Copyright: Jan A. Baaijens, pastorale hulpverlening.

In dit artikel wordt de meerwaarde aangetoond van geloof, hoop en liefde bij de psychiatrische hulpverlening. Het christelijk geloof en liefdevolle relaties blijken te helpen bij geestelijk herstel.

In de tekst vind je ook een persoonlijke test en pastorale opdrachten.

A- trauma’s en B-trauma’s

Belemmerende problemen in je leven hebben te maken met derving of gebrek. Ze zijn vaak het gevolg van afwijzing, gebrokenheid, isolatie en vereenzaming. Negatieve infiltraties en kwade geesten zijn erop uit om relaties te verbreken en overal barsten in te slaan. Velen worden beschadigd door negatieve relaties. Zij kunnen daarbij geestelijk het beste worden hersteld door positieve relaties.

Het zogenaamde ‘ontbrekende stofje’ bij geestelijk gekwelde mensen

is in veel gevallen ‘liefde’.

Hoe los je dit gebrek aan liefde op?

Liefdevolle gelovigen kunnen het leven van liefde missende mensen verrijken. Zij kunnen geestelijk als vaders en moeders zijn voor hen die ouderliefde missen. Zij kunnen de liefde van Jezus doorgeven aan beschadigde en gebroken levens. Zij willen investeren in jouw leven en je een nieuw leven laten zien met een helder uitzicht.

Barsten in een ruit belemmeren het vooruitzicht,

dat is ook zo met de barsten in je leven

Deze huilende barsten kunnen worden geheeld door liefde en nieuwe vreugde. Daarvoor hebben we God, Jezus en liefdevolle mensen nodig. Je kunt genezen binnen liefdevolle relaties. Geestelijk heb je dan ook een aanraking van de liefde van God nodig. Als je dicht bij God wil komen, moet je steeds weer op Jezus zien.

Het venster van de hoop

Intussen kan het nog steeds zo zijn dat je kijkt vanuit het gebroken venster van het beschadigde gevoel. Dan blijft het schemerig en wazig in je benauwde binnenkamer en je duistere bovenkamer. Dan heb je licht en liefde nodig! Heb je al geprobeerd om te kijken door het venster van de hoop? Daardoor kun je weer naar buiten en naar boven kijken.

Geef het licht en de liefde kans om naar binnen te schijnen en je hart te verwarmen. Dat geeft je de moed om het raam van het geloof te openen en uit te kijken naar een hoopvolle toekomst door het vertrouwen in God.

De HEERE bemoedigt gevangen ballingen in Jeremia 29:11-14: ‘Ik immers, Ik ken de gedachten die Ik over u koester, spreekt de HEERE. Het zijn gedachten van vrede en niet van kwaad, namelijk om u toekomst en hoop te geven. 12. Dan zult u Mij  aanroepen en heengaan, u zult tot Mij bidden en Ik zal naar u luisteren. 13. U zult Mij zoeken en vinden, wanneer u naar Mij zult vragen met heel uw hart. 14. Ik zal door u gevonden worden, spreekt de HEERE, Ik zal een omkeer brengen in uw gevangenschap…’

Zie daarom door het venster van de hoop op God. Als Hij Zijn licht en liefde laat schijnen, zal de nacht verdwijnen.

Open daarbij ook het raam van het geloof

Laat de frisse lucht in je bedompte kamer binnenkomen. Als je  meer door dit venster van de hoop leert kijken, ben je minder gefixeerd op de gebarsten ruit in je leven. Dat geeft steeds weer opnieuw lucht, hoop, geloof en liefde. Je heft dan je hoofd op uit de gebreken. Je krijgt dan weer uitzicht op een open hemel.

***

Herken je de volgende scherven in je leven?

Wat doe je er mee?

Ik wil daar verderop in dit artikel op doorgaan. Eerst  gaan we de oorzaken en gevolgen van trauma’s nader bekijken. Is er herkenning? Daarna willen we de weg naar herstel doorgeven.

Oorzaken en gevolgen van trauma’s

A-trauma’s zijn het gevolg van onbevredigende emotionele basisbehoeften. Je krijgt een A-trauma door de afwezigheid van noodzakelijk goede geestelijke bouwstenen vanaf de vroegste kinderjaren. Het zijn de ontbrekende en beschadigde bouwstenen bij de basis van de behoeftenpiramide van de mens (wat verderop aan de orde komt).

A-trauma’s worden ook wel ‘de breuken van de ziel’ genoemd

Het zijn de geestelijke en psychische barsten,

die zich steeds weer verder kunnen uitbreiden

B-trauma’s worden veroorzaakt door slechte, bedreigende ervaringen, die grote invloed hebben op het geheugen. Ze kunnen min of meer in je historisch record een ondermijnende factor zijn voor een gezonde geestelijke groei. Men heeft het hierbij ook wel over ‘breuken in het denken’. Je kunt hierbij denken aan lichamelijke, seksuele, verbale of emotionele mishandeling, die je hebt meegemaakt of gezien. Het kan ook gaan over ‘het verlaten zijn door ouders’ of ‘het langdurig gepest zijn’.

B-trauma’s worden ook wel ‘breuken in het denken’ genoemd

Welke zaken in je historisch record spelen nog een belangrijke rol bij nieuwe omstandigheden en contacten?

Bekende gevolgen van de beide trauma’s zijn: borderline en DIS (dissociatieve identiteits stoornis). Mogelijk zijn er inmiddels 150.000 tot 200.000 borderliners in ons land. Wat gaat er mis in de zorg en opvoeding vanaf de vroege kinderjaren? Waarom is er zoveel gebrek aan geloof, hoop en liefde?

We kunnen dus twee soorten trauma’s onderscheiden:

• A-trauma’s: het afwezig zijn van de goede dingen die we nodig hebben om geestelijk gezond te kunnen opgroeien.

