teveel moet wegkruipen in je eigen wereldje, maar erop uit moet gaan om anderen te ontmoeten. Dat kan door mee te gaan doen met activiteiten in de kerk of met vrijwilligerswerk.

Probeer om

‘uit de gevangenis van de dagelijkse gewoonte los te breken’

Hij adviseert, om vooral niet te gauw in een slachtofferrol te kruipen. Het zoeken naar contact vanuit een afhankelijk situatie mislukt meestal. Je kunt dan een te zware druk op een ander leggen, omdat je jezelf teveel aan die persoon vastklampt. Dat is te benauwend en schrikt af. In je eenzame positie kun je dan al gauw gaan denken dat iedereen je toch laat vallen.

Daarbij moet je niet in de leugens van satan geloven. Henk legt uit: ‘Het is een grote leugen dat je niet waardevol zou zijn en dat daarom mensen je mijden. Veel mensen hebben last van een negatief zelfbeeld, wat voortkomt uit hun jeugd. Je voelt je dan minderwaardig, omdat je dat vroeger is aangepraat. Je denkt dat je niet zo veel waard bent. Dat is een grote leugen van satan. De vijand wil je er depri door maken en je het gevoel geven dat je niks kan en je zo voortdurend blokkeren.’

Je bent kostbaar en waardevol in de ogen van je Schepper. Als je Zijn Evangelie hoort en gelooft, zal de waarheid je vrijmaken. Lees maar eens in Jesaja 43:1-4 hoe God over Zijn volk denkt. In Jeremia 29:11 verklaart Hij: ‘Ik immers, Ik ken de gedachten die Ik over u koester, spreekt de HEERE. Het Zijn gedachten van vrede en niet van kwaad, namelijk om u toekomst en hoop te geven.’ Dat is Zijn waarheid over hen die in gevangenschap zijn. In Joh. 8:32 geeft Jezus aan naar hen die in Hem geloven: ‘U zult de waarheid kennen, en de waarheid zal u vrijmaken.’

Je zult niet eenzaam zijn als je Jezus volgt,

want Hij is dan ook voor jou de Weg, de Waarheid en het Leven

Je zult niet meer verdwalen in jezelf als je gelovig op Jezus ziet. Thomas wist ook de weg niet, maar Jezus reageerde: ‘Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven’ (in Joh. 14:6).

Ben je ook als een angstige duif op de vlucht?

In de Psalmen komen we op verschillende plaatsen de vergelijking van een duif tegen met de bange ziel van de dichter. Je ziet het in Psalm 55:6-7 en Psalm 74:19.

Als je in problemen komt, zend je wel signalen uit. Door de afstand worden deze signalen niet meer opgevangen door hen die je lief waren. Ze zijn te ver bij je vandaan geraakt, of eerlijker, jij bent ver van hen vandaan geraakt door je gedrag van gebruiken of isoleren.

Zelfmedelijden isoleert ons

Ik heb gelezen in het boekje ‘Vermoeidheid overwinnen’ van Samuel Gerber: ‘Wie zich in medelijden met het gekwetste ik baadt, verliest pas alle weerstandskracht en levensvreugde. Wanneer men zichzelf zo liefheeft, zullen anderen zo iemand hun liefde onthouden.’ De schrijver, een bijbelschooldirecteur, geeft hij verder aan: ‘Wie alleen maar ontvangen wil, verstoort de gemeenschap. Echte liefde bouwt de gemeenschap op, want zij zoekt niet het hare. Overal waar wij het onze zoeken, ontstaan muren. Overal waar wij het voordeel en welzijn van anderen zoeken, ontstaat een brug.’

Bouw je aan een muur of aan een brug?

Door zelfmedelijden en je afwenden van anderen ben je muren aan het optrekken. De counselor dr. Tim LaHaye verklaart: ‘De fout van iemand die al te ontvankelijk is voor depressie ligt hierin, dat zijn denkpatroon teveel op zichzelf is gericht. Alles in het leven wordt kritisch bekeken van het eigen ik uit. Vandaar dat ook de kleinste onaangenaamheid, belediging of moeilijkheid, hem een depressie bezorgd.’