• B-trauma’s: slechte, bedreigende ervaringen, die blijvende angst en/of boosheid veroorzaken.

Als klein kind kun je jezelf daartegen niet verweren. Het komt over je, en kan zelfs een blijvende negatieve impact hebben op de rest van je leven. Deze trauma’s spelen zich meestal af binnen de relationele sfeer, waarbij vooral ook de kinderen het slachtoffer zijn. Een getraumatiseerd, weg vluchtend kind heeft zo spoedig mogelijk bescherming, speciale zorg en liefdevolle, betrouwbare relaties nodig.

Mensen met trauma’s uit de kinderjaren

 vechten zich vaak door het leven

Beschadigde mensen kunnen zich geestelijk gaan pantseren, om te voorkomen dat ze weer worden gekwetst. Eén op de drie getraumatiseerde mensen heeft jeugdtrauma’s opgelopen door lichamelijke of seksuele mishandeling. Het blijkt echter dat er in verhouding meer gekwetste mensen zijn die worstelen met de afwezigheid van zaken die nodig zijn voor geestelijke groei.

Neergebogen zielen

Emotioneel beschadigde mensen kunnen bij tijden treurig, geknakt en neergebogen zijn. Zij hebben daarbij te maken met strijd in hun denken. Je kunt je dan bedreigt en angstig voelen. Verder kun je zich opgejaagd en onrustig zijn. Het verleden kan je achtervolgen, terwijl je bezorgd zijn over de toekomst. Het verleden kan de schaduwen al vooruit werpen.

Waardoor ontstaan depressies?

Bij langdurig onvervulde geestelijke behoeften komen mensen nogal eens bij artsen, psychiatrische of pastorale hulpverleners terecht. Ze zijn vaak ook behept met een trauma. Een A-trauma ontstaat dus bij de afwezigheid van noodzakelijk goede dingen, gerekend vanaf de vroege kinderjaren. Je hebt dan dus gemist wat nodig was.

Daarbij kan er een B-trauma zijn, zoals eerder aangegeven. Je hebt dan erge, bedreigende dingen meegemaakt of gezien, die je niet hebt kunnen verwerken. Het afgewezen, emotioneel verwaarloosde en bedreigde kind in je kan op latere leeftijd gaan opspelen. Als er dan problemen in je leven komen, kan de stress weer hoog oplopen. Het kan een oorzaak worden dat je bij nieuwe crisis in een depressie terechtkomt.

Dit kan door komen door rouwverwerking van een verlies, door nieuwe afwijzing en vernedering, een echtscheiding, ontslag of een burn-out. Gevoelens van onmacht, verdriet, angst en boosheid worden je dan teveel. Je kunt het alleen niet meer aan. En zo kan er een depressie ontstaan. Hieronder zie je dat het opmerkelijk veel voorkomt:

Waarom zijn er zoveel depressieve Nederlanders?

De 21^e eeuw wordt nu al ‘de eeuw van de bezorgdheid’ genoemd. In een persbericht van het CBS werd meegedeeld dat in 2014 meer dan 1 miljoen Nederlanders last hadden van een depressie. Oftewel: 8 procent van de Nederlanders van twaalf jaar of ouder. In Nederland krijgt bijna 20 procent van de volwassenen (18-64 jaar) ooit in het leven te maken met een depressie.

Inclusief jongeren en ouderen hebben naar schatting bijna 800.000 mensen een stemmingsstoornis. Bijna 135.000 mensen in ons land zijn manisch-depressie en 43% van de Nederlanders heeft ooit in het leven een psychische aandoening gehad.

Veel jonge mensen zijn door hun levensstijl en ongezond vluchtgedrag (escapisme) geestelijk in de problemen geraakt. Van de kinderen met depressieve ouders ontwikkelt 40 procent een depressie voor het 18e jaar.

Antidepressiva

In Nederland slikken in 2016 inmiddels ongeveer 1,1 miljoen mensen antidepressiva, zoals Seroxat en Prozac. Onder de jongeren tot 21 jaar oud is er sinds 2007 een stijging van gebruik van antidepressiva van 40%. Dat is alarmerend.  In 2015 werd het door 17.000 jongeren gebruikt. De grootste toename ten opzichte van 2014 was 6% onder de jongeren van 15 tot 19 jaar. Deskundigen vinden het zorgwekkend, vooral ook omdat deze medicijnen bij jongeren suïcidaal zouden kunnen opwekken. De meest voorkomende bijwerkingen zijn in heel wat gevallen: toename van depressieve klachten, destructieve gedachten en/of agressie.

Een onderzoek bij het Radar Testpanel in april 2016 onder 15.992 ‘ervaringsdeskundigen’ van antidepressiva geeft aan dat in 55 procent van de gevallen bijwerkingen ontstonden, in bijna een kwart van die gevallen zelfs gevaarlijke, zoals destructieve gedachten en agressiviteit.

De meeste ondervraagden kregen de antidepressiva om depressieve klachten tegen te gaan (44%). Anderen voor een angststoornis (31%), voor een burn-out en/of overspannenheid (16%), voor slaapproblemen (14%), en in het geval van rouw (5%), of tegen ADHD (1,5%).

Bij het onderzoek bleek, dat 42 procent van de gevallen het antidepressivum heeft geholpen tegen de genoemde klachten. Bij 21% was dat juist niet het geval. Bij 34 procent van de ondervraagden heeft het niet geheel, of niet tegen alle aandoeningen geholpen.