Heb je ook en muur vlak voor je eigen neus opgetrokken, zodat je geen helder zicht hebt op de werkelijkheid? Breek de stenen van zelfbeklag, wrokgevoelens, boosheid, achterdocht, overbezorgdheid, zelfbescherming en angst in je leven af!

Je kunt ook onterecht boos zijn op iemand. Onderzoeker dr. Mortimer Ostow geeft erover aan: ‘Die boosheid is gericht tegen iemand van wie men liefde heeft verwacht, maar die daarin teleurgesteld heeft.’ Gerber waarschuwt ons: ‘Ergernis over mensen die zo geheel anders zijn dan het product van onze dromen, maakt ons moe en verdrietig en tenslotte ziek.’

Mens erger je niet…

en trap die muur van wrokgevoelens uit je leven weg!

Waardoor kom je in een eenzame emotionele gevangenis?

Met welke stenen heb jij je eenzame emotionele gevangenis opgetrokken? Waarachter heb jij jezelf verschanst? Op de afbeelding zie je de geestelijke blokkades waardoor je in een emotioneel isolement en in een staat van ernstige vereenzaming komt.

Orthopedagoog Bert Reinds omschrijft eenzaamheid als ‘een groeiend tekort aan intimiteit.’ Hij verklaart: ‘Dat wat je gehoopt en verwacht had in vriendschappen te vinden, blijkt in werkelijkheid zo tegen te vallen en in de vele activiteiten wordt oppervlakkigheid ervaren. De moderne mens leert steeds minder zich met anderen te verbinden en heeft de neiging zichzelf te isoleren.’ Hij geeft aan dat eenzaamheid nog steeds in een taboesfeer ligt en dat mensen er liever niet over praten. Hij legt uit: ‘Het is een teken van zwakte. Zwijgen is dan de meest veilige manier om niet afgewezen te worden. Maar zwijgen lost niets op. Sterker nog, het maakt je eenzaamheid en verdriet alleen maar groter.’

Ken je het eenzame gevoel:

het door God en mensen verlaten te zijn,

het teruggeworpen te worden op jezelf?

Eenzaamheid hoeft niet altijd aan de buitenkant zichtbaar te zijn. Iemand kan ogenschijnlijk opgewekt door het leven gaan, en in het uitgaansleven met veel vrienden optrekken, maar zich toch eenzaam voelen. Een ander voelt eenzaamheid voortdurend als een zware last op zijn schouder liggen. Hij staat ermee op en gaat ermee naar bed. Waar komt die eenzaamheid eigenlijk vandaan?

Leef je ook op een vierkante stoeptegel?

Wilkin van de Kamp schrijft in zijn dagboek ‘Begin je dag met God’ over een vierkante stoeptegel. Op Dag 227 schrijft hij erboven Psalm 118:5. Daar gaat erover dat God de psalmist ‘in de ruimte heeft gesteld’. In de Herziene Statenvertaling lezen we daar: ‘Uit de benauwdheid heb ik tot de HEERE geroepen, de HEERE heeft mij verhoord en in de ruimte gezet.’

Wilkin verhaald bij deze dag: ‘John vertelde mij dat hij vroeger op school gepest werd. ‘Ik had slechts twee stoeptegels, dat was mijn veilige plek op het schoolplein,’ vertrouwde hij me toe. Hij geeft verder aan: Een verdrietige samenvatting van een ongelukkige jeugd. Niemand is geschapen om te leven op een vierkante stoeptegel.’

Deze John is een triest voorbeeld van eenzaamheid en angstige isolatie. Wilkin merkt erbij op: ‘Misschien heb jij ook de nodige verwondingen in relaties opgelopen. Angst om opnieuw gekwetst te worden dwong je om muren te bouwen die de kwetsbaarheid en de weggestopte pijn af moeten schermen. De muren rondom je hart verhinderen je echter om gezonde en duurzame relaties aan te gaan.