Bij 71 procent van hen kwam het bericht binnen, dat antidepressiva een depressie tegengaan doordat ze een tekort aan een bepaald stofje in je hersenen aanvullen. Bepaalde deskundigen beschouwen ‘het ontbrekende stofje’ als een wijd verspreid verzinsel, dat door velen wordt geloofd. Psychische problemen zouden volgens deze gedachte het gevolg zijn van een chemische onbalans in de hersenen. Hoe het ook zij, bij deze gezondheidsproblemen gaat het wel over gemis, derving of gebrek, waarbij negatieve ervaringen en relaties vaak een belangrijke rol spelen.

Bij dit soort gezondheidsproblemen gaat het:

– op het lichamelijke vlak om derving of gemis van fysieke vermogens,

– op psychisch vlak om derving van de persoonlijke identiteit,

– bij geestelijke depressiviteit om derving van het contact met God.

Oorzaken en gevolgen

Er is vaak een overlap bij de hierboven genoemde gebieden. We kunnen psychosomatische klachten zijn, die zich vooral lichamelijk manifesteren, maar waarbij psychische factoren een belangrijke rol spelen (denk aan: neurotische stoornissen, stress-gebonden stoornissen of psychofysiologische aandoeningen.) Het woord psychosomatisch komt van de Griekse woorden ψυχή (psuchè) dat ‘geest’ betekent en σῶμα (soma) dat ‘lichaam’ betekent.

We zijn psychosomatische wezens,

die afhankelijk zijn van relaties

In veel gevallen zal er dan ook een gebrek zijn aan goede relaties, aan een liefdevol vangnet.

Hoe kunnen de gebreken worden aangevuld en de problemen, depressie en negatieve gevolgen worden overwonnen? Het wordt uitgebreid behandeld in de boeken van dr. Neil T. Anderson, de onder meer bij De Hoop in Dordrecht zijn uitgegeven:

Hoe kan het gemis worden opgevuld?

Er kunnen medicijnen worden gebruik om ‘het gebrek’ aan te vullen, of de druk en spanning te verlichten, om de patiënten zodoende met antidepressiva (tijdelijk) tot rust te brengen. Er kunnen ook gesprekstherapieën nodig zijn, of pastorale gesprekken. Daarbij is er een vangnet van familie, vrienden of vriendinnen nodig, die bij je willen zijn, om je op termijn weer overeind te kunnen helpen.

Alles bij elkaar moeten er dus helpende middelen, hulpverleners en relaties aan je geestelijk verzwakte en gebroken leven worden toegevoegd. Het gemis moet worden opgevuld.

Het toevoegen van ontbrekende bouwstenen wordt verderop in dit artikel behandeld.  Het gaat daarbij over herstel door positieve, liefdevolle relaties, door geloof, hoop en liefde. Verder wordt het dan ook toegespitst op herstel door het geloof in Jezus Christus, door en geestelijke geloofsrelatie met de Heiland. Door het geloof wordt Hij aan je leven toegevoegd. Je hoort dan bij Hem. Daardoor weet je jezelf veilig en geaccepteerd bij God.

Er moet dus van buitenaf waarde aan je leven worden toegevoegd. Als de accu leeg raakt, moet deze door iets van buitenaf worden bijgevuld. Dan komt er weer meer energie. Ten diepste is er eigenlijk behoefte aan meer geloof, hoop en liefde. Veel mensen worden depressief door gebrek aan liefde en hoop. Zij kunnen vervallen tot angstige vrees en wanhoop.

Onvervulde geestelijke behoeften

Wat gebeurt er als de belangrijke geestelijke behoeften vanaf de kinderjaren niet worden vervuld? Hoe ziet het plaatje er dan uit? Dan wordt het geestelijke, psychische en emotionele leven bepaald door derving of gemis. Je kunt dat zien op de afbeelding hieronder. In de ontwikkelingsfase van kind naar jongvolwassene zie je van onder naar boven het gemis aan de nodige bouwstenen in de piramide geestelijke behoeften. Herken je er iets in bij jezelf of anderen?

Zoals je leest in de piramide, worden de missen zaken als zodanig ervaren. Men gaat er onder gebukt. Het zijn emotionele en geestelijke problemen die het leven donker kleuren. Het zijn zaken die door relaties worden aangedaan, maar ook negatief worden opgevat. Mensen in problemen maken meestal ook de verkeerde keuzes, waardoor de problemen aanhouden.

Getraumatiseerde en depressieve mensen

worden bepaald en gekenmerkt door de zin:

‘help, ik heb een probleem’.

Velen van hen proberen het te verdoven door een verslaving. Verslaafden hebben problemen, maar maken ook problemen.

Als een kind emotioneel wordt verwaarloosd, en de nodige behoeften niet worden vervuld, kan er een A-trauma ontstaan. Mede hierdoor komen vele duizenden Nederlanders op latere leeftijd in een depressie terecht.

Hoe kan er nog herstel komen

als je een gezonde basis voor geestelijke groei hebt gemist?

Ontbrekende bouwstenen

Door een depressie kan een mens op instorten staan. Emotioneel onhandige mensen proberen een muur overeind te houden waarvan onderaan stenen ontbreken. Mensen leven in een huis met een gedeeltelijk fundament, dat daardoor scheef is gezakt. Aan een gebouw waaraan bouwstenen ontbreken, kunnen gelukkig ook nieuwe bouwstenen worden toegevoegd.

De oplossing voor dit alles is: toevoegen wat ontbreekt!

Geestelijk en emotioneel onvolwassen mensen hebben vaak een opvoeding zonder geloof, hoop en liefde gehad. Ze hebben goede relaties gemist. Er waren te weinig positieve opvoeders, waaraan ze zich als kind konden spiegelen. Ze konden geen gezonde identiteit ontwikkelen door gebrek aan goede identificatiefiguren.