Bovendien staan muren je relatie met God in de weg. Ze beperken je om verder te groeien, brengen je in een isolement en beroven je van je vrijheid.’

Hoe kun je worden bevrijd uit je emotionele gevangenis?

Wilkin neemt ons mee in het leven van een eenzame, zich afschermende, schuwe eenling. Hij vertolkt: ‘Als je een kijkje neemt achter de muren van je bange hart, zie je een groot verlangen om geliefd te worden en om lief te hebben.’ Hij laat erbij weten: ‘Alleen Gods bovennatuurlijke liefde kan je verwonde hart genezen.’ Hij stelt:

‘Angst bouwt muren, hoop bouwt bruggen, maar Gods liefde haalt de muren rondom je hart neer.

Hij wil je in de ruimte zetten, zodat jij je hart open gaat stellen voor Hem en voor de mensen om je heen.’

Hij haalt aan vanuit de NBG vertaling, dat Paulus ooit schreef: ‘Bij ons vinden jullie niet te weinig ruimte, maar in jullie binnenste is het te eng. Jullie moeten ook ruimer worden’ (2 Kor.  6:12-13). Wilkin adviseert: ‘Heb lief en leef met een groot hart. Alleen door liefde te geven komt er meer ruimte in je hart.’

Maak openingen in de opgebouwde gevangenismuren in je hart. Breek de negatieve emotionele stenen af en maak een deur in je koude isoleercel. Maak er een voordeur en achterdeur in. Als je jouw hart opent voor God en de mensen, komt de liefde binnen en verdwijnt de eenzaamheid door de achterdeur.  Let maar eens op de afbeelding hieronder:

Herstel de afgebroken muur met positieve geestelijke bouwstenen, zoals liefde, acceptatie, vergeving, hoop, geloof, waarheid, vreugde en alles wat God je wil geven en van je vraagt.

Bruggen bouwen

Begin maar eens bruggen te slaan naar hen die het dichtst bij je staan. Kom over de brug met je belangstelling, vriendelijkheid en hulpvaardigheid. Haal  de muren van vooroordeel, achterdocht en onbegrip omlaag. Hoe kunnen ze je begrijpen als je jezelf voor hen gesloten houdt? Hoe kunnen ze je begrijpen en helpen als je jezelf voor hen hebt toegemuurd? Stel jezelf open en kom tevoorschijn!

Door een open poort in je isolatiecel kun je naar buiten, terwijl anderen dan ook bij je kunnen binnenkomen. Dat is ook een oplossing voor het probleem van je eenzaamheid.

Bemoedig anderen en wees bemoedigd! Paulus roept ons op in Gal. 6:9: ‘En laten we niet moe worden goed te doen, want te zijner tijd zullen zij oogsten, als wij niet opgeven.’

***

Hoe word je vrij als een vogel?

Jezus is de Heiland, die met Zijn Evangelie tot je komt, om je redding, heling en rust te geven. Hij geeft aan in Matth. 11:28: ‘Kom naar Mij toe, allen die vermoeid en belast bent, en Ik zal u rust geven.’

Ben je met je bange ziel al tot de veilige schuilplaats bij Jezus gevlucht, net als de duiven in Jes. 60:8 naar hun veilige duiventil. We lezen daar: ‘Wie zijn dezen, die daar  komen aangevlogen als een wolk als duivel naar hun til?’

Jezus  zegt van Zichzelf in Luk. 4:18-19: ‘De Geest van de Heere is op Mij, omdat Hij Mij gezalfd heeft; Hij heeft Mij gezonden om aan armen het Evangelie te verkondigen, om te genezen die gebroken van hart zijn, om aan gevangenen vrijlating te prediken en aan blinden het gezichtsvermogen, om verslagenen weg te zenden in vrijheid, om het jaar van het welbehagen van de Heere te prediken.’