In dit artikel ga ik, naast de geloofsopvoeding, ook in op de vorming van het karakter, de hersenfuncties, met de nodige gezonde verbindingen en goede synchronisatie.  In alle levensfasen behoren we geestelijk, emotioneel en rationeel gelijkmatig en evenwichtig te ontwikkelen en op te groeien.

Blokkades geestelijke groei

Op de afbeelding hieronder zie je welke zaken gezonde geestelijke groei kunnen blokkeren. Deze negatieve zaken, activiteiten en emoties worden overgedragen en opgelegd door opvoeders, relaties en de omgeving. Het zijn oorzaken en gevolgen van A-trauma’s en B-trauma’s, waaraan veel mensen levenslang lijden. We komen hier in het werkgebied van de psychiatrie, waar men  zich bezig houdt met het lijden van de ziel, de emotionele beschadigingen en pijnlijke herinneringen. Je ziet de mogelijke gevolgen van deze trauma’s op de afbeelding hieronder.

Opdracht 1 – Persoonlijke test blokkades geestelijke groei:

In hoeverre zijn de blokkades voor geestelijke groei aanwezig in je leven? Ze worden opgebouwd vanaf de vroegste kinderjaren door negatieve relaties, ontmoedigingen, liefdeloosheid, afwijzing, dreiging, (emotionele verwaarlozing) en vormen van mishandeling. Wat heb je er van meegemaakt en meegekregen vanaf je eerste levenservaringen:

1. geen liefde  2. afwijzing  3. angst en zorg  4. vreugdeloosheid  

5. onrust  6. verdriet en pijn  7. problemen

8. vernedering  9. veroordeling  10. schaamte  

11. onmacht  12.  boosheid  13. frustratie en agressie  

14. chaos en stress  15. vluchten of vechten

16. zelfbeklag en trots  17. mistrouwen en twijfel  18. passiviteit en isolatie

19. verslaving  20. depressie

Met deze test (en de uitslag) kun je een pastoraal gesprek voeren. Dit geldt ook voor de persoonlijke tekst over de positieve voor geestelijke groei (eerder in de tekst). Je kunt de uitslagen van de twee testen naast elkaar leggen en samen bespreken.

 

Wat is nodig voor geestelijk herstel?

Zoals aangegeven is er bij trauma’s een gebrek aan positieve geestelijke bouwstenen, vaak al vanaf de kinderjaren. Innerlijke problemen, trauma’s, depressies en verslavingen hebben meestal te maken met onvervulde geestelijke behoeften, gebrek, derving en gemis. Als we ze hebben opgespoord, behoren de gemiste zaken worden toegevoegd door therapieën, bemoedigende ervaringen en aanmoedigingen.

Geestelijk dienen we het dan te leren begrijpen en te geloven, de belemmeringen en pijn los te laten en over te geven, de weg naar herstel in te slaan en de mogelijkheden aan te grijpen. Het gekwetste gevoel heeft daarbij behoefte aan acceptatie en veiligheid. We hebben hier geloof, hoop en liefde voor nodig. Wat denk je van geloofsovergave aan de Heiland?

Jezus Christus is de Heler bij uitstek.

Hij nodigt ons in Matth. 11:28:

‘Kom naar Mij toe, allen die vermoeid en belast bent,

en Ik zal u rust geven.’

Hoe worden onze geestelijke behoeften vervuld?

Wat hebben we nodig om geestelijk gezond op te groeien? Dat heeft te maken met de vervulling van onze behoeften, die we vanaf onze geboorte nodig hebben. Ik wil in dit artikel uitleggen en uitbeelden hoe je geestelijk kunt opgroeien door geloof, hoop en liefde.

Hieronder zie je de eerste afbeelding van een voltooide behoeftenpiramide voor geestelijke groei

(Als je er op aanklikt, wordt de afbeelding uitvergroot. Met het pijltje ‘terug’, linksboven, kom je dan weer op de tekst.)

Op de beide afbeeldingen zie je 10 geestelijke behoeften in de ontwikkelingsfase vanaf onze geboorte. In de getekende piramide zit een geestelijk model voor groei en herstel. Van onder naar boven zie je welke behoeften vanaf de vroegere kinderjaren behoren te worden vervuld. Dat is de taak van ouders, opvoeders en opleiders.

In de groei naar de volwassenheid zijn er in de verschillende leeftijdsfasen specifieke behoeften. Ik wil uitleggen en uitbeelden hoe je geestelijk kunt groeien en herstellen door goede relaties. Het zijn de liefdesbanden die ons vreugde geven. Je ziet hieronder de ideaal volgroeide behoeftenpiramide :

Als ons geestelijk leven is verbonden met God, dan hebben wij een beschermend dak in ons leven, met een geopend venster naar Boven. Je kunt dat ook zien op de afbeelding. Door dat venster komen het licht en de liefde van God door Jezus Christus bij ons binnen. Dit gebeurt door de inspiratie van de Heilige Geest.

Als we tot God komen,

kunnen we ook door Hem worden hersteld.

Groeien door relaties

Binnen meerdere relatievormen zal het kind gezond naar de geestelijke en emotionele volwassenheid kunnen groeien. Daartussen zitten voorbeeldfiguren die het opgroeiende kind gebruikt voor de vorming van een eigen identiteit.

Velen worden geestelijk en emotioneel nooit volwassen. Hoe komt dat? Moesten ze zichzelf opvoeden? Waren hun kinderjaren vol afwijzing, vrijblijvend, wanordelijk, bedreigend, zonder geloof, hoop en liefde?

Hoe waren onze kinderjaren?

Zijn we opgevoed en opgegroeid met geloof, hoop en liefde?