Deze noodlijdende, eenzame mensen hebben een Heiland nodig

Je ziet hierin dat er een rijk, bemoedigend Evangelie is voor aan mensen die geestelijk herstel nodig hebben. Dit geldt dus ook voor hen die gevangen zitten in hun verslaving, tunnelvisie en geïsoleerde denken. Door Jezus is er vrijheid en herstel mogelijk voor verslagen en verslaafde mensen, die hun innerlijke pijn willen verdoven.

Wat vind je van de bemoedigende woorden uit Hosea 11:11 en Psalm 68:14 waarin angstige gelovigen kunnen ontdekken dat God hen een veilige plek voorstelt en zelfs zullen gaan schitteren als vleugels van een duif, overdekt met zilver en goud door het heldere licht vanuit de hemel.

Door Jezus en Zijn Geest in je leven ben je niet meer eenzaam

De duif is ook het symbool van de Heilige Geest, Die op Jezus neerdaalde bij Zijn doop in de Jordaan. Johannes de Doper getuigt ervan in Joh. 1:32: ‘Ik heb de Geest zien neerdalen uit de hemel als een duif en Hij bleef op Hem.’ Dat is de gezalfde Zoon van God, Die met de Heilige Geest doopt (Joh. 1:33-34). Zie ook Lukas 3:21-22.

Let op de tekst van Opwekking 308, die je ziet naast de volgende afbeeldingen. Het lied van John Wimber is vertaald door Nico Vogelenzang.

 

Voor eenzame, angstige en weggedreven en  zich schuilende mensen die God nodig hebben, is Jezus gekomen. Voor Zijn sterven heeft Jezus Zijn discipelen toegezegd in Joh. 14:18: ‘Ik zal u niet als wezen achterlaten; Ik kom weer naar u toe.’ In vers 16 had hij al aangegeven: ‘Ik zal de Vader bidden, en Hij zal u een andere Trooster geven, opdat Hij bij u blijft tot in eeuwigheid.’

Jezus biedt ons door de Heilige Geest troost en leiding op Zijn weg van licht. Toen de discipelen alleen overbleven na het vertrek van Jezus naar de hemel, ontvingen zij de Heilige Geest, dus ook als de Trooster.

Heb je een Advocaat, Trooster, Zaakwaarnemer en Helper nodig?

De Heilige Geest wordt de Trooster genoemd in Joh. 16:7. Door Hem ontvangen de gelovigen meer waarheid, kennis, licht, geloof, hoop, liefde en eenheid. We leren God dan meer te dienen met een liefdevol, onverdeeld (oprecht) hart.

De Heilige Geest is zoals Jezus de Parakleet

Het Griekse parakletos is vertaald: ‘Advocaat’. We lezen in 1 Joh. 2:1: ’En als iemand gezondigd heeft: wij hebben een Voorspraak (Advocaat) bij de Vader, Jezus Christus, de Rechtvaardige.’

De Heilige Geest is namens en vanuit Jezus een Advocaat in het hart van de gelovigen, Die hen vrijpleit van schuld tegenover de aanklagers buiten en binnen hen. De Parakleet is ook de Helper of Counselor (geestelijke Hulpverlener). Hij is ook de Zaakwaarnemer.

Het gebruikte woord parakletos betekent letterlijk: ‘een erbij geroepene’.  Het is afgeleid van het werkwoord ‘parakaleo’, dat vertaald ‘te hulp roepen, erbij roepen’ is. De Heilige Geest is dus hierin de andere Parakleet, zoals Jezus is (zie Joh. 14:15-17).

Voor eenzame, geïsoleerde gelovigen is Jezus door Zijn Geest

‘een erbij geroepene’ en Helper,

zodat je dan niet meer alleen bent

De Studiebijbel geeft aan bij vers 16: ‘De Vader zou de Heilige Geest geven, maar dan om voor altijd Zijn Zaakwaarnemer te zijn bij de discipelen.’

De Heilige Geest is voor de gelovigen

de Zaakwaarnemer van Jezus in het hart

Hoe kun je uitstijgen uit je isolement?

Door het geloof in Jezus en de vervulling met de Heilige Geest kun bevrijd uitvliegen. Je mag dan heengaan, vervuld met blijdschap en vrede.

Laat daarom de Zoon van God je thans omhullen met Zijn liefde en Zijn Geest. Laat je door Hem vervullen. Geef Hem daarbij alles wat je vasthoudt vanuit het verleden. Er wordt verder aangegeven in Opwekking 308, dat Zijn Geest dan als een duif op je leven zal dalen met Goddelijke kracht.

Geef Hem daarom (als in een heel pakket) al je pijn en moeite en de jaren van verdriet, en nieuw leven zal dan aanvangen in de naam van Jezus. Rom. 15:13 wil ik je daarbij als zegenbede meegeven:

Elly en Rikkert zingen over Jezus en het werk van God:

‘Mijn last is licht en Mijn juk is zacht;

Ik ben je schild en Ik ben je kracht,

en Ik maak je vrij als een vogel, die vliegt zonder gewicht.

Ik maak je los, van alles wat je bindt.

Kom dan bij Mij, nu is het tijd, spreid nu je vleugels.

Want Ik til je uit boven elke pijn; en heel de weg zal Ik bij je zijn,

en Ik voer je veilig omhoog naar een heerlijk vergezicht…

Hieronder kun je aanklikken op het lied:

YouTube-video Elly en Rikkert Mijn juk is zacht

Je ziet het lied uitgebreid op de volgende twee PowerPoint afbeeldingen:

 

In deze pastorale Bijbelstudie gaat het over:

– De eenzame duif in de kloof van de steenrots (Hooglied 2:8-14).

– Elia in de woestijn en bij het suizen van een zachte stilte (zie 1 Kon. 19). Hij kreeg daarna nog een nieuwe roeping.

– Jezus, Die de eenzaamheid en verlatenheid voor de gelovigen heeft doorleefd en weggedragen aan het kruis. Hij heeft juist de eenzame mensen en eenlingen opgezocht (zoals je leest in Johannes).

– Dat we samen sterk kunnen zijn in de Naam van Jezus, in het zoeken naar eenheid en liefde (zie Joh. 17:20-23 + Kol. 1:3-4 en Kol. 3:12-17 + 1 Joh. 4:7-11).

We gaan ontdekken hoe de eenzaamheid van woestijn en rotsen tot een zegenrijke plaatsen kunnen worden: een schuilplaats, een voedingsplaats en een plaats van de aanwezigheid van God. God zet de eenzame mensen in een huisgezin (zie: Ps. 25:16, Ps. 68:6-7. Efeze 2 :19).

Opdrachten:

1. Wat vind je van de volgende stellingen? Waarin herken je jezelf?

– Iedereen hunkert naar liefde.

– De eenzaamste plek is een hart wat geen liefde heeft.

– De verloren zoon voelde zich eenzaam bij de varkens (Lukas 15:14-17).

– Jezus werd afgewezen op aarde en was eenzaam aan het kruis, zodat jij niet zó  afgewezen en eenzaam hoeft te zijn (zie Jes. 53:2-5 + Matth. 27:46).

          Hij ziet je en wil je helpen

– Door eenzaamheid zit je in een emotionele cel, met de sleutel in je hart.

– Jezus klopt in het Evangelie op de deur van je hart (zie Openb. 3:20).

– God zet eenzame mensen in Zijn huisgezin (zie Psalm 68:7 + Efeze 2:19).

– Je kunt eenzaam zijn, maar niet alleen.

***

2.  Jezus is de Liefste in het leven van de gelovige. Hij is de Bruidegom die zoekt naar je hart. In het Hooglied is Zijn Bruid (de gelovige) als een duif die zich angstig in een eenzame kloof van een rots schuilhoudt.

– Bespreek Hooglied 2:10-14 met elkaar.

– Wat spreekt je aan in deze beeldspraak. Hoe kun je jezelf hierbij betrekken?