Bouwstenen voor geestelijke groei

Welke bouwstenen zijn nodig voor een gezonde en evenwichtige ontwikkeling? Hoe behoren ze vanaf de eerste kinderjaren te worden toegevoegd en opgezet in het proces van opvoeding en groei naar de volwassenheid? Waardoor worden we binnen het raamwerk van geloof, hoop en liefde werkelijk opgebouwd? Ik denk dat dit gebeurt door liefdevolle relaties, die worden gemotiveerd door de liefde van God in Christus Jezus. Dat geeft zekerheid en vreugde (zie Rom. 8:31-39).

Daardoor komt ons geestelijk huis vast te staan op de Rots de eeuwen, gefundeerd op het Woord van God. Jezus leert ons in Matth. 7:24:‘Daarom, ieder die deze woorden van Mij hoort en ze doet, die zal Ik vergelijken met een verstandig man, die zijn huis op de rots gebouwd heeft.’ Je wordt dan in de liefde van God opgebouwd.

Op de afbeelding hieronder worden de nodige bouwstenen getoond:

Je ziet vanonder de veilige bouwstenen van liefde en vreugde waardoor het kleine kind geestelijk gezond kan opgroeien. Na de verdere opbouw naar de volwassenheid zie je de geestelijke ontplooiing van de vrucht van de Geest, zoals deze wordt genoemd in Galaten 5:22: ‘liefde, blijdschap, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid, zelfbeheersing.’

Daarbij zie je de vernieuwing van het denken, en de waarheid die vrijmaakt. De gelovigen ontvangen het van God, waarbij ze hun identiteit in Jezus Christus mogen vinden. Zo kunnen we als gelovigen volgens het plan van God groeien naar een heerlijke bestemming.

Hieronder zie je de nodige bouwstenen voor geestelijke groei vanaf de basis (bovenaan) tot aan de hogere stenen (onderaan) overzichtelijk uitgebeeld. Bij de opdrachten worden ze in deze volgorde genummerd.

Opdracht 2 – Persoonlijke test bouwstenen geestelijke groei:

In hoeverre zijn de volgende bouwstenen voor geestelijke groei aanwezig in je leven? Ze worden opgebouwd vanaf de vroegste kinderjaren door positieve relaties, bemoedigingen, waardering, activering en stimulering. Wat heb je er van meegemaakt en meegekregen vanaf je eerste levenservaringen:

1. liefde en warmte  2. voelen en ervaren  3. vrijheid en vreugde 

4. delen en hechten  5. herkennen en accepteren 

6. troost en voldoening 

7. rust en veiligheid  8. herstellen 

9. ontdekken  10. verkennen  11. doorzettingsvermogen 

12. denken en begrijpen  13. identiteit  14. waarheid en eerlijkheid 

15. geduld en goedheid  16. zelfbeheersing 

17. vriendelijkheid  18. zachtmoedigheid  19. vrede en vreugde 

20. geloof, hoop en liefde 

Met deze test (en de uitslag) kun je dus ook een pastoraal gesprek voeren. Dit geldt ook voor de persoonlijke tekst over de blokkades voor geestelijke groei (eerder in de tekst). Je kunt de uitslagen van de twee testen naast elkaar leggen en samen bespreken.

Opdracht 3

a. Hoe kunnen de negatieve blokkades en afbraakstenen in je leven worden vervangen door positieve bouwstenen, waardoor er geestelijk herstel en nieuwe groei kan plaatsvinden?

b. Wat kun je doen om te komen tot geestelijk herstel en nieuwe groei door relaties? Welke nieuwe contacten kun je leggen? Met welke mensen wil je omgaan?

c. Wat kunnen gelovigen hierin voor jou betekenen?

d. Waardoor kun je meer geloof, hoop en liefde ontvangen?

Herstellen door geloof, hoop en liefde

Door trauma’s, emotionele verwaarlozing, langdurige afwijzing en andere pijnlijke ervaringen kan de geestelijke ontwikkeling stagneren en verdere groei naar volwassenheid worden geblokkeerd. Er ontstaan problemen bij de hersenchemie, zodat de hersenen niet verder uitontwikkelen.  Daarbij spelen de functies binnen de rechter- en linkerhersenhelft een belangrijke rol. De logica zit aan de linkerkant en het gevoel in de rechterhersenhelft. Deze verschillende hersenfuncties moeten zich op tijd evenwichtig en gezond kunnen ontwikkelen. Verderop in dit artikel ga ik hier uitgebreider op in.

Het komt er eigenlijk ook op neer dat geestelijk en emotioneel beschadigde mensen teruggeworpen kunnen worden op hun basisbehoeften. Geestelijk en emotioneel blijven ze dan hangen in de ontwikkelingsfase van een kind. Je blijft dan bezig met de basisbehoeften die we zien bij de nummers 1 t/m 4 van de piramide. De verdere geestelijke behoeften voor de groei naar de volwassenheid verdwijnen dan in de mist van het verwarde denken.

Emotioneel beschadigde mensen kunnen inactief en passief worden voor de zaken die worden genoemd bij de nummers 5 t/m 7 van de piramide van geestelijke groei. Door de innerlijke problemen kunnen ze daarvoor te verward, chaotisch en stressvol zijn. Ze zoeken hoofdzakelijk naar acceptatie, liefde en veiligheid. En dat zijn juist ook de zaken die ze kunnen vinden bij God!

Geestelijk herstel door Jezus Christus

In de relatie met Hem is er herstel mogelijk. Als we door Jezus we tot God komen, kunnen we door Hem worden hersteld. Jezus is de Heiland: de Redder, Bevrijder en Heler.