3. Lees 1 Koningen 19:1-8.

Bij de Karmel had Elia grote wonderen van God meegemaakt. Je leest het vanaf 1 Kon. 18:21. Hij toonde zich daarbij vol van vertrouwen op God en dapper naar de mensen toe. Er kwam vuur van de hemel die het offer en het altaar verteerde (vers 38). Op het gebed van Elia gaf God daarna ook een overvloedige regen na drie jaar en zes maanden droogte.  We lezen in Jak. 5:17-18 over het vurige gebed van Elia en de verhoring van God in de regen die Hij gaf.

Toen hij daarna hoorde dat Izebel hem wilde doden, vluchtte hij voor zijn leven (1 Kon. 19:3). Na een dagreis gelopen te hebben, bad hij onder een bremstruik om te mogen sterven. Hoe kon dat bij deze profeet gebeuren?

     –  Waardoor kwam de gelovige en dappere Elia tot grote moedeloosheid

         en eenzaamheid onder de bremstruik in de woestijn? Herken je dat?

Elia werd tweemaal door een engel gewekt, die zei: ‘Sta op, eet.’ De laatste keer voegde de engel eraan toe, want de weg zou te zwaar voor u zijn.’ In 1 Kon. 19:8 lezen we vervolgens: ‘Toen stond hij op, at en dronk, en liep door de kracht van dat voedsel veertig dagen en veertig nachten, tot aan de berg van God, de Horeb.’

     –  Hoe werd hij door God versterkt?

     –  Wat kunnen we van deze geschiedenis leren?

     –  Hoe ben je zelf wel eens uit je moedeloosheid en eenzaamheid bevrijd?

4. Lees 1 Koningen 19:9-18. In dit tekstgedeelte zie je hoe God tot Elia komt, Zijn aanwezigheid toont en hem weer nieuwe opdrachten geeft. In de grot bij de Horeb zei God tegen hem: ‘Wat doet u hier, Elia?’ Daarna ging God hem voorbij in een storm, aardbeving en een vuur, maar daarbij openbaarde Hij Zichzelf niet aan Elia.

– Heb jij de aanwezigheid van God wel eens ervaren? Hoe was dat?

Na het vuur kwam er het suizen van een zachte stille wind. De majesteit van God was overweldigend dat Elia de mantel voor zijn gezicht hield (1 Kon. 19:12-13).

– Wat denk je welke opdrachten Hij voor jou heeft?

Elia ervoer de aanwezigheid van God en krijgt zelfs nieuwe opdrachten van God. Vanuit de aanwezigheid van God kun je een (nieuwe) roeping en missie krijgen. Herken je dat?

– Hoe wil je God verder gaan gehoorzamen?

Danken en bidden

***

Bemoedigende liederen

Als je jezelf alleen voelt en het leven je te zwaar is, laat je dan aanmoedigen door het volgende lied:

Geef mij kracht en geef mij moed

(Tekst: Marianne Busser & Ron Schröder. Muziek: Lydia Zimmer)

Als het nacht is in mijn leven, als het donker is en koud.

Als het lijkt of er geen hoop is, en er niemand van mij houdt.

Als het leven veel te zwaar is, en ik voel me zo alleen.

Vader, wilt U mij dan troosten, leg Uw armen om mij heen.

***

Neem mij in Uw vaderarmen. Laat Uw liefde mij verwarmen.

Mag het wolkendek verdwijnen, en Uw licht weer voor mij schijnen.

Wilt U altijd naast me staan. Geef mij moed om door te gaan.

***

Trouwe Vader in de hemel, wees bij mij in mijn verdriet.

Wilt U zelf mijn tranen drogen, lieve Heer, vergeet mij niet.

Als het moeilijk lijkt en zinloos, alsof niets er nog toe doet,

wilt U dan heel dicht bij mij zijn, geef mij kracht en geef mij moed.

***

Neem mij in Uw vaderarmen…. (2x)

YouTube-video Geef mij moed en geef mij kracht