Jezus kan ons gebrek, ons gemis en onze leegte

met Zichzelf vervullen

In Lukas 4:16-19 geeft Jezus aan waarvoor Hij is gekomen en wat Hij kan betekenen voor mensen die geestelijk herstel nodig hebben. Hij zegt van Zichzelf: ‘ De Geest van de Heere is op Mij, omdat Hij mijn gezalfd heeft; Hij heeft Mij gezonden om aan de armen het Evangelie te verkondigen, om te genezen die gebroken van hart zijn, om aan gevangenen vrijlating te prediken en aan blinden het gezichtsvermogen, om verslagenen weg te zenden in vrijheid, om het jaar van het welbehagen van de Heere te prediken.’

Tot op heden zien we dat mensen zowel geestelijk als lichamelijk worden genezen door God

door de wonderen die gebeuren in de Naam van Jezus Christus.

Geestelijk herstel bij een verslaafde man

In mijn werk bij de verslavingszorg en geestelijke hulpverlening heb ik al langere tijd contact met een ex-verslaafde. Hij is ook al met mij meegegaan als ervaringsdeskundige bij voorlichtingen voor jongeren en op school. Hij is als moslim opgegroeid, maar al in zijn jeugdjaren verslaafd geraakt aan softdrugs en verschillende harddrugs. Daardoor heeft hij geen opleiding in zijn jeugdjaren afgerond. Verder is hij meer dan 20 jaar verslaafd geweest.

Bij De Hoop in Dordrecht is hij uiteindelijk geholpen. Lichamelijk, psychisch en geestelijk bevond hij zich in een ernstig kritische toestand.

 

Hij kwam maar moeizaam tot inzicht en verbetering.

De professionele hulpverlening was zwaar, maar men heeft met liefde en volharding aan hem gewerkt. Hij ging er uiteindelijk in mee en deed de nodige stappen om zijn leven te redden. Hij heeft het herstelproces tijdens de behandeling met goed gevolg mogen afronden, dankzij de liefde en genade van God en het ontvangen geloof.

Hij kwam in Dordrecht in aanraking met het Evangelie. Jezus Christus, Zijn verlossend en helend werk, en Zijn woorden drongen tot hem door. Vooral de eerder aangehaalde tekst uit Matth. 11:28 raakte hem: ‘Kom naar Mij toe, allen die vermoeid en belast bent, en Ik zal u rust geven.’ Hij werd steeds weer ontroerd als hij in een samenkomst het lied hoorde  over Jezus: ‘Man van smarten, Lam van God.’ (Man Of Sorrows van Kingdom Culture). Hij kwam bevrijdend en helend in zijn leven.

Tijdens de Sta Op Cursus Geestelijk herstel zongen we op 15 maart 2016 samen met de deelnemers Opwekking 358, met de helende tekst:

Uw tederheid genas, wat er bitter in mij was.

Uw heil neem ik aan, o Heer.

Uw liefde overwon, keerde al mijn boosheid om.

Uw heil neem ik aan, o Heer.

(O, Lord, Your tenderness van Graham Kendrick, Ned. tekst: Jan Visser) 

De ex-verslaafde man was aanwezig, en werd diep geraakt door het lied. Later zei hij me dat deze heerlijk ervaring uitsteeg boven alle ervaringen met drugs, die hij had gebruikt.

Ik heb hem toen ook een test afgelegd over positieve bouwstenen voor geestelijke groei en de blokkades voor geestelijke groei. Vanaf zijn jeugd t/m zijn verslaving, tot hij bijna half de veertig was, kon weinig positieve bouwstenen in zijn leven herkennen, behalve dan dat hij wel liefde van zijn ouders heeft ervaren.

Niettemin vertelde hij mij dat inmiddels alle positieve bouwstenen en kenmerken daarvan in zijn leven toch wel aanwezig waren. Dat duidt op maximaal geestelijk herstel in zijn situatie. Op het gebied van geestelijk herstel en geloofsgroei is er echter nog veel te leren, waar hij ook open voor staat (en ik met hem).

Het zal duidelijk zijn dat je dan wel psychiatrische behandeling nodig hebt, die wel jaren kan duren om tot herstel te komen. Hij is weliswaar een tijd bij De Hoop in behandeling geweest, en daarna nog ambulant bij Sta Op Zorg. Daar volgt hij nu dus ook al een aantal jaren de Sta Op cursus Geestelijk herstel.

Hij kwam pas in juni 2014 bij De Hoop.

Daarbij heeft hij geloof, hoop en liefde gevonden

bij God en Jezus Christus.

Tijdens de behandeling spraken ‘De twaalf stappen op weg naar een nieuw leven’ hem erg aan. Hij zag in dat dit  de weg van herstel voor hem zou kunnen zijn, en kreeg hierdoor hoop en energie. (De methode van de twaalf stappen komt van de Anonieme Alcoholisten.)

 De eerste drie stappen luiden:

1. Wij erkenden dat wij machteloos stonden tegenover onze verslaving – dat ons leven stuurloos was geworden.

2. We kwamen tot het geloof dat God ons weer geestelijk gezond kan maken.

3. Wij besloten ons over te geven in de hoede van God, zoals Hij Zich in Zijn Zoon Jezus Christus heeft geopenbaard.

We zien dat onze gast in korte tijd geestelijk is gegroeid. Hij heeft verschillende jaren trouw pastorale samenkomsten bezocht. Hij heeft ook vrijmoedig getuigd van de genade van God en zijn geloof. Daarbij heeft hij ook nieuwere problemen moeten doorstaan, waarbij een voortgaande bekering en karaktervorming van belang zijn.

We zien dus in zijn leven een bewijs van voorspoedig geestelijk herstel door het werk van Jezus. God werkt in hem door Woord en Geest.

Bij zijn leven kun je de afbeelding van de behoeftenpyramide leggen. Door het snelle herstel van zijn basisbehoeften door de liefde van God, de hoop, en het geloof in Jezus Christus kan er ook een herstel en groei komen bij de jarenlang ontbrekende nummers 5 t/m 7 van de hierboven beschreven geestelijke behoeftenpiramide. 

***

Opdracht 4

a. Hoe kun je herstellen door de liefde van God en het geloof in Jezus Christus?

b. Probeer elkaar eens te bemoedigen met teksten uit de Bijbel.

c. Praat eens door over de ervaringen van de ex-verslaafde, en zijn spoedige herstel. Wat herken je ervan in je eigen leven? Hoe kan dit persoonlijk verhaal je verder helpen?

d. Ga met elkaar in gebed voor bevrijding, herstel en geestelijke groei. 

e. Waarvoor wil je God danken en hoe wil je Hem eren in dit gebed? Sluit er samen mee af.

***

Laat het licht maar op je schijnen!

Misschien zie je de toekomst ook wel duister in… en schijnt er geen licht op je pad. Als je opziet naar het Licht van de wereld, Jezus Christus, liggen de schaduwen achter je.

 Jezus is het Licht der wereld.

Zie op Hem en volg Hem in het licht!

Richt je voet naar de zon! Je ziet je eigen schaduw dan niet meer. Als je achterom blijft kijken op je levenspad, word je geconfronteerd met de achtervolgende schaduw. Veel mensen worden gekweld door hun eigen levensverhaal.

Herken je jezelf in de Psalmen 42 en 43? In Ps. 43:3 vraagt de dichter aan zijn God: ‘Zend Uw licht en Uw waarheid; laten die mij leiden…’ Daarna spreekt hij zijn neergebogen ziel bemoedigend toe in vers 5: ‘Wat buigt u zich neer, mijn ziel, en wat bent u onrustig in mij? Hoop op God, want ik zal Hem weer loven; Hij is de volkomen verlossing van mijn aangezicht en mijn God.’

Kun je jouw neergebogen ziel ook bemoedigend en gelovig toespreken? Door te zien op Jezus zal je aangezicht weer kunnen oplichten. Laat het Woord van God je bemoedigen en geloof Zijn beloften, zoals in Psalm 97:11: ‘Licht is gezaaid voor de rechtvaardige en blijdschap voor de oprechten van hart.’

De liefde van God is als het zonlicht.

Hoe kom je tot rust?

In 1 Joh. 4:18 lezen we: ‘Er is in de liefde geen vrees, maar de volmaakte liefde drijft de vrees uit.’ Er is hoop: Jezus kan ons gebrek, ons gemis en onze leegte met Zichzelf vervullen  In de relatie met Hem is er herstel mogelijk. Bij Hem kom je tot rust. Jezus nodigt ons in Matth. 11:28:

‘Kom naar Mij toe, allen die vermoeid en belast bent,

en Ik zal u rust geven.’

Jezus is de hoogste toegevoegde waarde

Jezus Christus is het Licht der wereld, Die ons leven verlicht. Hij is ook de Heiland (de Redder, Bevrijder en Heler). Door het geloof ontvang je Hem in je hart. Hij wordt dan aan jouw leven toegevoegd.

Jozef is in de Bijbel een type of voorafschaduwing van Jezus. Zijn naam betekent: ‘Jahweh voege toe’, ‘Jahweh geve vermeerdering’. Er wordt ook vertaald: ‘Hij zal toevoegen’ en ‘de toegevoegde’.

In de tijd van de hongersnood werd Jozef (weer) toegevoegd aan het leven van zijn jarenlang depressieve vader Jakob, en aan het leven van zijn broers. Daarna werden ze door hem onderhouden in Egypte, in het land Gosen. Zij mochten daar door zijn toedoen in alle rust en met vreugde leven.

Dit is een prachtig voorbeeld van het leven van een gelovige, waaraan Jezus is toegevoegd. Daardoor is er een open verbinding naar God toe. Je wordt dan geestelijk door hem onderhouden, gevoed en verrijkt. God geeft je dan vermeerdering van geloof, hoop en liefde.

Geloof, hoop en liefde in de relatie met Jezus

hebben we onmisbaar nodig

Wat je daarbij kunt ontvangen lezen we in Rom. 15:13, in de zegen die Paulus ons doorgeeft: ‘De God nu van de hoop moge u vervullen met alle blijdschap en vrede in het geloven, opdat u overvloedig bent in de hoop, door de kracht van de Heilige Geest.’

Herstel van beschadigde emoties door Jezus

Word je nog gekweld door pijnlijke herinneringen en schuldgevoelens? Wat hebben ze je aangedaan? Wat doe je jezelf aan? Het is een pijnlijk vergif dat je innerlijk leven behoorlijk kan verzieken. Zonden en wonden houden ons aan oude pijn gebonden. Het kunnen de pijnlijke doornen in onze gedachten zijn, die ons blijven kwellen.

Voor herstel van beschadigde emoties, pijnlijke herinneringen en zelfbeschuldigingen hebben we Jezus nodig.

Ik laat pijnlijke herinneringen aan het woord:

‘Verdien ik deze doornenkroon,

vol van gebroken gedachten,

die ik niet kan herstellen?’

In Johannes 19 lezen we het lijden en sterven van Jezus. We lezen Joh. 19: 1-3: ‘Toen nam Pilatus dan Jezus en geselde Hem. En de soldaten vlochten een kroon van doornen en zetten die op Zijn hoofd, en zij deden Hem een purperen bovenkleed om, en zeiden: Gegroet, Koning van de Joden! En zij gaven Hem slagen in het gezicht.’

Zie op de gepijnigde en gegeselde Jezus!

Zie de Mens, zie de Koning!

Heling door de wonden van Jezus

Je hebt heling nodig. Door Zijn wonden is er voor jou genezing! We lezen in de Engelse Bijbel in Jes.53:5: ‘And by His stripes we are healed.’ De pijnlijke doornen in het leven van gelovigen zijn in de doornenkroon gevlochten. De doornen zijn op het hoofd van de Zaligmaker gedrukt. Als je dit inziet, draagt Hij jouw pijn weg. Werp dat een intens gelovige blik op deze Zaligmaker! Er is geen andere Weg…

We lezen in Jes.53:5: ‘Maar Hij is om onze overtredingen verwond, om onze ongerechtigheden verbrijzeld. De straf die ons de vrede aanbrengt, was op Hem, en door Zijn striemen is er voor ons genezing gekomen.’ 

Zie dan maar op Zijn doorboorde handen, die in het Evangelie naar jou zijn uitgestrekt. Het zijn helende handen, om jouw innerlijke wonden te genezen. Zijn bloed dat reinigt ons, doet ons leven en maakt ons vrij.

Kruip dan maar tot aan de voet van het kruis. Het bloed van de verzoening druppelt naar beneden in het schuldige hart, in het lege hart en in het verdrietige hart. Het bloed blijft vloeien tot in jouw dieptepunt… en zo bereik jij het hoogtepunt!

Overweldigende genade

De liefde en genade van God in het geven van Zijn Zoon voor onze zonden is onbegrijpelijk groot. Dit dieptepunt van lijden is het hoogtepunt in de wereldgeschiedenis als het gaat om de genade en verzoening van God naar de mens. Dit loopt uit op een eeuwige verwondering en aanbidding. Voor alle gelovigen is de genade van God genoeg.

Heb je deze genade al ervaren?

Is deze genade voor jou ook al genoeg?

Hoe komt er genezing en herstel?

Onder de lichtbundel van het Evangelie vindt ook het proces van genezing plaats. Jezus Christus is als de hemelse Geneesheer tot ons gekomen om te genezen en te helen. Dit gaat over beschadigde emoties, negatieve gevoelens, psychische problemen, ziekten, zwakheden en andere zaken in ons leven, die liefde en herstel nodig hebben.

Begrijpen, geloven en verplaatsen

De grote Plaatsvervanger Jezus Christus heeft in de plaats van zondaren aan het kruis gehangen. Dat moeten we leren begrijpen, om het voor onszelf in het geloof te aanvaarden.

Door het geloof brengen we wat we kwijt moeten bij het kruis

Daar ontvangen we ook wat we geestelijk nodig hebben 

Geloven betekent dan ook: ruilen met Jezus. kruis krijgen we te maken met ‘ruilen’, oftewel met ‘verplaatsing’. Je ziet het bij de volgende tegenstellingen, die we door het geloof kunnen ervaren:

– Jezus droeg onze schuld, en wij ontvangen vrijspraak van schuld.

– Jezus droeg onze (innerlijke) pijn, en wij ontvangen herstel.

– Jezus werd gehaat en afgewezen, en wij worden geliefd en geaccepteerd.

– Jezus leed gebrek, en wij ontvangen vervulling.

– Jezus onderging verdriet en ellende, en wij ontvangen troost en vreugde.

– Jezus werd verbroken en doorstoken, en wij ontvangen vrede en heling.

Hoe worden we bevrijd van onze lasten? 

Christen in het boek ‘De Christenreis van John Bunyan’ ging gebogen onder een zwaar pak op zijn rug. Toen hij op het kruis zag, viel het pak van hem af in een diepe put. Bunyan vermeldt erbij: ‘Hij heeft het nooit meer teruggezien.’ Dat is een opmerkelijk uitspraak van deze bekende puriteinse prediker.

Bij het kruis valt er een pak van ons hart

We weten niet wat er allemaal in dit pak zat. Dat kun je het beste voor jezelf invullen. Neem maar aan dat daar ook de gevolgen van de zonden in zitten. Daarin zitten dus ook de mislukkingen, de brokstukken, de scherven en de pijn van je verleden.

Je kunt nog gevangen zitten in je verslaving. Probeer je de innerlijke pijn te verdoven?Je kunt nog vastzitten aan negatieve gedachten en leugens. Wil je door de Waarheid worden vrijgemaakt? Door Jezus is er herstel en vrijheid mogelijk.

Bij het kruis is er vergeving en herstel

 YouTube-video Remco Hakkert, meer dan ooit…

 YouTube-video Opwekking 545 – Op dat moment

 

Groepsopdracht 6

Samen lezen Jesaja 53:1-12 

1. Bespreek samen Jesaja 53

a. Om de beurt kunnen de groepsleden daarbij een tekst benoemen die hen het meeste aanspreekt, en uitleggen waarom dit zo is.

b. Wat heeft Jezus volgens de verschillende teksten allemaal geleden?

c. Hoe is zijn innerlijke houding hieronder geweest?

d. Waarom zijn deze verschillende facetten van lijden zo belangrijk voor ons?

Over Jezus lezen we in Jesaja 53:3 dat Hij veracht was, en gezien werd als de onwaardigste onder de mensen.

2. Waarom werd Jezus Zelf ook veracht en afgewezen?

We lezen in Jesaja 4 en 5:

‘Voorwaar, onze ziekten heeft Hij op Zich genomen, ons leed heeft Hij gedragen. Wij hielden Hem echter voor een geplaagde, door God geslagen en verdrukt.’

‘Maar Hij is om onze overtredingen verwond, om onze ongerechtigheden verbrijzeld. De straf die ons de vrede aanbrengt, was op Hem, en door Zijn striemen is er voor ons genezing gekomen.’

Stelling:

Voor herstel van pijnlijke herinneringen en gevoelens van afwijzing

 hebben we Jezus nodig.

3. Wat kunnen we leren van Jesaja 53:4-5 en de stelling hierboven?

4. Hoe kunnen we herstel ontvangen door de wonden van Jezus?